سال 1342 سال پرالتهابی برای حکومت پهلوی بود. در این دوره حکومت با انتخابات مجلسین مواجه بود و از طرفی کشور التهابات و اعتراضات گسترده‌ای چون قیام 15 خرداد و حادثه فیضیه را پشت سر گذاشته بود.

دزموند هارنی از شاهدان عینی حوادث ایران در سال 1357 و از کارکنان سفارت انگلیس، از جمله افرادی بود که امید زیادی به عادی شدن اوضاع داشت. او علیرغم آنکه می‌دانست وضعیت متشنج و ناآرام است، اما همچنان بر این باور بود که برخی از اقدامات شاه می‌تواند نجات دهنده حکومت باشد. هر چند این تصور کاملا اشتباه بود.

از نظام السلطنه مافی به عنوان یکی از چهره‌های ملی‌گرا در دوره جنگ جهانی اول یاد می‌شود. ظاهرا او نقش برجسته‌ای در تشکیل دولت مهاجر در آن دوره داشت. اما برخی از منابع، تحلیل متفاوتی از نقش و گرایشات سیاسی نظام السطنه مافی ارائه داده‌اند

رفراندوم انقلاب سفید، در مطبوعات خارجی با انعکاس گسترده‌ای مواجه شد. برخی از مطبوعات غربی که عمدتا از حامیان شاه بودند به تعریف و تمجید از آن پرداختند و در مقابل برخی از مطبوعات نیز انتقاداتی بر آن وارد کردند.

دوره امام حسن علیه السلام دوره بسیار پر فتنه جهان اسلام است از طرفی سلطه‌جویی‌های معاویه و از طرفی شیوخ مقدس نهروان انحرافات جدی در دین پیامبر واصل ولایت به وجود آورده بودند، اما امام حسن علیه السلام با وجود فتنه‌ها به هدایت جامعه اسلامی می‌پرداختند.

ایران در اواسط دهه 1330 به عضویت پیمان بغداد درامد. این پیمان که پیمانی منطقه‌ای بود در راستای اهداف کشورهای غربی از جمله آمریکا و انگلیس بود.

د از 15 خرداد، بسیاری از علما با اقدامات جمعی و فردی به این رویداد واکنش نشان دادند. واکنش علما، باعث شد که عوامل حکومت محدودیت‌ها و تگناهای سیاسی خود علیه علما را بیشتر کنند و ضمن تهدید آنان، مبادرت به دستگیری برخی از علما نمایند.

ارتش حکومت پهلوی، روابط چندان نزدیک و خوبی با مردم نداشت. این موضوع گرچه ناشی از عوامل متعدد بود، اما یکی از دلایل اصلی آن، انتظارات و تربیت خاص نظامیان توسط حکومت بود. این موضوع نقش مهمی در دور شدن نظامیان از مردم داشت.

با آغاز جنگ جهانی اول و حمله انگلیس به جنوب کشور، اتفاقات جدیدی در کشور رخ داد. در واقع حمله انگلیس به ایران، واقعیت‌های زیادی را نشان داد. بی‌کفایتی مسئولین، انفعال و عدم تصمیم‌گیری درست در شرایط بحرانی، از جمله واقعیت‌هایی است که روزنامه عصر جدید نیز به آن پرداخته است

احتمالا تصور بسیاری از ما بر این است که تاریخ نفوذ شرکت‌های فراملیتی به ایران، تاریخ چندان درازی نیست؛ اما برخلاف این تصور شرکت‌های فراملیتی از دوره مشروطه به ایران نفوذ کردند. در دوره مشروطه برخی از تحولات، زمینه نفوذ شرکت‌های فراملیتی را فراهم آورد

یکی از سیاستهای کشورهای‌ خط‌ مقدم تماس با کشورهای دوسـت افریقای‌ جنوبی بود. در این تماسها سعی می‌شد این کشورها تشویق شوند که از‌ فروش‌‌ نفت‌ به حکومت نژادپرست و ادامه همکاریهای اقتصادی با آن رژیم اجتناب‌‌ ورزند.

بحران اقتصادی 1935 وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم را با مشکلات زیادی مواجه کرد. این بحران، گرچه بحرانی مالی بود؛ اما کمتر کسی به جزئیات آن پرداخته است. ویلیام اچ. هورنی بروک سرکنسول آمریکا در ایران در گزارشی به بخشی از جزئیات این بحران تاثیر آن بر زندگی مردم پرداخته است

گمرک‌ پل‌ ارتباطی‌ میان سیاست‌های مالی و بازرگانی و مهم‌ترین سازمان اثرگذار در روند تجارت بین المـللی هـر کشور است‌. تسهیل‌ در عملکرد صادرات و واردات کشور از وظایف مهم این سازمان است. بنابراین‌ گـمرک‌ نـهادی‌ اسـت که به دولت و مردم همزمان ارائه خدمات کرده و بدین لحاظ دارای اهمیت زیادی است‌.

مخالفان حکومت پهلوی، شامل افراد  و دسته‌جات مختلف سیاسی بودند. مخالفان از لحاظ شیوه‌های نگرش و روش مبارزات، تفاوت‌های اساسی با یکدیگر داشتند؛ اما همه آن‌ها یک وجه مشترک داشتند و آن عبارت بود از تغییر از انفعال سیاسی به کنش سیاسی فعال

بعد از فوت آیت‌الله بروجردی، حوادث سیاسی متعددی در کشور رخ داد. گرچه این حوادث به طور مستقیم با فوت آیت‌الله بروجردی در ارتباط نبود، اما خبر از فصل جدیدی در تحولات سیاسی ایران می‌داد. از طرفی برخی از سیاست‌های وضع شده در آن دوره، با توجه به احساس حذف آیت‌الله بروجردی گرفته شد. به عبارتی شاه تصور می‌کرد در غیاب آیت‌الله بروجردی، قادر به اتخاذ هر تصمیمی ...

حکومت پهلوی از نظر ایدئولوژیکی، حکومتی التقاطی بود. این ویژگی باعث شده بود تا حکومت پهلوی فاقد چارچوب مشخص فکری باشد. تا جایی که انواع گرایشات فکری در آن دیده می‌شد. گرایشاتی که بسیاری از آن‌ها در نقطه مقابل هم بودند

آمریکا بعد از اتمام جنگ جهانی دوم که مصادف با سقوط حکومت رضاشاه بود، وارد صحنه سیاسی ایران شد. البته حضور این کشور تا قبل از کودتای 28 مرداد چندان پررنگ نبود. اما بعد از کودتا آمریکا به مهم‌ترین بازیگر خارجی در ایران تبدیل شد

یکی از ویژگی‌های مبارزاتی آیت‌الله مهدوی کنی، عدم ترس ایشان در برابر حکومت ونهادهای امنیتی آن بود. چنانچه ساواک، ایراد بسیاری از سخنان سیاسی و یا نام بردن از برخی از شخصیت‌های سیاسی را ممنوع کرده بود، اما آیت‌الله مهدوی کنی، بدون ترس و واهمه از آنها سخن می‌گفت.

در بهبوهه جنگ جهانی دوم، ایران توسط متفقین به اشغال درآمد. ظاهرا بهانه اشغال، کمک به روسیه و رساندن مهمات به این کشور بود. البته سیاست‌های رضاشاه که در راستای حمایت از آلمان قرار داشت نیز در این تصمیم بی‌تاثیر نبود؛ اما هر چه که بود اقدام متفقین در اشغال کشور، تاثیرات سیاسی و اقتصادی سنگینی برای کشور داشت.

روحانیت در دهه 1330- 1340 حضور آشکار و مستقیمی در مبارزات سیاسی نداشت. با این حال، دوره مذکور دوره مناسبی برای حوزه و روحانیت جهت تدوین پایه‌های تئوریک مبارزات سیاسی بود. ذر این دوره اقداماتی از سوی جریانات مختلف شکل گرفت و تحت اتفاقاتی چون حضور شهید مطهری در دانشگاه تهران، مبارزات سیاسی گروه‌های مبارز راه خود را پیدا کرد.