یکی از پژوهشگران حوزه علمیه قم در سالروز شهادت میرزا گفت: در تقید میرزا به اسلام و تلاش برای اجرای احکام اسلامی، جای کوچک‌ترین تردیدی نیست و شاید بد نباشد اشاره کنم واژه «جمهوری اسلامی» نخستین بار توسط میرزا مطرح شد.
یکی از پژوهشگران تاریخ گفت: میرزا قبل از اینکه به جنگل برود، تقریباً می‌دانست که امثال خالوقربان و احسان‌الله‌خان چه افکاری دارند و مشغول چه توطئه‌هایی هستند، به همین دلیل هم از بسیاری از آنها برید و رابطه‌اش را با آنان قطع کرد.
غلام‌رضا خارکوهی گفت: میرزا کوچک خان به دنبال تجزیه کشور نبود بلکه خاستگاه اولیه قیام او، رشت و گیلان بود، میرزا قصد داشت نهضتش را با حمایت مردم مسلمان و روحانیت آگاه به سایر ایالات و در نتیجه به تهران و کل ایران گسترش دهد
