در آستانه انقلاب اسلامی، ایران به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی محصولات آمریکایی شناخته میشد، به طوری که در سال ۱۹۷۸، واردات غیرنظامی این کشور از آمریکا به رقمی بالغ بر ۶.۳ میلیارد دلار میرسید. اما تحولات سیاسی و اقتصادی سالهای ۱۹۷۸ و ۱۹۷۹، این جریان پررونق را متوقف کرد و ضربه سنگینی به صادرات آمریکا وارد آورد.
بازار مصرفی ایران، یکی از جذابیتهای اقتصادی آمریکا محسوب میشد. بخش اعظم واردات ایران از کشور آمریکا بود و رقم بالایی را شامل میشد. این موضوع در سالهای نزدیک به انقلاب با مشکلاتی مواجه و روند صادرات آمریکا را با مشکل مواجه ساخت:
«ایران همیشه یکی از بزرگترین بازارهای مصرفی برای محصولات آمریکایی بوده است. در سال ۱۹۷۸ واردات غیر نظامی ایران از آمریکا رقم ۳ / ۶ میلیارد دلار را تشکیل میداده. مشکلات سیاسی ۱۹۷۸ و ۱۹۷۹ باعث سقوط منحنی واردات ایران و در نتیجه صادرات آمریکا میشود. بحران سیاسی ایران باعث اعتصابات گسترده کارگری، آسیب و زیانهای قابل ملاحظه به کارخانجات و املاک و فلج سرویس و خدمات زنده و متحرک کشور گردیده است. صادرات نفت که اصلی ترین منبع معاملات خارجی ایران میباشد در اکتبر ۱۹۷۸ سقوط کرد و در دسامبر همان سال کاملاً متوقف گردید و تا مارس ۱۹۷۹ از سر گرفته نشد. در این مدت ایران در حدود ۷ میلیارد دلار در آمد از دست داد.
منظره سال ۱۹۷۹ دیدگاه جالبی به دست نمیدهد. بیکاری و افزایش قیمتها به حد بحرانی رسیده است. برنامهریزهای کشور احتیاج به اعتماد به نفس پیدا کردن دارند و دوباره منظم کردن اولویتها و پایهریزی چارچوب رشد آینده اقتصادی که البته در شرایط سیاسی کنونی رسیدن به این اهداف مشکل به نظر میرسد.
با بررسی آینده، پس از این بحران امیدواری بیشتری پیش میآید. نفت کشور باعث درآمد قابل توجهی میباشد. در سطح کنونی قیمتهای نفت، ایران احتمالا در حدود ۱۸ الی ۲۰ میلیارد دلار در سال مالی آینده درآمد خواهد داشت. علاوه بر آن ذخیره های ارزی، حدود ۱۰ میلیارد دلار دیگر را تأمین میکند. مهمترین عمل بازرگانی برای آمریکا در ایران کمک به مؤسسات آمریکایی برای دوباره سازی یک بازار قوی برای محصولات خود می باشد و دنبال کردن موقعیتهایی که انتظار می رود به خاطر پروژه 80 Fy پیش آید. هدف این سند اجرای یک برنامه و نقشه مدیریت و اولویتها است که باعث یک بازگشت به وضعیت معمولی و نرمال سیاسی و اقتصادی بشود. در این برنامه رهنمودهایی به بازرگانهای آمریکایی که از ایران بازدید می کنند می دهد و گزارشهای آگاه کننده ای راجع به پروژه های بزرگ در اختیار آنها گذاشته می شود. این قسمتها توسط دولت (ایران) به عنوان مسایل با اولویتهای بالا شناخته شده است. برنامه فقط حول تصميمات وزارت بازرگانی نمیگردد بلکه مشتق از تماسها و اطلاعات و اخبار گوناگون میباشد. همچنان که شرایط تغییر میکنند بازنگرش و تصمیم دوباره راجع به اهداف و اولویتها و اعمال ممکن است لازم باشد. این سند آغازگر یک چارچوب برای مذاکره راجع به طرح بازرگانی مذکور بین وزارت کشاورزی و بازرگانی و پست در آمریکا در فاصله های چهار ماهه میباشد.»
منبع: اسناد لانه جاسوسی آمریکا، جلد اول، بخش 4، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1386، ص 7