یکی از اهداف سیاسی مهم از اجرای اصلاحات ارضی دفع خطر احتمالی جنبش دهقانان بود. این موضوع بعد از جنگ جهانی دوم و توسط آمریکا جهت ایجاد رضایت اجتماعی در میان دهقانان توسط کشورهای تحت سلطه این کشور مطرح شد و در مورد بسیاری از کشورها از جمله ایران اعمال گردید.

برخی معتقدند که ساختار اجتماعی قاجاریان فاقد طبقه متوسط اعم از سنتی و متوسط بود و اکثر مردم در دو طیف غنی و یا فقیر قرار داشتند. این دو گروه از نظر اجتماعی نیز تفاوت‌های زیادی با هم داشتند و جایگاه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی آنان متفاوت از یکدیگر بود.

دهقانان در دوره قاجار یکی از طبقات مهم اجتماعی ایران را تشکیل می‌دادند. این طبقه علیرغم آنکه از شغل ثابتی برخوردار بودند؛ وضعیت ثابتی نداشتند و متاثر از نوع رفتار حکومت و عوامل آن، زندگی متفاوتی همچون شهرنشینی یا چادر نشینی داشتند.

در مورد میزان تأثیر اصلاحات ارضی در گسترش بازار و بویژه در افزایش تقاضای بخش روستائی برای محصولات، بقیه کشور، تردیدهای زیادی وجود دارد. دهقانان ممکن است بیشتر تولید کنند، اما بیشتر هم مصرف می‌کنند و گاه پولشان را در کالاهائی سوای محصولات بخش صنعت خرج می‌کنند. ثانياً توزیع نابرابر زمین لزوماً به نابرابری در درآمد منجر می‌شود.

در سواحل بحر خزر یعنی در گیلان و مازندران غالباً خانه‌ها را با چوب می‌سازند و بام آنها را هم با سفال یا ساقه برنج می پوشانند. در قلعه ها ، اطاقها در اطراف محوطه ساخته میشوند و بدیوار قلعه تکیه دارند.

شواهد تاریخی درباره رفتار سیاسی دهقانان ایران نشان می دهد که اصلاحات ارضی نه به علت فشار دهقانان بر دولت، بلکه به دلایل دیگری شکل گرفت...