در بحبوحه جنگ جهانی اول، جنوب کشور دست مایه حملات انگلیس و سایر مهاجمان شد. علت اصلی تهاجم بیگانگان، رقابت‌های سیاسی و فضای جنگی بود؛ اما روزنامه عصر جدید عوامل داخلی را نیز در بروز آشفتگی‌های جنوب کشور موثر می‌دانست

همزمان با تحولات نزدیک به انقلاب، علاوه بر فضای داخلی کشور، فضای سیاسی برخی از کشورهای خارجی نیز توسط مبارزین انقلابی ناآرام شد. سفارت‌ها از جمله مکان‌هایی بود که توسط دانشجویان انقلابی، بارها تسخیر شد. عمده سفارت‌خانه‌هایی که تصرف شدند، جز سفارت‌خانه‌های غربی بودند. همین موضوع نشان دهنده عمق بی‌اعتمادی مبارزین انقلابی به کشورهای غربی بود

گرچه ارتش و نهادهای نظامی در دوره حکومت پهلوی وضعیت خوبی داشتند؛ اما این موضوع شامل حال تمام نظامیان نبود. چنانچه نیروهای نظامی پادگانی در مقایسه با سایر بخش‌ها، وضعیت بسیار نامناسبی داشتند و از وضعیت خود کاملا ناراضی بودند

اوضاع و احوال شهرهای مختلف ایران مقارن با تلاشهای رضاخان برای تغییر سلطنت قاجاریه به سلطنت پهلوی بسیار متفاوت بود. در اصفهان مردم ظاهراً به کلی بی‌علاقه بودند، در مشهد شور و علاقه چندانی برای این واقعه وجود نداشت و مردم تغییر سلطنت را نشانه پیروزی انگلیسی‌ها و شکست روس‌ها تلقی می‌کردند. در تبریز، استقبال سرد بود و مردم می‌گفتند تلگرام‌های خواستار تغییر ...

قیام 15 خرداد و سرکوب مردم و روحانیون، ماجرایی بود که با همکاری شاه و علم صورت گرفت. علم در این حادثه و در تمام جریانات اعتراضی که بعدها در زمان نخست‌وزیری او رخ داد، نقش مهمی را ایفا نمود. در مقابل شاه نیز همواره حامی او در تمام جریانات بود.

صحبت از محمدرضا شاه جزء خط قرمزهای حکومت پهلوی بود. این حساسیت به حدی شدید بود که اگر فردی درباره شاه صحبت می‌کرد با تهدید شدید ساواک مواجه می‌شد. نمونه‌ای از این برخورد را می‌توان در برخورد ساواک با آیت‌الله امامی کاشانی مشاهده کرد

نهضت بابیت در ایران در دوره قاجار شکل گرفت. منشا و دلایل دقیق شکل‌گیری این فرقه به خوبی مشخص نیست؛ اما در مورد یک موضوع قطعیت بالایی وجود دارد و آن اینکه، استعمارگران در شکل‌گیری این فرقه نقش کلیدی داشتند

خرید تسلیحات نظامی شاه از خارج به زعم او می‌توانست باعث تقویت قدرت نظامی کشور و سلطنت او شود. اما این موضوع در درازمدت دردسرهایی را به همراه داشت که در نهایت باعث شد شاه در وضعیت دوگانه و متناقض بیم و امید قرار گیرد

روابط فرهنگی اسرائیل با حکومت پهلوی، تحت تاثیر اهداف خاصی بود. این اهداف گرچه فرهنگی بودند؛ اما در بطن خود شامل اهداف سیاسی و اقتصادی مختلفی نیز بودند.. هدف نهایی از تمام این فعالیت‌ها، تقویت جایگاه و نگرش مردم ایران نسبت به اسرائیل بود.

همزمان با کشف چاه‌های نفت در ایران، چندین چاه نفتی نیز در کشورهای همسایه کشف شد. چاه‌هایی که بسیاری از آن‌ها نیز ارزش مادی بالایی داشتند. با این حال در میان تمام چاه‌هایی که کشف شده بودند، نفت ایران ارزش و اهمیت بیشتری برای انگلیس داشت. این کشور به راحتی توانست از منافع مادی این چاه‌ها استفاده کند

خاندان سلطنتی پهلوی، وابستگی عمیقی به غرب و فرهنگ غربی داشت. فرهنگ غربی در نقطه مقابل فرهنگ اسلامی بود. با این حال این خاندان سلطنتی تلاش می‌کرد خود را مقید و علاقمند به امور مذهبی نیز نشان دهد. این موضوع چند دلیل داشت

همزمان با طرح فضای باز سیاسی بسیاری از گروه‌ها و نهادهای مدنی توانستند مخالفت خود را به اشکال گوناگون طرح نمایند. با این حال این وضعیت به این معنی نبود که حکومت نظاره‌گر مخالفت‌ها بود؛ بلکه بسیاری از نهادهای امنیتی به مقابله و سرکوب اعتراضات مشغول بودند

ژندارمری ایران با کـمک کـارشناسان سوئدی به وجود ‌‌آمد.وظیفهء‌ اصلی‌ ژاندارمری،حفظ امنیت راه‌های اصلی ارتباطی،تجاری و جمع‌آوری مالیات در ولایات بود. در کنار ژاندارمری،«نظمیه»به‌ عنوان‌ حافظ‌ امنیت و آرامش داخل شهرها،وظیفهء سنگینی را به‌ عهده داشت.

تهران در زمان آغاز جنگ جهانی اول و سال‌های بعد از آن (1914- 1918) وضعیت بسیار اسفناکی از نظر اقتصادی داشت. در آن دوره کشور به دلیل حمله بیگانگان با قحطی و کمبود نان . گندم مواجه شد و این وضعیت صحنه‌های خاصی را در کوچه و خیابان‌های تهران به وجود آورد

گزارش‌هایی از سال‌های پایانی حکومت رضاشاه در دست است که نشان می‌دهد در این سال‌ها دلاری برای خرید کالا از آمریکا وجود نداشت. این در حالیست که برخی از منابع همواره مدعی هستند که ارز خارجی دولت در این سال‌ها به دلیل افزایش صادرات در وضعیت مطلوبی قرار داشت. امبرشتس از کارمندان کنسولگری آمریکا در گزارش خود به این موضوع پرداخته است

شاه در دوره حکومت خود لیست بلندپایه‌ای از خریدهای نظامی را داشت. بسیاری از خریدهای این کشور از آمریکا صورت می‌گرفت و شامل سلاح‌های مدرن بودند؛ اما در برخی از موارد سلاح‌های خریداری شده تحویل داده نمی‌شدند و یا شاه مجبور به لغو آن‌ها می‌شد. بنابراین از این جهت ضرر هنگفتی را به کشور وارد می‌کردند

یکی از گروه‌های مخالف امینی گروه‌های فراماسونی بودند که در ارتباط با شاه و سلطنت‌طلبان قرار داشتند. این گروه‌ها در راستای حمایت از شاه به مخالفت با امینی پرداختند. در راس این گروه حسین علا قرار داشت که از طرق گوناگون تلاش نمود مخالفت‌ها علیه امینی را تقویت نماید

رضاشاه ارتش را یکی از ابزارهای قدرت خود می‌دانست و مدعی بود که اولین ارتش مدرن توسط او شکل گرفته است. اما این ارتش در مواجهه با اولین تهاجم خارجی یعنی حمله متفقین عملکرد خوبی از خود به جا نگذاشت

بهائیان در دوره حکومت پهلوی روابط تنگاتنگ و صمیمانه‌ای با اسرائیل داشتند. با این حال علیرغم مناسبات عالی دو طرف، محدودیت‌هایی نیز از سوی اسرائیل برای بهائیان وضع شده بود. ظاهرا این محدودیت‌ها جهت همسوئی سیاست‌های دو طرف اعمال شده بود

کشورهای اشغالگر ایران در جنگ جهانی اول، به اشکال مختلفی ایران را زیر سیطره خود قرار داده بودند. این کشورها به دور از چشم مردم و دولت، دست به غارت اموال عمومی می‌زدند و در عین حال هر آنچه را که برای پیشبرد اهداف خود نیاز داشتند، به کشور وارد می‌کردند