تهران تقریباً به شكل يك هشت ضلعی است و قلب شهر در شمال مرکز این هشت ضلعی محور قرار دارد. میدان عمده این قسمت از شهر میدان توپخانه نام دارد و آن پهنه چهار گوشی است که حدود ۲۷۰ متر طول و ۱۳۷ متر عرض دارد.

تهران دوره قاجار از نظر ساخت شهری، دارای ساختار چندان پیچیده‌ای نبود. با این حال نسبت به بسیاری از شهرهای دیگر، وضعیت متفاوت و پیشرفته‌تری داشت. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به خیابان‌های و نوع ساختمان‌سازی‌های آن اشاره کرد. از سویی تهران به دلیل آنکه مرکز اصلی سفارت‌خانه‌های خارجی بود، درگیر سبک مختلط ایرانی- فرنگی بود:


«اگر نقشه‌ای از شهر تهران جلو رو می‌داشتیم از روی نقشه معلوم می‌شد که تهران تقریباً به شكل يك هشت ضلعی است و قلب شهر در شمال مرکز این هشت ضلعی محور قرار دارد. میدان عمده این قسمت از شهر میدان توپخانه نام دارد و آن پهنه چهار گوشی است که حدود ۲۷۰ متر طول و ۱۳۷ متر عرض دارد و ضلع بزرگتر آن در امتداد شرقی- غربی و سطح آن با قلوه سنگ مفروش شده است. قسمت مرکزی این متوازی الاضلاع پهناور را حوض بزرگی فراگرفته که اطرافش را نرده آهنی کشیده‌اند و در اطراف آن توپ‌های چرخدار قدیمی را قطار کرده‌اند. منتها الیه شرقی میدان عملاً به ساختمان و زمین‌های بانک شاهی ایران اختصاص داده شده است که عمارت سفید معظمی است به سبك مختلط فرنگی و ایرانی و دروازه طاقدار طرف چپ آن به درون باغ مشایی باز می‌شود و در آنجا اعضای انگلیسی بانك در روزهای تعطیل به تنیس بازی می‌پردازند..»


منبع: آبرا‌هام والنتاین ویلیامز جکسن، سـفرنامه جکسـن (ایران در گذشته و حال) ترجمه منوچهر امیری و فریدون بدره‌ای، تهران، علمی و فرهنگی، 1385، ص 475