در دهه‌ی چهل خورشیدی، با تحولات سیاسی در آمریکا و تمایل این کشور به ترویج فضای دموکراتیک در ایران، حزب «ایران نوین» به رهبری حسنعلی منصور با حمایت شاه پا به عرصه وجود گذاشت. اما شیوه‌های تبلیغاتی این حزب از همان ابتدا در کانون توجه سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) قرار گرفت. گزارش‌های محرمانه ساواک نشان می‌دهد که چگونه «ایران نوین» با تقلید از تکنیک‌های ...

این سند تاریخی، برگرفته از گزارشات محرمانه شهربانی، به تفصیل تحرکات و چالش‌های حزب توده را در دهه سی خورشیدی به تصویر می‌کشد. از دستگیری پنج نفر از کارمندان اصلی حزب در شهرهای مختلف و انتقال آنها به تهران به اتهام تحریک به شورش، تا تلاش برای توزیع مرامنامه و نظامنامه حزب دمکرات در ساوه و خرقان و حتی اعتصابات گسترده در آقاجاری و گچساران در پی بازداشت ...

این تصویر نه تنها جنبه‌های سرگرمی درباری و مردمی قاجار را به نمایش می‌گذارد، بلکه یادآور بخشی از فرهنگ عامه و هنر کمدی آن دوره نیز هست.

پس از مرگ نادر و ضعف دولت مرکزی، ایراکلی فرصت یافت با اتکا به حمایت روسیه استقلال گرجستان را از ایران اعلام کند. این قرارداد خودسرانه با روس‌ها که بدون اطلاع ایران بسته شد، گرجستان را رسماً تحت‌الحمایه تزار قرار داد و آغازگر مرحله‌ای تازه از رقابت قدرت‌های بزرگ در قفقاز شد

سفرنامه دریابل، گزارشی از مراسم تدفین در دوره صفویه ارائه می‌دهد که شامل شیون و زاری بستگان، حمل جسد در تابوت به همراه وسایل شخصی متوفی و تکرار مراسم حمل با فریاد است. این آداب، با توجه به جایگاه اجتماعی فرد، تا حدودی متفاوت بوده است.

هند، که قرن‌ها تحت سلطه استعماری بریتانیا بود، سرانجام در میانه قرن بیستم استقلال خود را بازیافت. با این حال، مسیر آزادی با قیام‌های متعددی هموار شد که مهم‌ترین آن‌ها “شورش بزرگ” سال 1857 بود. این خیزش عظیم، که از طغیان سپاهیان هندی در میرات آغاز شد، نه تنها به دلیل بهانه‌های مذهبی (مانند فشنگ‌های آغشته به چربی حیوانی) بلکه ریشه در نارضایتی‌های عمیق ...

از همان روزهای ابتدایی به دست گرفتن سلطنت، محمدرضا شاه با وجود ضعف ظاهری قدرت، در سودای حکومتی دیکتاتورمآبانه بود؛ تصویری که در ذهن او از مردم ایران به عنوان «گوسفندان رام و بی‌زبان» شکل گرفته بود. در اوج تب‌وتاب مبارزات ملی شدن نفت و در شرایطی که سانسور دولتی راه هرگونه انتقاد را بسته بود، روزنامه «شاهد» به سردبیری دکتر مظفر بقایی به سنگری برای افشای ...

با آغاز حکومت رضاشاه، روایت تازه‌ای از تاریخ ایران شکل گرفت؛ روایتی که در آن شکوه ایران پیش از اسلام برجسته و نقش دوران اسلامی کم‌رنگ می‌شد. این «اسطوره ملی» تازه نه تنها بازتاب ناسیونالیسم افراطی بود، بلکه وسیله‌ای برای مشروع نشان دادن پادشاهی به‌عنوان ادامه طبیعی قدرت در تاریخ ایران محسوب می‌شد. از بازنویسی کتاب‌های درسی تا جشن‌های دو‌هزار و پانصدمین ...

سیاست اسلام‌زدایی رژیم پهلوی بر چند محور اساسی استوار بود که بخش عمده آن با نگاهی شووینیستی بر حذف کلمات عربی، تحریف تاریخ درباره ورود اسلام به ایران و تغییر خط عربی مرتبط است

سند منتشرشده امروز پرده از ذهنیتی می‌بردارد که در آن، رجال عصر پهلوی باور چندانی به توان استقلال و اراده ملی نداشتند. آنان در فضایی آکنده از ترس و وابستگی، همه‌چیز را به خواست بیگانگان گره زده بودند و در برابر نفوذ خارجی، خود را ناتوان می‌دیدند. روایت احمد آرامش از «در بند بودن همیشگی ایرانیان در قید قدرت‌های غربی»، تصویری روشن از کشاکش جناح‌های وفادار ...

خاطرات شاهدان عینی نشان می‌دهد که نشانه‌های دیکتاتوری پهلوی اول از همان ابتدا با نادیده گرفتن قانون اساسی و تمرکز شدید قدرت در دست شخص او نمایان شد. این اقدام، یک نقطه عطف بر پایان مشروطیت واقعی و جایگزینی آن با استبداد نظامی بود

در روزهای پس از درگذشت سید مصطفی خمینی، فضای حوزه علمیه قم آکنده از خشم و اندوه بود. گفتگوهای خصوصی طلاب و روحانیون از سوگواری فراتر رفت و به نقدهای تند علیه حکومت پهلوی و دربار تبدیل شد؛ نقدهایی که ساواک آن‌ها را با دقت ثبت کرد، اما نتوانست جلوی خیزش سیاسی نهفته در همان حجره‌های کوچک را بگیرد.

تغییر حکومت قاجار و جایگزینی پهلوی، از سال‏های قبل مد نظر رضاخان میرپنج بود تا اینکه مسافرت طولانی احمدشاه به اروپا، بهترین فرصت را برای او مهیا کرد. در این هنگام با حمایت هواداران رضاخان در مجلس، احمدشاه از فرماندهی کل قوا عزل شد و این مقام به رضاخان سردار سپه واگذار شد.پس از مدتی با فشار نظامیان بر مجلس شورای ملی، در جلسه نهم آبان 1304، ماده واحده ...

انگلستان به دلیل رقابت با روسیه از هر روشی برای تضعیف قدرت این کشور استفاده و استقبال می‌نمود. وارد کردن روسیه به جنگ با ایران یا استفاده از حربه‌هایی در راستای طولانی نمودن جنگ از جمله روش‌های مهم انگلیس برای تضعیف روسیه بود

اختلافات و جنگ میان ایران و عثمانی در دوره قاجار جنگ‌های میان دو کشور را به همراه داشت که نتیجه اولین نبرد رسمی دو کشور، معاهده ارزنه‌الروم بود. این معاهده گرچه به اختلافات دو کشور در کوتاه مدت خاتمه بخشید؛ اما به دلیل حل نکردن اختلافات اساسی دو کشور راه را برای آغاز جنگی دوباره باز گذاشت

اسناد محرمانه فاش می‌کند که در روزهای پرتلاطم منتهی به بهمن ۵۷، دولت آمریکا با استقرار هواپیماها در پایگاه‌های منطقه‌ای، دستور خروج اضطراری را به کارکنان خود صادر کرده بود. در حالی که مردم در خیابان‌ها بودند، «همه وسایل منزل جمع‌آوری شده» و آمریکایی‌ها خود را برای فرار دسته‌جمعی آماده می‌کردند، اما آیا واقعاً همه رفته بودند؟

در مورد نقش شخصیت‌های سیاسی در عالم سیاست بسیار صحبت شده است به شکلی که ما در رشته‌های مختلف علوم سیاسی و روابط بین‌الملل به آن می‌پردازیم. حتی ما شاهد شکل‌گیری گرایشی به نام روانشناسی سیاسی هستیم که به نقش افراد در ساخت قدرت و میزان تاثیرگذاری آنان می‌پردازد

این تغییر در سیاست آمریکا، با هدف تثبیت منافع بلندمدت ایالات متحده و کاهش فشار سیاسی بر دولت‌های وابسته در کشورهای تحت سلطه صورت گرفت

واندانا شیوا، نویسنده و محقق هندی، جهانی‌سازی را نه تعاملی میان‌فرهنگی، بلکه تحمیل فرهنگی خاص بر دیگر فرهنگ‌ها می‌داند. او معتقد است این روند یکنواخت‌سازی، که تنوع را یک نقص می‌شمارد، برای کنترل متمرکز بر منابع و بازارها ضروری است

۱۳ آبان در تاریخ معاصر ایران روزی است که سه واقعه بزرگ و سرنوشت‌ساز در آن رقم خورده است؛ از تبعید رهبر کبیر انقلاب اسلامی تا قیام خونین دانش‌آموزان و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا. این روز، نمادی از آگاهی، شجاعت و حضور پررنگ نسل جوان در مسیر استقلال و آزادی کشور است.