از‌گروه‌ها و تشکل‌های وابسته به اتحاد جماهیر شوروی باید به فرقه‌ی «عنکبوت سرخ» اشاره کرد. این شبکه‌ی کمونیستی وابسته، وظیفه‌ی پیش برد اهداف شوروی را بر عهده داشت و بعضاً از آن برای کنترل سایر احزاب وابسته به شوروی استفاده می‌شد. سند زیر تشکیل این فرقه در سال 1332 را نشان می‌دهد. در بخشی از سند آمده است «در موقع تشکیل جلسه حضور بیش از سه نفر نباشد و جلسه نیز بدون مدرک باشد و از طرف سفارت شوروی مأمور تعیین می‌شود که در محل‌های دیگر تماس گرفته شود.»

در دهه‌های میانی قرن بیستم، و در اوج جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی به دنبال گسترش نفوذ خود در کشورهای مختلف جهان بود. ایران، به دلیل موقعیت استراتژیک و منابع غنی، همواره مورد توجه شوروی قرار داشت. در این راستا، شوروی از ابزارهای مختلفی برای پیشبرد اهداف خود در ایران استفاده می‌کرد، از جمله حمایت از گروه‌های کمونیستی و ایجاد تشکیلات مخفی.
یکی از مهم‌ترین این تشکیلات، فرقه‌ای بود که بعدها به «عنکبوت سرخ» شهرت یافت. این شبکه‌ی کمونیستی وابسته، به طور مستقیم از سوی شوروی هدایت می‌شد و وظیفه‌ی اصلی آن، پیشبرد اهداف مسکو در ایران بود. فعالیت‌های این فرقه تنها به تبلیغ ایدئولوژی کمونیستی محدود نمی‌شد، بلکه شامل جمع‌آوری اطلاعات، نفوذ در سازمان‌های دولتی و غیردولتی، و حتی کنترل سایر احزاب و گروه‌های وابسته به شوروی نیز می‌شد.
اسناد تاریخی نشان می‌دهند که فرقه‌ی «عنکبوت سرخ» در سال ۱۳۳۲ شمسی (۱۹۵۳ میلادی) تشکیل شده است. در یکی از این اسناد، دستورالعمل‌های تشکیل جلسات این فرقه به شرح زیر آمده است: «در موقع تشکیل جلسه حضور بیش از سه نفر نباشد و جلسه نیز بدون مدرک باشد و از طرف سفارت شوروی مأمور تعیین می‌شود که در محل‌های دیگر تماس گرفته شود.» این دستورالعمل‌ها به خوبی نشان‌دهنده‌ی ماهیت مخفی و امنیتی این تشکیلات است.
تشکیلاتی مانند «عنکبوت سرخ» نشان می‌دهند که شوروی تا چه حد برای نفوذ در ایران مصمم بود و از چه روش‌های پیچیده‌ای برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کرد. بررسی تاریخچه‌ی این تشکیلات، به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از تحولات سیاسی و اجتماعی ایران در دوران جنگ سرد داشته باشیم.