کافه تاریخ - سوتی که جهان را ترساند؛ افسانه و واقعیت کوین میتنیک

سوتی که جهان را ترساند؛ افسانه و واقعیت کوین میتنیک

در دهه‌ی ۱۹۹۰، نام کوین میتنیک در آمریکا مترادف با «هکر» بود؛ همان‌قدر ترسناک برای والدین و دولت، که جست‌وجوگر برای عاشقان کامپیوتر. اما پیش از آن‌که او به یک چهره‌ی افسانه‌ای بدل شود، باید به چند دهه قبل‌تر بازگردیم؛ زمانی که تلفن‌های سیمی با صدا حرف می‌زدند و صدایی به‌ظاهر بی‌خطر، ابزار نفوذ به بزرگ‌ترین شبکه‌ی ارتباطی جهان شد

در میانه دهه ۱۹۹۰، کوین میتنیک به عنوان خطرناک‌ترین هکر جهان معرفی شد. رسانه‌ها و مقامات آمریکا او را تهدیدی ملی می‌دانستند؛ کسی که حتی از داخل زندان، تنها با یک سوت می‌تواند جنگ هسته‌ای به راه بیندازد. این ادعا به اندازه‌ای عجیب بود که بسیاری آن را شوخی تصور کردند، اما دادستان فدرال در دادگاه کاملاً جدی بود. نتیجه این ترس، هشت ماه حبس انفرادی برای میتنیک بود. اما ریشه این باور شگفت‌انگیز کجا بود؟
ماجرا به دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ بازمی‌گردد؛ زمانی که سیستم مخابراتی آمریکا، تحت سلطه شرکت AT&T، از فناوری «سیگنال‌دهی درون‌باندی» استفاده می‌کرد. در این روش، همان تُن‌هایی که کاربران هنگام شماره‌گیری می‌شنیدند، زبان ارتباطی خود دستگاه‌ها و مراکز تلفن بود. شنیدن یا تولید دستی این تُن‌ها، همانند دانستن زبان مخفی ماشین‌ها بود. گروهی از جوانان کنجکاو به نام «فریک‌ها» این راز را کشف کردند. آن‌ها با ساخت ابزارهایی موسوم به «جعبه آبی» می‌توانستند تماس‌های رایگان بگیرند و شبکه را کاوش کنند.
یکی از مشهورترین فریک‌ها، «جان دراپر» ملقب به Captain Crunch بود. او فهمید سوت پلاستیکی کوچکی که در بسته‌های غلات صبحانه Captain Crunch قرار داشت، صدای دقیق ۲۶۰۰ هرتز تولید می‌کند؛ همان فرکانسی که خطوط تلفن راه‌دور را در حالت آماده‌باش نگه می‌داشت. این کشف، افسانه‌ای را آغاز کرد که بعدها بر زندگی میتنیک سایه انداخت. حتی استیو جابز و استیو وزنیاک، بنیان‌گذاران اپل، نخستین درآمد خود را با فروش همین جعبه‌های آبی به دست آوردند.
با رشد شایعات، داستان‌ها اغراق‌آمیزتر شدند. گفته می‌شد برخی فریک‌ها می‌توانند وارد شبکه‌های نظامی شوند و دستور پرتاب بمب‌افکن‌های هسته‌ای را بدهند. هرچند حقیقت این بود که سیستم‌های فرماندهی هسته‌ای از شبکه‌های کاملاً مجزا و رمزنگاری‌شده استفاده می‌کردند، اما بخش‌هایی از شبکه نظامی غیرامن (AUTOVON) به خطوط عادی متصل بود و همین اتصال، خیال‌پردازی‌ها را تغذیه می‌کرد.
در این میان «جو اینگرسیا»، نابینایی با استعداد شنیداری خارق‌العاده، به شهرت رسید. او تنها فردی بود که می‌توانست با سوت زدن، فرکانس‌های کنترلی تلفن را بدون دستگاه بازتولید کند. او حتی به AUTOVON وارد شد، اما فقط برای شنیدن، نه خرابکاری. پلیس فدرال او را صرفاً به خاطر فرار از پرداخت هزینه تماس‌های راه دور بازداشت کرد و پرونده امنیت ملی بسته شد. با این حال، افسانه «مردی که با سوت تلفن را تسخیر می‌کند» همچنان زنده ماند.
در سال ۱۹۸۳ فیلم WarGames اکران شد و این ترس‌ها را وارد فرهنگ عمومی کرد. داستان نوجوانی که اشتباهاً وارد یک سیستم نظامی می‌شود و جهان را تا آستانه نابودی می‌برد، بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد و مستقیماً الهام‌بخش وضع «قانون تقلب و سوءاستفاده از کامپیوتر» در سال ۱۹۸۶ شد. از این پس، برای بسیاری، مرز بین هکرهای واقعی و قصه‌های سینمایی محو شد.
کوین میتنیک در چنین فضایی رشد کرده بود. او از فریکینگ آغاز کرد و سپس با مهارت در مهندسی اجتماعی و نفوذ به شرکت‌هایی مانند DEC، موتورولا و نوکیا، به سرقت کدهای نرم‌افزاری پرداخت. گرچه کارهایش تخلف جدی بود، اما هیچ هدف نظامی یا تمایل به ایجاد فاجعه نداشت. با این حال، در سال ۱۹۹۵، پس از تعقیبی پرسر و صدا و دستگیری توسط اف‌بی‌آی، دادستان پرونده استدلال کرد که او به دلیل مهارت‌هایش باید مانند تهدیدی هسته‌ای در انزوا نگه داشته شود — همان قیاسی که از ترکیب داستان جوی‌بابلز، افسانه‌های دهه ۷۰ و فیلم WarGames به دست آمده بود.
میتنیک این دوران انفرادی را با شوخی و ناباوری یاد می‌کرد: «هیچ تلفنی به شبکه موشکی وصل نبود، اما قاضی قانع شد که من می‌توانم با سوت زدن جنگ جهانی سوم را آغاز کنم.» بعدها او این ماجرا را نمونه‌ای از خطرهای ترس بی‌پایه در سیاست‌گذاری دانست.
پس از گذراندن پنج سال زندان، در سال ۲۰۰۰ آزاد شد، در حالی که از بسیاری امکانات فناوری محروم بود. او مسیرش را تغییر داد، شرکت مشاوره امنیت سایبری تأسیس کرد و در جایگاه «هکر کلاه‌سفید» به آموزش سازمان‌ها پرداخت. کتاب‌هایی مانند The Art of Deception و Ghost in the Wires نوشت و تلاش کرد اسطوره‌های ساخته‌شده پیرامون زندگی‌اش را روایت و اصلاح کند.
کوین میتنیک در ژوئیه ۲۰۲۳ بر اثر سرطان درگذشت. درگذشت او موجی از یادداشت‌ها و مقاله‌ها را به همراه داشت که او را نه به عنوان تهدید، بلکه پیشگامی شجاع در تاریخ امنیت سایبری معرفی می‌کردند. افسانه سوت هنوز باقی است، اما حالا بیشتر به‌جای ترس، با لبخند و کنجکاوی یاد می‌شود.