رضاخان تا پیش از کودتای 1299 فردی گمنام و ناشناخته یود؛ اما بعد از کودتای 1299 نام او بر سر بسیاری از زبان‌ها افتاد. در ابتدا بسیاری به مسلک او پیوستند و با او همراه شدند، زیرا رضاخان را ناجی کشور می‌دانستند. اما به تدریج بسیاری از حامیان او به مخالفان سرسختش تبدیل شدند. ملک‌الشعرای بهار از شاعران و سیاستمداران معروف آن دوره از جمله این افراد است که ...

شاه خاطره تلخ عزل پدرش توسط انگلیسی‌ها را از یاد نبرده بود و خوب به یاد داشت که انگلیسی‌ها درصدد بودند ابتدا یکی از اعضای خاندان قاجاری را به تخت سلطنت بنشانند؛ اما با این حال محمدرضای جوان به این موضوع هم واقف بود که برای تقویت قدرت سیاسی خود چاره‌ای جز تکیه به انگلیس ندارد.

در وصف شخصیت آیت الله طالقانی که کوچکترین موارد را رعایت می‌کرد و حق الناس را همیشه در نظر داشت، روایات متعددی بازگو شده است.   «جلال الدین فارسی» روایتی داشته از اصرار مرحوم طالقانی بر رعایت تمام و کمال شعائر و اخلاق اسلامی در دادگاه پهلوی که شرح آن را در ادامه می‌‌خوانیم؛   طالقانی وسواس شرعی خود را تا ...

آتاباى نيز در سال 1346 به يكى از معاونتها، كه معاونت امور انتظامى وزارت دربار بود، منصوب شد و تا خروج محمدرضاشاه در دى 1357 در اين پست باقى ماند. ازجمله وظايف آتاباى در اين سمت «چشيدن و ممهور كردن غذاى همايونى» بود. از سال 1347 نيز كميته ‏هاى متعددى براى برگزارى جشنهاى 2500 ساله تشكيل شد آتاباى در ابتدا به رياست كميته پذيرايى و از سال 1349 به رياست ...

آیت‌الله سیدحسن مدرس یکی از برجسته‌ترین رهبران ملی- مذهبی در دوره قاجار و پهلوی اول است. این روحانی عالیقدر به دلیل مبارزات سیاسی خود با رضاشاه بارها مورد سوقصد، شکنجه و آزار قرار گرفت.

رضاخان را بنیانگذار پایه‌های دولت مطلقه نوین در ایران دانسته‌اند. او از همان زمان که به عرصه قدرت وارد شد، تمرکزگرایی قدرت را با بدترین و خشونت‌آمیزترین ابزارها آغاز کرد. علاوه بر قلع و قمع قدرت‌های محلی که با سرکوب شدید رؤسای قبایل صورت گرفت، بسیاری از نخبگان فرهنگی و سیاسی نیز از طریق ترور، حذف و نابود شدند.

سرکوب آزادی بیان و اعمال نظارت و سانسور شدید بر مطبوعات و نشریات، مهمترین ویژگی حکومت‌های استبدادی است. امری که بارها در تاریخ معاصر ایران در برهه‌های مختلف از جمله دوره رضاشاه اتفاق افتاده و مطبوعات را از رسالت حقیقی آنها دور کرده است.

قیام 15 خرداد 1342 به درستى نقطه عطف نهضت اسلامى مردم ایران نام گرفت؛ از این نظر که سرآغاز حرکتى گردید که 15 سال بعد منجر به فروپاشى نظام شاهنشاهى در ایران و جایگزین حکومتى جدید شد.

با تنها شدن ايران در مقابل روسيه، تهاجمات قواي روسيه كه از جبهه عثماني آسوده خاطر شده بودند شدت پيدا كرد، افسران انگليسي به جاي مساعدت با قواي ايراني، از همكاري خودداري نمودند. سياست انگلستان در اين مقطع رهانيدن روسيه از جنگ با عثماني و ايران، و درگير نمودن آن كشور با فرانسه در جبهه‌هاي اروپا بود. آنان موفق شدند با عقد قرارداد بخارست بين روسيه و عثماني ...

بى ترديد كودتاى سوم اسفند 1299 كه هشتادمين سال وقوع آن را پشت سر گذارديم، از مهم‏ترين رخدادهاى تاريخ سياسى معاصر ايران به شمار مى‏ آيد، چرا كه آغازگر فصل تازه‏اى در ابعاد اقتصادى، سياسى، فرهنگى، اجتماعى و نظامى تاريخ كشورمان به شمار مى‏ آيد.

مجلس در دوره پهلوی دوم و به خصوص بعد از کودتای 28 مرداد به نهادی ناکارآمد در ساختار سیاسی کشور تبدیل شد. با این حال علیرغم آنکه شاه بر مجلس سلطه کامل داشت و تقلب در انتخابات موضوعی آشکار و هویدا بود؛ اما در مواردی تقلبات با جنجال بسیار همراه بود.

از شهريور تا بهمن 1332 هر روز خبرهايى از كشفيات جديد فرماندارى نظامى مى‏رسيد. پس از 28 مرداد سازمان نظامى حزب توده در چند مورد اقداماتى كرد كه كنجكاوى مقامات انتظامى و نظامى كشور را به وجود يك سازمان پنهانى در درون ارتش برانگيخت. ازجمله طرح آتش زدن هواپيماهاى ارتش به وسيله چند تن از افسران جزء و درجه‏داران نيروى هوايى كه قرار بود براى عمليات نظامى ...

وقتی لیندون جانسون معاون جان اف کندی، به جای او به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا روی کار آمد، محمدرضا پهلوی به آمریکا سفر کرد و در آنجا این عبارت را بر سر زبان آورد "دیگر دوره احساس عقده حقارت به پایان رسیده است"

درخصوص عوامل و متغیرهای دخیل در انعقاد قرارداد 1907 بین انگلستان و روسیه و تقسیم ایران به حوزه های نفوذ دو کشور، بحثهای متعددی صورت گرفته است. عده ای از تاریخ نگاران به متغیر اقتصادی و دستیابی به منابع اقتصادی ایران اشاره نموده اند و برخی دیگر نیز به رقابتهای سیاسی و تلاش هر دو قدرت استعماری در جهت توسعه نفوذ سیاسی و امنیتی خود در ایران تاکید دارند....

عین‌الدوله صدراعظم و حاکم معروف تهران، یکی از بازیگران سیاسی در در دوره مظفرالدین شاه است که بیشتر به دلیل اقدامات و نقش خود در دوران حساس تاریخ قاجار، یعنی روزهای منتهی به انقلاب مشروطه، شناخته شده است. وی با پیشینه‌ای سیاسی و جانبداری از حکومت استبدادی قاجار، تلاش زیادی جهت شکست جنبش مشروطه‌خواهان نمود؛ اما در نهایت نتوانست کاری از پیش ببرد.

زمینداران در دوره رضاشاه تحت مشمول قوانین جدید قرار گرفتند و در مواردی با غصب زمین‌های خود از سوی حکومت مواجه گشتند و از این حیث موقعیت آنها با تغییراتی مواجه شد که در ادامه به برخی از این تحولات پرداخته شده است.

ارتشبد غلامعلی اویسی از فرماندهان ارشد نظامی در دوره پهلوی دوم، در سال 1297 در یکی از روستاهای قم به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدارس قم گذراند و بعد از اتمام دوره دبیرستان وارد دانشکده افسری شد. او توانایی و یا تبهر خاصی در امور نظامی نداشت و عملاً نیز در دوران آموزشی خود تلاشی برای یادگیری امور نظامی نشان نمی‌داد.

گفته می‌شود، هر چه سیستم سیاسی یک کشور بسته‌باشد، به همان اندازه عملکرد و کنش‌ها و واکنش‌های سیاسی آن هم در همه زمینه‌ها مرموزتر است. این موضوع در مورد مخالفان سیاسی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

یکی از ابعاد غیرقابل‌چشم‌پوشی نهضت مشروطه، نقش انگلستان در زاویه گرفتن این نهضت از آرمانها و مطالبات اولیه و به نوعی انحراف مشروطه ازمسیر ابتدایی خود است. برای این‌که یک جنبش مردمی یا یک انقلاب بزرگ اجتماعی سقوط کرده و به انحراف کشیده شود مکانیزم‌های فراوانی بر هم تأثیرگذاراند.

خانه‌نشینی سیاستمداران، یکی از روش‌های خاص رضاشاه برای تنبیه منتقدان و گاه مخالفان خود بود. رضاشاه که در بهترین حالت، مخالفان یا منتقدان سیاسی را به شیوه‌های خشونت‌آمیز حذف یا برکنار می‌کرد، در مورد برخی از آنان ارفاقاتی قائل شده و آنها را خانه‌نشین می‌کرد.