این نگرانی استراتژیک، اساس سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در دوران جنگ سرد بود. واشنگتن معتقد بود که برای حفظ ایران در بلوک غرب، باید اصلاحات سیاسی و اجتماعی در کشور انجام شود تا زمینه نفوذ شوروی از بین برود:
« قانونی اساسی مشروطه در ایران را بر سر زبانها انداخت که از نظر آمریکا در خاور میانه ایران بخشی از هر کشور دیگری در معرض خطر کمونیسم قرار داشت و اگر در ساختارهای سیاسی و اجتماعی کشور تغییری رخ نمی داد، احتمال بسیاری تحولات به نفع اردوگاه شرق بعید نبود. شاه به موازات کاهش روابط خود با شوروی در این دوره بار دیگر مسئله نفوذ کمونیسم در ایران را مورد تأکید قرار داد. روند مذاکراتی که در طی سالهای اخیر بین طرفین جاری و محور آن تقویت امن اصفهان بود برای مدتی با رکود مواجه شد. اما علت اصلی تیرگی روابط در چیز دیگری نهفته بود، شوروی حاضر بود قرارداد در جانبی ایران و ایالات متحده را به رسمیت شناسند و در موارد متعدده نسبت به این موضوع ابراز نیاز تمایلی می کرد. شورویها نسبت به تأسیس پایگاه نظامی امریکایی در ایران آنهم در نزدیکی مرزهایشان حساسیت زیادی نشان می دادند. شورویها از این دست را برای یافتن جای پایی در بین نخبگان ایران را نیز در نظر داشتند و می دانستند که آمریکا قرار است در ایران همان نقشی را بپذیرد که انگلستان در سده های نوزدهم و اوایل بستم آن را ایفا کرده بود»
منبع: حسین آبادیان، دو دهه واپسین حکومت پهلوی، تهران، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، چاپ اول ۱۳۸۳. ص ۱۴۲