شاه با ایجاد یک سیستم اقتدارگرا تلاش کرد تا در همه شؤونات جامعه دخالت کند و همه افراد و طبقات اجتماعی را به اطاعت خود در آورد؛ از این رو، یک شبکه پلیسی مقتدر برای سرکوب ناراضیان ایجاد کرد.
سقوط دموکراسی، طلوع استبداد
14 ارديبهشت 1404 ساعت 12:41
شاه با ایجاد یک سیستم اقتدارگرا تلاش کرد تا در همه شؤونات جامعه دخالت کند و همه افراد و طبقات اجتماعی را به اطاعت خود در آورد؛ از این رو، یک شبکه پلیسی مقتدر برای سرکوب ناراضیان ایجاد کرد.
کودتای 28 مرداد 1332 نقطه عطفی در جهت ایجاد سیستم اقتدارگرا و کاملا بسته بود. بعد از کودتا شاه به تدریج تمام ارکان سیاسی کشور را تحت سیطره خود درآورد و آزادیهای سیاسی را یه طور کامل از بین برد. مهمترین نهادی که در راستای این سیاست شکل گرفت، ساواک بود:
«شاه با ایجاد یک سیستم اقتدارگرا تلاش کرد تا در همه شؤونات جامعه دخالت کند و همه افراد و طبقات اجتماعی را به اطاعت خود در آورد؛ از این رو، یک شبکه پلیسی مقتدر برای سرکوب ناراضیان ایجاد کرد. سازمان امنیت شاه (ساواک) با فشار بی رویه و بازداشتهای غیر ضروری بر موج نارضایی در طبقات مختلف میافزود زیرا حکومتهای اقتدارگرا به خاطر عدم برخورداری از حمایت مردم و نهادهای مشارکت قانونی، ناگزیر از ارتش و نظامیان برای بقای خود یاری میجویند. این در حالی بود که فقدان نهادهای سیاسی کارآمد بیسامانی سیاسی را به دنبال داشت. از سوی دیگر سیستم اداری که به مقتضای رشد صنعت و توسعه نهادهای اداری گسترش یافته بود، دیوانسالاری را در همۀ ساختارهای اقتصادی سیاسی و نظامی گسترش داد. به این ترتیب، دولت توانست در زندگی روزمره شهروندان عادی کاملاً نفوذ کند و به طور دائم کنترل خود را بر فعالیتهای مردم سراسر ایران شدیدتر سازد.»
منبع:پعلیرضا زهیری، عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، تهران، دفتر نشر و پخش معارف، 1379، ص 276
کد مطلب: 50075