علی دشتی، (۱۲۷۳ش/۱۳۱۲ق) نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار، دیپلمات ایرانی و از اعضای مجلس شورای ملی و مجلس سنای ایران در دوره‌ پهلوی بود. سفارت دولت شاهنشاهی ایران در لبنان و مصر از مسئولیت‌های دیگر اوست...

کشمکش میان مشروطه‌طلبان و مشروعه‌خواهان از همان ابتدای تصویب قانون مشروطه وجود داشت و بسیاری از علما خواستار مشروعه بودن مشروطه بودند.

ریاست مجالس بیست و یکم تا بیست و چهارم با شخصی به نام عبدالله ریاضی بود. البته در دوره آخر و همزمان با اوج گرفتن اعتراضات مردمی در سال 57، ریاضی از قبول مجدد ریاست مجلس سرباز زد و جای خود را به جواد سعید داد...

شجاعت مؤتمن‌الملک در برخورد با رضاخان باعث شد تا او در نهایت از مردم و نمایندگان معذرت‌خواهی کند. با این حال رضاخان توانست با تشکیل مجلس مؤسسان، سلطنت قاجار را منحل کند و سلطنت پهلوی را تشکیل دهد.

روشن است کـه چگـونگی بـرخـورد بـا ایـن واقـعه مـی‌توانست در سرنوشت سیاسی کشور و نهضت نقش تعیین کننده‌ای داشته باشد و بـه عـاملی بـرای جلب اعتماد محمدعلی شاه و همکاری او و در نتیجه ایجاد همبستگی سیاسی و یا ایجاد بدبینی در او در نتیجه تفرقه سیاسی و آغاز جنگ قدرت میان دربار و مجلس تبدیل گردد.

امیرکبیر صدها درباری و حواشی سلطان را که با پیشرفت مقاصد او مخالفت می‌ورزیدند، به هیچ شمرده با اراده ثابت و محکم و بدون تردید و تزلزل دست به اصلاحات کشوری و لشکری زد.

بسیاری از عوامل آمریکا که رابطه نزدیکی با شاه و رژیم داشتند؛ در سطوح مختلف کشور دخالت داشتند و در راستای منافع شخصی و سیاسی خود و سازمان مربوطه‌شان عمل می‌کردند...

مدرس یکی از مخالفان صریح حکومت نظامی در کشور بود و رسیدگی به آن را ارجح‌تر از سایر مسائل می‌دانست.

اختار سیاسی حکومت پهلوی بعد از کودتای 28 مرداد را می‌توان ساختاری دیکتاتورمآبانه و وابسته به سرمایه‌داری غرب دانست که طی آن دست‌یابی افراد و گروه‌های مختلف به ثروت و قدرت اقتصادی به میزان نزدیکی آنان به قدرت سیاسی ارتباط داشت. از این رو تملق و چاپلوسی یکی از راه‌های مهم و آسان برای رسیدن به این هدف و بهره‌مندی از مزایا و رانت‌های اقتصادی بود که بسیاری ...

به موجب قرارداد 1919 انگلیس‌ها امکان یافتند مستشاران خود را در کلیه وزارتخانه‌ها و ادارات ایران بکار گمارند و برای ارتش ایران افسر، اسلحه و ساز و برگ تأمین کنند.

میرزاده عشقی، شاعر معروف در دوره رضاشاه که به شاعر ضدحکومتی نیز مشهور بود، چند روز بعد از انتشار اولین شماره نشریه خود ترور شد. این ترور توسط عوامل رضاخان صورت گرفت و نشان از ناامنی مملکت و بسته بودن فضای سیاست داشت...

انقلابیون به درستى باور داشتند که درباریان و هواداران نظام استبدادى در تهران و حکام ایالات براى انتخاب نمایندگان مجلس علاقه و همکارى ندارند بلکه کارشکنى هم مى‏ کنند. آنان محمدعلى‏ میرزاى ولیعهد را مستبدتر از مظفرالدین‏ شاه مى ‏دانستند و به همین علت مى‏ کوشیدند تا قبل از درگذشت شاه، مجلس شوراى ملى تشکیل شود...

انتصاب «سردار فاخر حکمت» [از رجال عصر پهلوی و رییس چند دوره‌ی مجلس] به دستور رضاخان برای نمایندگی مجلس شورای ملی در سال 1302 موضوع سند زیر است. هدف رضاخان از این انتصابات هموار کردن زمینه‌های انتقال سلطنت به خود بود.

در اواخر دهه 20 شمسی و در اعتراض به انتخابات مجلس شانزدهم، حزبی تحت عنوان جبهه ملی پا به عرصه سیاسی گذاشت که رهبری آن در دست شخصی به نام دکتر محمد مصدق بود. این حزب نقش مهمی در جریان ملی شدن نفت داشت و به سرعت مورد توجه طبقات مختلف مردم قرار گرفت.

«بازرگان هیچ‌وقت امید نداشت که ورق برگردد و رژیم سرنگون شود. همیشه به امام می‌گفت: «شما بیایید یک دولت آشتی تشکیل دهید و ما یک انتخابات آزاد برگزار کنیم و نمایندگانمان را به مجلس بفرستیم و کم کم نظام را از دست شاه در آوریم».

در فروردین ۱۳۳۳ دولت زاهدی به رغم اعتراض‌های مردم ایران انتخاباتی را که رسوایی آن در سراسر جهان انعکاس یافت برگزار کرد...

نزدیکی به رجال با نفوذ، یکی از راه‌های ورود به مجالس عصر پهلوی بود. در سند زیر می‌بینیم که عباس شاهنده، از چهره‌های مطبوعاتی عصر پهلوی، از طریق ارتباط با منوچهر اقبال، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران در سال 1342 به دنبال ورود به مجلس شورای ملی بوده است...

قانون کشف حجاب گذشته از آنکه باعث نارضایتی بسیاری مردان و زنان گردید، موجب خانه‌نشین شدن نیمی از زنان نیز شد. از آنجا که بسیاری از زنان به دلیل تقید به چادر و پوشش اسلامی، حاضر نبودند بدون حجاب در محافل عمومی حاضر شوند، خانه‌نشینی و انزوا را به بیرون رفتن ترجیح دادند. این موضوع، گاه به از دست دان شغل همسران این زنان نیز منجر می‌شد...

اولین پیروزی مشروطه‌خواهان در راستای برقراری نظام مشروطه با کسب مجوز تأسیس مجلس شورای ملی به وجود آمد. این پیروزی علاوه بر آنکه ناشی از شخصیت خاص مظفرالدین شاه و بیماری او بود...

در فضای ترور و وحشتی که به دنبال این حادثه حکمفرما شده بود انتخابات مجلس مؤسسان انجام گرفت و مجلس مذکور که در اول اردیبهشت ۱۳۲۸ افتتاح گردید به سرعت وظیفه خود را در تغییر قانون اساسی و تفویض اختیار انحلال مجلسین به شاه انجام داد...