الفردوس المفقود (بهشت گمشده) تعبیری است درباره اندلس که در ادبیات عرب بسیار به چشم می خورد و احمد عبد الرحمن علی سماوی اقتصاددان و سیاستمدار یمنی نیز کتابی به نام رحله إلى الفردوس المفقود (الأندلس) فی أدب الرحلات (بیروت: دار الفکر المعاصر، ۱۴۰۷) دارد که هم شرح سفر وی به اسپانیا است.
