روسها برای گرفتن امتیاز نفت شمال بیش از آن که به دنبال اهداف اقتصادی باشند، ژئوپلیتیک منطقه و توازن قوا با رقبای غربی خود را مدنظر داشتند. در واقع، ایجاد منطقهی نفوذ در شمال برای روسها دست این کشور را در برابر قدرتهای رقیب باز میگذاشت و توازن قوا را برای آنها تضمین مینمود.
در دهه 1950، ایالات متحده و ایران به توافقات امنیتی مهمی همچون پیمان بغداد دست یافتند که عمدتاً ناشی از منافع ملی و فراملی آمریکا بود. در این دوره محمدرضا شاه پهلوی که متحد اصلی ایالات متحده در خاورمیانه بود، رهبری ایران را بر عهده داشت.
بعد از فرار شاه از کشور، شایعه کودتا بر زبانها افتاد و بسیاری از انقلابیون نگران بودند که آمریکا به خاطر منافع سیاسی و اقتصادی خود در ایران، به کمک نظامیان کودتایی را ترتیب دهد؛ اما شرایط انقلاب و اعتراضات مردمی به سطحی رسیده بود که موضوع طراحی کودتا و یا اجرای آن عملاً منتفی بود.
در این سند نیز ساواک به رقابت آمریکا و انگلستان بر سر منافع اقتصادی در ایران اشاره نموده است. در سند آمده است که آقای کوزمین دبیر اول سفارت شوروی به امضای قرارداد نفت با کمپانی کنتینتال اشاره کرد...
