تاریخ هند در طول دوران مبارزات خود بر استعمارگران انگلیسی، نام مبارزان زیادی را ثبت کرده است. سید احمد بریلوی یکی از این مبارزان است که با روش‌های خاص خود از جمله تاسی به اصول اسلامی به اتحاد مردم هند به خصوص مسلمانان علیه استعمارگران پرداخت و شاگردان زیادی را نیز تربیت کرد. شاگردانی که بسیاری از آن‌ها نیز راه استاد خود را ادامه دادند

رئیسعلی دلواری پسر زائر محمد و خانم شاهی (شهین) بود. زائر محمد کدخدای دلوار مردی متدین، که فرزندانش را بر اساس احکام اسلامی تربیت نمود. وی همزمان با آغاز جنگ جهانی اول در کنار فرزندش رئیسعلی و دیگر مردم تنگستان به جنگ با قوای انگلستان پرداخت. البته زائر محمد بیشتر در تدارکات جنگ کمک می‌کرد و کمتر در درگیریها شرکت می‌نمود. پس از شهادت فرزندش رئیسعلی،...

استعمارگری، علاوه بر آن که بر وضعیت سیاسی و اقتصادی استعمارگران تاثیراتی را به دنبال داشت، از نظر اجتماعی و بافت جمعیتی نیز منجربه تغییراتی شد. نمونه این تغییرات را می‌توان در برخی از شهر‌های مهم انگلیس مشاهده کرد.

اغلب جنبشهای اجتماعی معاصر ایران، به نوعی از دین بهره گرفته اند، اما این واقعیت که برای ایجاد تغییرات سیاسی در این سرزمین، می توان از علایق مذهبی مردم آن بهره برد، حکم شمشیر دو لبه را دارد زیرا هم می تواند از جانب اصلاح گران و در جهت بهبود اوضاع به کار گرفته شود و هم می تواند به عنوان برگ برنده در اختیار استعمارگران قرار گیرد تا با شناختی که از تاریخ ...

خروج انگلیس از منطقه خلیج فارس و خاورمیاته، تصمیمی نبود که یک شبه گرفته شود؛ بلکه این تصمیم تحت تاثیر برخی از تحولات سیاسی و اقتصادی رخ داد. برخی از عوامل تاثیرگذار بر این تحول را می‌توان اینگونه خلاصه کرد.

روش مبارزاتی گاندی با استعمار انگلیس تنها مختص خود او بود و اصطلاحاً سیاست خشونت پرهیزی نام داشت. شاید بسیاری با شنیدن این نام، آن را به معنای عدم درگیری مستقیم با استعمار تلقی کنند، در حالی که برخلاف این نام، سیاست گاندی دقیقاً بر مبارزه مستقیم تأکید داشت

گاندی برای موفقیت در مبارزات سیاسی خود علیه استعمار انگلیس، نظر مساعد بسیاری از گروه‌های اجتماعی و اقتصادی هند را جلب کرد. او برای طبقات پایین جامعه ارزش زیادی قائل بود و به اشکال مختلف با آنان همدردی می‌کرد.

در این سند تاریخی مهم گزارش محرمانه سرپرستی لرن سفیر انگلستان به اوستن چمبرلین راجع به اوضاع سیاسی ایران و وضعیت جناح های موجود در آستانه تغییر سلطنت قاجاریه آمده است

زمانی در ایران قحطی وجود نداشت و سبک و سیاق زندگی کشاورزی ایران به گونه ای بود که طی آن مردم به مقدار لازم اقدام به کاشت محصولاتی چون گندم می کردند؛ در حالی که پس از آن و با ورود کشورهای غربی به طور خاص سبک زندگی کشاورزی ایران به سمت کالاهای تجاری چون تریاک رفت...

برخی ناآگاهانه، قیام چاه‌کوتاهی و دشتستانی‌ها را تجزیه‌طلبانه دانسته‌اند؛ اما با استناد به شواهد محکم تاریخی، باید گفت، «جنبه ملی بودن این طغیان از قیام خیابانی بیشتر بود. اینها افراد پاکی بودند که فقط برای بیرون راندن انگلیسی‌ها قیام کرده بودند ولی صحبت از تجزیه نبود.»

یکی از سوالاتی که همیشه ذهن خوانندگان حوزه تاریخ معاصر ایران را به خود مشغول داشته است، این است که آیا به واقع راه آهن شمال- جنوبی که در دوره رضاشاه تاسیس شد مبتنی بر خواسته های انگلیس برپا شده است؟

اعتماد السلطنه یکی از صدراعظم های ناصرالدین شاه در کتاب خاطرات خود نقل می کند که هنگامی که میرزا تقی خان امیرکبیر را به کاشان بردند کلیه نوشته جاتش را ضبط کرده و نزد شاه آوردند. اکثرنوشته هایی که از منزل امیرکبیر به دربار آوردند رمز نگاری شده بود. شاه دستور داد که آنها را در مخزن  اندرون نگاه داشتند و در زمان صدرات میرزا یوسف مستوفی الممالک، یک نفر ...

در تشریح سیاست دولت انگلیس در ایران در 14 آبان سال 1320 شمسی رادیو لندن گفتار جالبی تحت عنوان «خطاب به ملت ایران» پخش نمود. این گفتار یکی از بی پرواترین و صریح ترین اعترافات دولت انگلیس درباره سیاست استعمارگرانه خود در کشور ما است. به قول مصطفی فاتح بهترین سندی است که ثابت می کند انگلستان در روابط خود با ایارن پایبند به قوانین و سنن بین المللی نبوده ...

سیاست استعمارى انگلستان در هند و آسیاى جنوبى چنان اقتضا مى‌کرد که با دول مجاور هندوستان،مخصوصا ایران که از لحاظ موقعیت جغرافیایى و دست داشتن به معابر هندوستان و عظمت و قدرتى که در خاورمیانه داشت و بیش از سایر کشورها مورد توجه انگلستان بود،روابط دوستى برقرار سازد . . .

مجلس از اعطای اختیارات تام به وی خودداری کرد. انتقادات داخلی و خارجی از کابینه بالا گرفت. دولت برای غلبه بر ورشکستگی اقتصادی در باب موراتوریوم وارد مذاکره شد...

آغاز جنگ جهانی اول اوضاع بد ایران را اسف بار تر نمود. توضیح اینکه با آغاز جنگ جهانی اول دولت ایران رسماً اعلام بی طرفی کرد و سعی نمود از درگیر شدن در جنگ عالم گیر اجتناب ورزد. اما این اقدام ایران در دوری از میدان جنگ اجتناب ناپذیر بود. زیرا از طرفی موقعیت استراتژیک ایران مانع از این امر می شد

اگر شکم ملتی را هم سیر کردند، اما آقایی و عزت را از او گرفتند، او را گوش به فرمان کردند، ذلیل کردند، این ملت چگونه می تواند احساس آسایش و آرامش بکند؟ و این همان وضعی است که در زیر بار سلطه های ظالمانه پادشاهان، در قرن های گذشته بر ملت ما حاکم بود. همین شهر بوشهر شما، به مجرد این که پادشاهان و حکام خائن قاجاری، اندکی سر از اطاعت انگلیس می پیچیدند...

رئیس علی، در نامه های متعدد به شیخ محمدحسین برازجانی برای جهاد و قیام علیه قوای انگلستان کسب تکلیف می کند که سرانجام مرحوم شیخ صورتی از حکم جهادی که مراجع شیعه از نجف اشرف ارسال داشته بودند به ضمیمه حکم خود مبنی بر وجوب جهاد با کفار انگلیسی و جلوگیری از رخنه آن ها به بنادر جنوب ...

با تصرف گمرک بوشهر که در اجاره انگلیسی‌ها بود، نیروهای این کشور به دخالت نظامی در منطقه پرداختند و جنگ و گریزی آغاز شد که تا سالهای جنگ اول جهانی ادامه یافت‌. در کشاکش جنگ‌، با وقوع انقلاب بلشویکی و خروج نظامیان روسی از ایران،انگلیسی‌ها تعرضات خود را به سمت شمال گسترش دادند.

خوشبختانه ،« به محض اینکه قرار داد در جراید منتشرشد تحریکات شدیدی بر ضد وثوق الدوله ،عاقد قرارداد ،به عمل آمد ،جمعی از دمکراتهای ضد تشکیلی و سایر آزادیخواهان شبنامه ها و مقالات شدید اللحنی برضد دولت منتشرساختند و کار را به آنجا رسانیدند که فریاد مرده باد وثوق الدوله درخیابانهای تهران طنین انداز بود ...