روزی که امریکا درنده خویی خود را نشان داد!

حکومت ژاپن در ژوئن 1919 م.هنگامی که عهدنامه ورسا ، سرزمین شانتونگ را به آن واگذار نمود به موفقیت دیپلماتیک شایانی دست یافت ، اما این پیروزی زودگذر بود؛ زیرا از طرفی با مخالفت شدید محافل سیاسی و مذهبی در ایالات متحده مواجه شد و از طرف دیگر سیاست انگلیس در مورد ژاپن تغییر یافت . در مارس 1921 بمجرد روی کار آمدن جمهوریخواهان در آمریکا ، ژاپن به طور مستقیم تحت فشار قرار گرفت . سیاستی که امریکا در برابر ژاپن پیش گرفت ، این بود که از طرفی آن کشور را تهدید به مسابقه تسلیحاتی کند ، مسابقه ای که مسلما باتوجه به مقدورات ژاپن به نفع واشنگتن تمام می شد و از طرف دیگر آمادگی خود را برای انصراف از چنین مسابقه ای اعلام دارد ، مشروط بر آن که حکومت توکیو حرص و آز خود را در قاره آسیا محدود کند . مساله تسلیحات دریایی در عهدنامه ای معروف به عهدنامه پنج جانبه در 6 فوریه 1922 حل و فصل گردید و ژاپن نیز موافقت کرد که تناسب نیروها از لحاظ واحدهای رزمی دریایی 3 برای ژاپن و 5 برای گشورهای ایالات متحده و بریتانیای کبیر 1/75 برای فرانسه ایتالیا باشد.
حکومت ژاپن مدتی از قبول این تناسب امتناع ورزید ، اما وقتی ایالات متحده تهدید کرد که مسابقه تسلیحاتی را سرعت خواهد بخشید و آهنگ تولید ناوهای جنگی را چهار برابر آنچه ژاپن قدرت ساختن آن را دارد بالا خواهد برد ، ژاپن تسلیم شد و ایالات متحده با جلوگیری از ادامه سیاست گسترش ژاپن سعی کرد ، جلوی پیشرفت آن کشور را سد کند . دولت آمریکا که از ژانویه 1939 ، نبرد با ژاپن و آلمان را قریب الوقوع می دید ، بر آن شد که بخش بزرگتر و بیشتر امکانات خود را در جبهه های نبرد به کار گیرد . از آنجایی که ژاپنی ها در حمله به چین از تدارکات آمریکایی سود برده بودند ، دولت امریکا در سال 1940 روابط تجاری خود را با ژاپن محدود کرد و پس از اشغال هند و چین فرانسه توسط ژاپنی ها در سال 1941 ، محدودیتهای بیشتری را بر داد و ستد با ژاپن وضع کرد . در اکتبر 1941 ژنرال توجو که عهده دار وزارت جنگ ژاپن بود به نخست وزیری رسید . در این زمان دولت آمریکا بر عقب نشینی قوای ژاپنی از سرزمینهای اشغالی آن کشور اصرار می ورزید اما به دلیل حضور نظامیان در کابینه ، سیاست کلی دولت ژاپن با اطمینان به خود همراه بود . در همان سال به نیروی دریایی ژاپن ، تحت فرماندهی آدمیرال یا موتودستور داده شد که طرح یک حمله غافلگیرانه را به متفقین بریزد . در پی آن در 7 دسامبر ، 183 هواپیمای جنگی ژاپن که از روی ناوهای هواپیمابر برخاسته بودند به ناوگان آمریکا در پرا هاربر واقع در مجمع الجزایر هاوایی یورش بردند . یورش ژاپن به ناوگان آمریکا در پرل هاربر، برتری ژاپن را در اقیانوس آرام و ورود آسیا به جنگ جهانی دوم در پی داشت . پس از نخستین بمبی که روی پرل هاربر افتاد ، ایالات متحده بی درنگ آماده جنگ شد . پرزیدنت روزولت در ژانویه 1942 برنامه ای برای تولید جنگ افزاری پیشنهاد کرد که هرگز در جهان سابقه نداشت . حمله ناگهانی ژاپن ، در اقیانوس آرام مشکلات زیادی برای امریکا پیش آورد و اشغال جزایر گوام و میدوی و ویک به وسیله ژاپن ، ارتباط مستقیم ایالات متحده را با خاور دور قطع کرد.

ژاپن که در تایلندجا پایی برای خود به دست آورده بود از راه شبه جزیره مالایا به طرف سنگاپورحمله برد . هدف نهایی ژاپن جزایر شرقی هند و هلند بود و ژاپنی ها می خواستند از ورود کالاهای آمریکایی به این منطقه جلوگیری کنند . در 8 دسامبر 1941 آمریکا و انگلستان به ژاپن اعلان جنگ دادند و از آنجا که آلمان ، ایتالیا و ژاپن در سپتامبر 1940 پیمان سه جانبه ای در مورد دخالت در نبرد ، در صورت حمله دشمن به هر یک از سه کشور امضا کرده بودند ، هیتلر نیز در 11 دسامبر به آمریکا اعلان جنگ داد . ارتش ژاپن در سال 1940 و به دنبال شکست فرانسه در اروپا ، منطقه هندوچین را اشغال کرد . در پنجم دسامبر 1941هنگ کنگ به دست نیروهای ژاپنی افتاد . پس از آن در یک رشته عملیات گسترده و سریع ، ارتش ژاپن توانست در مدت اندکی فیلپین ، مالایا ، سنگاپور ، برمه ، و اندونزی را اشغال کند . در این حال ، نیروهای انگلیسی از جبهه هندوستان به ژاپنیها حمله بردند و در برمه چریکهای این کشور دست به عملیات پارتیزانی در پشت خطوط ژاپنی ها زدند. تجاوز وسیع بحری و بری ژاپن در خاور 8ماهِ مه سال 1942 ، هنگامی که دسته ای از نیروهایش در دریای کورال واقع در شمال شرقی ایتالیا دستگیر شدند ، متوقف گردید و به وسیله ناوگان متفقین سخت در هم شکسته شد . نیروی دریایی آمریکا در 7 اوت 1942 ، در کانال گودال واقع در سالومون پیاده شدند . در همین موقع در 8 آویل 1942 ، نخستین حمله هوایی ناگهانی به شهر توکیوبه وسیله بمب افکنهای متوسط صورت گرفت . در نوامبر 1943 سربازان امریکایی جزایر ژیلبرت را اشغال کردند و در ژانویه 1944 ، بر جزایر مارشال حمله بردند . افراد نیروی هوایی آمریکا نیز از پایگاههای جدید جزایر ماریانا بر ژاپن حمله بردند و بدین ترتیب امپراتوری بزرگ ژاپن در این تاریخ به دو نیم گردید . در اکتبر 1944 ، نیروهای آمریکایی ، کشتیهای ژاپنی را در خلیج لیت واقع در فیلپین منهدم کردند و در نتیجه این سرزمین به دست ارتش آمریکا افتاد . در مارس1945 ، نیروهای آمریکایی جزایر ایوجیما واقع در 1200 کیلومتری توکیو را اشغال کردند و سپس در ماه ژوئن به جزیره اوکیناوا واقع در 550 کیلومتری سرزمین اصلی ژاپن یورش بردند . در آن زمان ژاپن به هیچ سیستم راداری موثری مجهز نبود و در نتیجه به هدف سهل الوصول هواپیماهای بمب افکن بی - 29 آمریکایی بدل شده بود.

ماجرای ساخت بمب اتم!
کار بر روی یک جنگ افزار اتمی در حقیقت به منظور مقابله با تلاش آلمان در همین زمینه ، آغاز شد . ماجرا از این قرار بود که متفقین در جریان جنگ دوم جهانی دریافتند که فیزیک دانان آلمانی ، تحقیقات مفصل و دامنه داری را در زمینه هسته ای آغاز کرده اند و از ترس این که هیتلر زودتر از دیگران به این جنگ افزار نابود کننده دست یابد و برای دستیابی به مقاصد توسعه طلبانه اش آن را به کار گیرد با سرعت زیادی دست به کار شدند . در همان ایام دو یهودی دانشمند و نابغه از ترس ماشین نابود کننده ضد یهودی فاشیسم ، از اروپا به امریکا مهاجرت کردند. پرفسور انریکو فرمی از ایتالیا و آلبرت اینشتین از آلمان در امریکا به هم رسیدند و به اتفاق هم برنامه تحقیقات اتمی امریکا را پی ریزی کردند .
در سال 1940 تحقیقات در داخل لابراتوارهای دانشگاههای آمریکا شروع و در همان سال دانشگاه لوس آنجلس ثابت کرد که بین دو تا صد کیلوگرم اورانیوم لازم است تا بمبی تهیه گردد که دارای قدرتی معادل چندین هزار تن ماده منفجر تی . ان . تی باشد . در همین هنگام یکنفر از دانشمندان استرالیائی با مقامات امریکایی ملاقات کرد و به آنها یادآور شد که عنقریب انگلستان تحت تاثیر بمب های اتمی آلمان ها محو و نابود خواهد شد . در نتیجه دانشمندان اتمی آمریکا فعالیت خود را بیشتر نمودند تا جایی که در اواخر سال 1942 بیش از یکصد هزار نفر از علمای دانشگاهی جمع شدند و با اعتبار نامحدود شروع به تحقیقات کردند. معادن اورانیوم کنگو و کانادا با جدیت فوق العاده ای به کار افتاد و سرانجام در ژوئیه سال 1945 پس از پنج سال تلاش شبانه روزی اولین بمب در حضور یکصد نفر از علمای اتمی در صحرای آلاموگوردو از ایالت نیومکزیکو واقع در جنوب غربی ایالات متحده منفجر شد . سپس انفجار بمب اتمی روی شهر هیروشیما که در ساعت 8:15 روز دوشنبه 6 اوت 1945 انجام گرفت پیدایش قدرت فوق العاده ای را به بشر اطلاع داد و چنان مردم گیتی از این پدیده عجیب مات و مبهوت شده بودند که تا مدتها نمی توانستند تصور کنند که یک بمب کوچک چنین معرکه ای را برپا ساخته است . کسانی که از اثرات این جنگ افزار نیمه سالم مانده بودند خیال می کردند هزاران هواپیما میلیونها تن مواد منفجره مستقیما روی سر آنها فرو ریخته اند . در آن روز جهانیان اخبار عجیبی از کشتار دسته جمعی در هیروشیما شنیدند ارقامی که تا آن زمان سابقه نداشت . بمب اتمی که روی شهر هیروشیما منفجر شد دارای قدرتی برابر نیروی انفجاری 20 هزار تن ماده منفجره تی . ان . تی(T . N . T) بود و مستقیما 60000 مرد، زن و بچه را کشت 100000 نفر را زخمی کرد و تمام شهر هیروشیما را با 250000 نفر جمعیت به آتش کشید و با خاک یکسان نمود. دو روز بعد بر طبق شرایط قرارداد یالتا(1945) روسیه شوروی به ژاپن اعلان جنگ داد و به مرزهای منچوری حمله برد .

در 9اوت دومین بمب اتم روی شهر ناکازاکی پرتاب شد و ژاپنیها را مطمئن ساخت که دیگر مقاومت بی فایده است . ژاپنی ها در 14 اوت ، شرایط پیشنهادی متفقین را پذیرفتند و در دوم دسامبر 1945 سند تسلیم بلاشرط را در کشتی آمریکایی میسوری در خلیج توکیو امضا کردند.
استفاده از بمب اتم بر روی کشوری که تقریبا از پای در آمده و در پرتگاه سقوط قرار داشت ، دو نتیجه بسیار مهم به دنبالداشت ؛
الف : این باور ژاپنی ها که متفقین هرگز بمب اتم را بر روی یک کشور سفید پوست مانند آلمان فرو نمی انداختند و دلیل استفاده آن علیه ژاپن ، زردپوست بودن آنها به شمار می رفت ، در نتیجه نفرت آسیایی ها از اروپاییان و آمریکا دو چندان شد ؛
ب : خودداری ترومن از بیان جزئیات بمب اتم به استالین ، موجب سخت تر شدن موضع روسیه نسبت به غرب و نخستین گام به سوی جنگ سرد برداشته شد.
چرا بمب اتم به کار برده شد ؟
دولت آمریکا از اعضای یک کمیته ویژه در خواست کرده بود که میان
استفاده از بمب اتم و یا تهاجم سراسری به ژاپن یکی را بر گزینند . دو راه حل دیگر که عبارت بودند از محاصره دریایی ژاپن و نیز نشان دادن اثرات ویران کننده این بمب در یک منطقه غیر مسکونی به مقامهای ژاپنی ، هرگز مورد بررسی قرار نگرفت . عوامل مهمی که موجب استفاده آمریکا از بمب اتمی شد به قرار زیر بود ؛
الف : پایان سریع جنگ. چنین دلیل آورده می شد که استفاده از بمب اتم ، موجب تسلیم سریع ژاپن خواهد شد . آمریکاییها بر این باور بودند که تهاجم سراسری به خاک ژاپن ، با تلفات بسیارسنگینی همراه خواهد بود.
ب : محدود نمودن پیروزیهای روسیه در خاور دور . در حالی که تا 24 آوریل 1945 ، بسیاری از کارشناسان نظامی آمریکا به پیروزی در جنگ با ژاپن ، بدون دخالت روسیه ، باور آورده بودند ، ارتش روسیه در روز 8 اوت ، حمله به نیروهای ژاپنی را آغاز کرد . آمریکا با استفاده از بمب اتم تلاش کرد که پیش از گسترش پیروزیهای ارتش سرخ ، ژاپن را به زانو در آورد و به این ترتیب به فرمانروای مطلق اقیانوس آرام و شرق آسیا بدل گردد.
ب : قدرمند نبودن دیپلماسی آمریکا در برابر روسیه . رهبران آمریکا بر این اندیشه بودند که پیروزیهای روسیه در اروپای خاوری بیش از اندازه بزرگ است و استفاده و از بمب اتم ، قدرت چانه زدن آنان را در برابر مسکو افزایش خواهد داد . در حقیقت این عمل نتیجه ای معکوس به بار آورد و روسیه از دادن امتیازات بیشتر خودداری کرد.

اثرات انفجارات اتمی در ژاپن
ساکنان شهرهای هیروشیما و ناکازاکی ژاپن نخستین قربانیان سلاحهای اتمی می باشند که مستقیم در معرض اثرات کشنده و نابود کننده بمبهای اتمی قرار گرفتند . اثرات تخریبی بمب های یاده شده با مقیاس وسیعتری شباهت زیادی به اثرات سلاحهای کلاسیک مانند بمبهای هواپیماها ، گلوله های توپخانه و موشکها که دارای آثار موج انفجار ، حرارت و نور دارند بود، اما انفجارات اتمی علاوه بر آثار یاد شده دارای آثار دیگری از جمله تشعشع هسته ای اولیه می باشد که از نظر زمان محدود اما بسیار بسیار خطرناک می باشد . نسبت اثرات یک ترکش هوایی اتمی به شرح زیر است : اثر موج انفجار 50 درصد اثر حرارت و نور 35 درصد اثر تشعشع 15 درصد در انفجارات اتمی هیروشیما و ناکازاکی که دارای قدرت انفجاری معادل 20 کیلوتن تی . ان . تی بود ، هیچ یک از ساکنان آن شهرها که در فواصل بیش از 3 کیلو متر از نقطه صفر انفجار بوده اند در معرض هیچ گونه اثرات فوری سلاح قرار نگرفتند . اما نباید
فراموش کرد که انفجارات هسته ای دارای اثرات باقیه می باشند از جمله دارای ریزشهای رادیو اکتیو می باشند . این ریزشها به سه نوع طبقه بندی می شوند : 1-ریزشهای نزدیک، 2-ریزشهای دور،3-ریزشهای جهانی.
ریزشهای نزدیک تشکیل شده اند از ذرات درشت سریع و فعال و تکه های خاکی که در موقع انفجار از زمین کنده شده و تحت تاثیر قوه ثقل به پایین ریزش می کنند .این مواد در ظرف چندین ساعت به سطح زمین می رسند و بر حسب قدرت انفجار انجام شده در یک مسافت بین 100 تا 400 کیلومتر در جهت باد و در حدود 50 کیلومتر در جهت عمود به مسیر باد تقسیم می شوند.
ریزشهای نزدیک حاوی یک سمت زیاد محصولات رادیو اکتیو کم عمر می باشند.
ریزشهای دور از ذرات ریز و نرم تر تشکیل شده و در قشرهای پایین جوی به طورمتوسط ، ارتفاع 12000 متری یا تروپسفرپرتاب و پخش می شوند . تروپسفر نزدیکترین قشر جوی به زمین می باشد که ضخامت آن 11 کیلومتر است . ریزشها به وسیله باد به گرد زمین نقل مکان پیدا می کنند و اغلب بتدریج با پخش شدن در یک نوار وسیع جغرافیایی در اطراف زمینی که انفجار در آن انجام شده است به وسیله ته نشینی ها جوی به زمین می رسند .
ریزشهای جهانی از ذرات بسیار ریز و نرم تشکیل شده اند و در استراتوسفربالاتر از 12000 متر پخش می شوند و اثر قوه ثقل زمین روی این ذرات بسیار ضعیف است. از میان ریزشهای فوق تنها ریزشهای نزدیک خطرناک می باشند انفجارات هسته ای بویژه هوایی ، در جو تعدادی زیادی محصولات فیسیون (تجزیه) پخش می کنند که می توانند برای بدن انسان زیان آور باشند . این محصولات ، تشعشعات و ذراتی را پخش می کنند که با آزاد کردن انرژی خود در نسوج زنده موجودات می توانند موجبات فاسد و ضایع شدن آنها را فراهم سازند و یا اختلالاتی در عمل آنها ایجاد نمایند که از جمله آنها اثرات ارثی است و در نتیجه این خطر را در بر دارد که روی نسلهای بعدی نیز تاثیر بگذارند .
در مجموع، حادثه هیروشیما و ناکازاکی جان هزاران انسان را گرفت و حتی لطمه های جسمی و روانی فراوانی بر انسان های باقی مانده وارد کرد و خسارات مادی زیادی بر جای گذاشت . بشر با رؤیت آثار وخیم جانی، جسمی و روانی این واقعه، پیش بینی های علمی که آثار مصیبت بار دیگری از انفجارات هسته ای را ترسیم می کرد، همواره از کاربرد آگاهانه این سلاح ها در وحشت بوده است . اگر ترس از این عواقب دهشتناک نبود، چه بسا در بحران برلین در 1327/1948 و یا جنگ دو کره 1329/1950، جنگ هسته ای بین آمریکا و شوروی سابق به وقوع می پیوست.

منابع:
1- تاریخ جهانی. دولاندلن، ج2: 419.
2- سیاست در سیطرة سامری. علی علوی پیام: 28.
3- آژانس بین المللی انرژی اتمی، خاستگاه غربی و عملکرد جانبدارانه. مرتضی شیردوی: 8.
* روزها و رویداد ها. علی بری دیزچی و همکاران: 100-103.

منبع:قدس آنلاین