ماجرای آذربایجان از نقاط حساس تاریخ معاصر ایران است. جایی که روس ها ایران را به سمت تجزیه پیش می بردند و انگلیسی ها در جریان جنگ جهانی دوم به پایان دوره طلایی استعمار خود رسیده بودند، توان رویارویی مقابل روسها را نداشتند