لحظهای که حبیب ثابت پاسال، سرمایهدار بزرگ، نماد مذهبی خود را بر سینهی جوانی سیاهپوست مینشانَد. این تصویر، تنها یک رویداد مذهبی نیست؛ بلکه سند ارتباط عمیق میان قدرت اقتصادی، نفوذ حکومتی و تبلیغ جهانی یک آیین در ایران معاصر است.

چهرهای از بهائیت در ایران پهلوی
حبیب ثابت و حلقههای قدرت اقتصادی
11 آذر 1404 ساعت 15:30
لحظهای که حبیب ثابت پاسال، سرمایهدار بزرگ، نماد مذهبی خود را بر سینهی جوانی سیاهپوست مینشانَد. این تصویر، تنها یک رویداد مذهبی نیست؛ بلکه سند ارتباط عمیق میان قدرت اقتصادی، نفوذ حکومتی و تبلیغ جهانی یک آیین در ایران معاصر است.
حبیب ثابت پاسال، فرزند خانوادهای یهودیتبار از کاشان، با پیوستن به آیین بهائی و بهرهگیری از فضای سیاسی دوران رضاشاه، مسیر ثروت و قدرت را پیمود. او توانست با تکیه بر حمایت حکومتی، در عرصهی اقتصاد و رسانه جایگاه چشمگیری بهدست آورد و از چهرههای پرنفوذ بهائیان در دوره پهلوی شود. در این تصویر، لحظهای تاریخی ثبت شده است؛ ثابت پاسال در حال نصب نشان بهائیت بر سینهی جوانی سیاهپوست دیده میشود صحنهای که فراتر از یک حرکت نمادین، پیام گسترش جهانی این آیین و عمق نفوذ آن را در دل دوران پهلوی نشان میدهد. روایتی از پیوند پیچیدهی باور، تبلیغ و نفوذ سیاسی که بخشی از واقعیت پنهان تاریخ معاصر ایران را بازگو میکند.
.jpg)
با روي کار آمدن رضاخان به قدرت و حمايت وي از فرقه هايي چون بهاييت به منظور تضعيف روحانيان و به تبع آن آغاز نفوذ عناصر بهايي در سازمان حکومتي ايران، کساني چون حبيب ثابت نيز از موقعيت پيش آمده حداکثر استفاده را بردند و امتيازات بسياري کسب کردند.
حبیب ثابت از بهائیان معروف دوره پهلوی با باهره باقراف (فرزند سید احمد باقراف که بعدها نام فامیل خویش را به «خمسی» تغییر داد)، ازدواج نمود. حاصل این ازدواج، دو فرزند پسر به نامهای: ایرج و هرمز بود که اولی در سال 1310ش و دومی، در سال 1316ش به دنیا آمدند. این خانواده چهار نفره، پس از اشغال ایران در شهریور سال 1320ش، راهی آمریکا شدند و در آنجا سکونت نمودند. فرزندان وی در جریان این انتقال، به گونهای با فرهنگ غربی خو گرفتند که باوجود بازگشت به ایران در سالهای 1336 و 1337ش، هرگز با زبان فارسی آشنایی نیافتند.
.jpg)
پس از مهاجرت خانواده ثابت به آمریکا، نقش زنان از اهمیت ویژهای در حفظ انسجام اجتماعی و شبکهسازی بینالمللی آیین بهائی برخوردار شد. باهره خمسی، در کانون این ارتباطات قرار داشت و این تصویر، پنجرهای کوچک به فعالیتهای درون گروهی و تداوم ارتباطات جامعه بهائی در خارج از مرزهای ایران پس از دهههای ۱۳۲۰ شمسی است. تلاشی برای حفظ هویت و گسترش دیدگاههای خود در بستر بینالمللی.
کد مطلب: 50263