شواهد تجربی فراوانی نشان می دهد که روحانیون شیعه در ایران، در مقایسه با دیگر علما در کشورهای اسلامی در شکلگیری حوادث سیاسی نقش فعال تری داشتند. محتوای اندیشه ی فقهای شیعه بر اساس ادله ی فقهی آنها شکل می گیرد، از این رو آنان در نحوه ی تعامل با حکومت رفتارهای متفاوتی ارائه می دهند..