اسناد و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که یک «گروه ویژه» به رهبری عبدالصمد کامبخش و سپس نورالدین کیانوری در حزب توده، مستقیما از جعفر باقروف، رئیس حزب کمونیست آذربایجان شوروی، دستور می‌گرفت و مسئولیت عملیات‌های تروریستی و ارتباطات مخفی با شوروی را بر عهده داشت.
۱
پس از غیرقانونی شدن حزب توده در سال ۱۳۲۷، ساختار مخفی آن به فعالیت خود ادامه داد. در این میان، یک حلقه کاملاً سری و جدا از کمیته مرکزی، مسئولیت اجرای مأموریت‌های ویژه، از جمله ترور مخالفان سیاسی و سرکوب اعضای نافرمان حزب را به نیابت از مسکو بر عهده داشت:
«مسئولیت انجام فعالیت تروریستی در حزب و ارتباط مخفی با نمایندگان ذیصلاح شوروی به عهده گروه ویژه ای بود که از کمیته مرکزی به ریاست عبدالصمد کامبخش و از سال ۱۹۴۶ به ریاست برادر زن وی - نورین الدین کیانوری تبعیت نمیکرد کار این گروه ویژه که دستورات مستقیم رئیس حزب کمونیست آذربایجان شوروی به نام جعفر باقروف را اجرا میکرد جنایتهای بسیار بود که در بین آنها قتل سردبیر مجله تهران مصور احمد دهقان سردبیر روزنامه مرد امروز محمد مسعود و سرکوب اعضاء معمولی حزب توده بوده است به گفته شاهدان عینی کیانوری در کیف خود ورقه های خالی بازداشت و تیرباران رفقای" غیر مطیع را قرار داده بود و به وسیله آنها این افراد را مرعوب می ساخت برای مثال یکی از شخصیتهای مشهور حزب توده بنام حسام لنکرانی که به عقیده کیانوری بیش از حد می دانست، کشته شد. میر جعفر عباس اوغلی باقروف در اوت ۱۹۴۱ مستقیماً از استالین دستور گرفت که با استفاده از حضور ارتش سرخ در ایران نسبت به گسترش کمونیسم در این کشور اقدام کند. انتخاب استالین درست بود زیرا با قروف مدتی طولانی رئیس اطلاعات و امنیت آذربایجان معاون و شخص مورد اعتماد لاورنتی بریا - جلاد استالین بود... در تهران که جمعیت آذری زبان نسبت به فارسها کمتر بود او ترجیح میداد که کارهای خود را به طور مخفیانه و از طریق حزب توده یعنی عبدالصمد کامبخش و نورالدین کیانوری انجام دهد.»
منبع: محمد حسن مهدیان، برگهای خاطرات نگاهی به روابط ایران و روسیه، تهران، وزارت امور خارجه، مرکز چاپ و انتشارات، ۱۳۸۸، ص ۸۹-۹۰.
cafetarikh.com/news/50231
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.