در دهههای ۱۸۷۰ و ۱۸۸۰، کشورهای استعمارگر در پی آن برآمدند که سهم خود را از مستعمرات مطالبه کنند. به این ترتیب موج جدید استعمارگری آغاز شد، که بزرگترین موجی بود که جهان تا آن زمان شاهدش بود و از حدود ۱۸۸۰ تا آغاز جنگ جهانی اول در ۱۹۱۴ دوام آورد.
امپریالیسم در طول دوران استعماری، مراحل مختلفی را طی کرده است. یکی از این مراحل، مرحله امپریالیسم جدید است که طی آن رقابت کشورهای استعمارگر بر سر مناطق جدید استعماری از جمله آفریقا آغاز شد. این دوره که از دهه1870 آغاز شد و تا 1914 ادامه داشت، متأثر از دلایل مختلفی بود و در ادامه موجد تحولات خاصی شد:
«طی پیشتر از قرن نوزدهم، بریتانیا در گسترش امپراتوری خود و بهرهکشی از سرزمینها و مردمان در سرتاسر جهان از موقعیتی تقریباً انحصاری برخوردار بود. اما این تسلط نامتوازن بریتانیا بر این نمد مستعمراتی مقدر نبود که دوام آورد. در دهههای ۱۸۷۰ و ۱۸۸۰، کشورهای دیگر در پی آن برآمدند که سهم خود را از این نمد مطالبه کنند. به این ترتیب موج جدید استعمارگری آغاز شد، که بزرگترین موجی بود که جهان تا آن زمان شاهدش بود و از حدود ۱۸۸۰ تا آغاز جنگ جهانی اول در ۱۹۱۴ دوام آورد. بعدها ناظران آن را «امپریالیسم جديد» نامیدند. هرچند مستعمره خواهی سرتاسر جهان را در مینوردید، دو حوزه اصلی فعالیت در این دوره آفریقا و حوزه اقیانوس آرام بود. روی هم رفته، تا سال ۱۹۱۴ قدرتهای بزرگ استعماری بیست درصد کل خشکیهای زمین را به قلمرو خود افزوده بودند. شرکای عمده در این دور تازه و گسترده فعالیت استعماری ترکیبی از بازیگران قدیم و جدید را شامل میشدند. بریتانیا و فرانسه قد علم کردند و اسپانیا و پرتغال کوشیدند در بازی بمانند، به این امید که شکستهای عمده خود را در دورههای پیشین جبران کنند. دیگر بازیگران مهم اروپایی، بلژیک و تازهواردان آلمانی و ایتالیایی بودند. این دو کشور به تازگی به کشورهایی یکپارچه تبدیل شده بودند. در این میان، بسیار دورتر از مرزهای اروپا، ایالات متحده و ژاپن به عنوان قدرت های صنعتی ظهور کرده بودند. آنها لازم می دیدند با اروپا بر سر تکههایی از جهان رقابت کنند یا در غیر این صورت در مبارزه جاری بر سر قدرت و نفوذ به خاک بیفتند و خوار شوند.»
منبع: دان ناردو، عصر استعمارگری، ترجمه مهدی حقیقتخواه، تهران، نشر ققنوس، 1386، صص 153- 154