قانون، به معنای عام، عبارت است از مجموعهای از قواعد و مقررات الزامآور که توسط نهادهای صلاحیتدار وضع شده و برای همه اعضای یک جامعه لازمالاجرا است. ویژگیهای اصلی یک قانون در نظامهای حقوقی مدرن، کلیت (شمول بر تمامی موارد مشابه)، عمومیت (عدم انحصار به شخص یا موقعیت خاص) و الزامآور بودن (تحت پوشش ضمانت اجرا) است. در این چارچوب، همه افراد در برابر ...
سازمان اطلاعاتی رژیم اسرائیل، برای برخوردار شدن از پشتیبانی ساواک برای عملیات بر ضد فلسطینیان در کشورهای عربی خاورمیانه، تلاش بسیاری از خود نشان داد. در واقع، برخی از اسناد نشان میدهند که سرویس موساد در نشستهای دوجانبه و سه جانبه با ساواک و سیا از سازمان اطلاعاتی ایران میخواهد که در اقدامات علیه فلسطینیان همکاری کند. به خصوص که ایران یک کشور اسلامی ...
نهضت جنگل یکی از نهضتهای مهم تاریخ معاصر ایران است که از اردیبهشت ماه سال 1294 با رفتن میرزا کوچکخان به سوی رشت و تشکیل هیئت اتحاد اسلام در این شهر آغاز شد. در مسیر این نهضت میرزا به عنوان یک روحانی مبارز، آگاه و فداکار سالها با انگلیسیها و روسهای متجاوز به خاک میهن مبارزه کرد. در حقیقت تکاپوی میرزا کوچکخان را باید برای اعتلای کلمه اسلام، ...
احمد قوامالسلطنه، ملقب به قوامالسلطنه، یکی از برجستهترین و در عین حال پیچیدهترین چهرههای تاریخ معاصر ایران است که دوران فعالیت سیاسی خود را از اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار تا سالهای اولیه سلطنت محمدرضا پهلوی امتداد داد. او که در سال ۱۲۵۲ش (۱۸۷۳م) در تهران دیده به جهان گشود، از خاندان ریشهدار و باسابقه قوام بود؛ خاندانی که سابقه طولانی در ...
با طلوع مشروطیت و استقرار مجلس شورای ملی در ایران، نیاز مبرمی به ابزاری رسانهای احساس میشد که بتواند همزمان با ثبت وقایع، صدای نمایندگان ملت را به گوش عموم برساند و بر آزادیهای جدید صحه گذارد. در این برهه حساس تاریخی، و همزمان با افزایش قدرت روحانیت در مقایسه با سلطنت قاجار، فرمان تأسیس روزنامهای ویژه توسط مظفرالدین شاه صادر گردید تا رسماً به انعکاس ...
هند، که قرنها تحت سلطه استعماری بریتانیا بود، سرانجام در میانه قرن بیستم استقلال خود را بازیافت. با این حال، مسیر آزادی با قیامهای متعددی هموار شد که مهمترین آنها “شورش بزرگ” سال 1857 بود. این خیزش عظیم، که از طغیان سپاهیان هندی در میرات آغاز شد، نه تنها به دلیل بهانههای مذهبی (مانند فشنگهای آغشته به چربی حیوانی) بلکه ریشه در نارضایتیهای عمیق ...
در مورد نقش شخصیتهای سیاسی در عالم سیاست بسیار صحبت شده است به شکلی که ما در رشتههای مختلف علوم سیاسی و روابط بینالملل به آن میپردازیم. حتی ما شاهد شکلگیری گرایشی به نام روانشناسی سیاسی هستیم که به نقش افراد در ساخت قدرت و میزان تاثیرگذاری آنان میپردازد
تجار اسرائیلی در برخی از بانکهای مختلط و شرکتهای تولیدی و خدماتی مشغول فعالیت بودند. این حضور به حدی بود که واردات ایران از اسرائیل نه تنها چند برابر واردات ایران از کشورهای عربی بود، بلکه از واردات ایران از تمام کشورهای مسلمان جهان در آسیا و آفریقا بیشتر بود. این را در کسری تجاری ایران در فاصلهی سالهای 1344ش تا 1356ش میتوان مشاهده کرد که به 800 ...
مهرماه ۵۹ اولینباری بود که یک هیئت بلندپایه ایرانی برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل عازم نیویورک میشدند؛ محمد علی رجایی رییسجمهور ایران پای شکنجهشده خود را در آنجا به نمایش میگذارد.
رژیم اشغالگر قدس از زمان تاسیسش تا به امروز دست به جنایتهای مختلفی زده است. جنایتهایی که هر کدام به نوبهی خود در تاریخ بینظیر است و بشر کمتر چنین حوادثی را به چشم دیده است. مواردی که میتوان در مورد آن صحبت کرد بسیار زیاد هستند و نیاز به فرصتی طولانی دارد. با این حال، آتش سوزی مسجدالاقصی به دست صهیونیستها یکی از مواردی است که شاید کمتر در مورد ...
هفته دفاع مقدس، یادآور دوران پرافتخار هشت ساله جنگ ایران و عراق، فرصتی گرانبهاست تا بار دیگر به ایثارگریها، فداکاریها و رشادتهای مردان و زنان این سرزمین ادای احترام کنیم.
قرارداد نفتی ایران با کنسرسیوم بینالمللی که در سال 1333 شمسی (1954 میلادی) منعقد شد، رویدادی عظیم و نقطهی عطفی در تاریخ معاصر ایران به شمار میرود. این قرارداد، نه تنها به فصل پر فراز و نشیب ملی شدن صنعت نفت ایران و بحرانهای متعاقب آن پایان داد، بلکه سرآغاز دورانی نوین در روابط سیاسی و اقتصادی ایران با قدرتهای جهانی و شیوهی بهرهبرداری از منابع ...
ملی شدن صنعت نفت نقطهی عطفی جهت رهایی از یوغ کشورهای استعمارگر و آغاز مبارزهی اقتصادی با قدرتهای استعماری بود. با این حال، این اتفاق بزرگ، دست انگلیس را از منابع نفتی ایران کوتاه کرد و واکنش این کشور را به دنبال داشت. در این رابطه، زمانی که طرح نُهمادهای ملی شدن صنعت نفت به اتفاق آرا تصویب شد، فرانسیس شپرد (سفیر انگلیس) در یک کنفرانس مطبوعاتی ...
در شهریور ۱۳۵۷، رژیم پهلوی برای مهار خیزش انقلابی مردم ایران، آخرین برگ برنده خود را رو کرد: اعلام سراسری حکومت نظامی. تصمیمی عجولانه که قرار بود نظم را بازگرداند، اما به یکی از خونینترین روزهای تاریخ معاصر ایران انجامید و به جای فرونشاندن شعلهها، آتشی عظیمتر برافروخت. این روایت، جزئیات پنهان آن روزهای پرالتهاب، نقشآفرینیها و پیامدهای فاجعهبار ...
در دوران پیش از انقلاب اسلامی، شهید آیتالله دکتر بهشتی، معمار فکری نهضت، به دنبال گشودن افقی نو در آموزش و پرورش بود؛ افقی که نه تنها به علم مدرن میپرداخت، بلکه روح دینداری و تعهد انقلابی را در تار و پود وجود دانشآموزان میتنید. دبیرستان «دین و دانش» قم، زاییده همین تفکر عمیق و آیندهنگر بود که با هدف کادرسازی برای انقلاب و تربیت نسلی «دینمدار ...
اقتصاد ایران در طول یکی دو سده اخیر به شدت تحت تاثیر اکتشاف و بهرهبرداری از منابع نفتی بوده است. در واقع اقتصاد ایران در دوره معاصر از مقطعی به بعد رانتی محسوب میشد و تحت تاثیر درآمدهای نفتی بوده است. به این ترتیب تراز تجاری ایران به شدت متاثر از درآمدهای حاصل از فروش نفت بوده است. این روند از مقطعی در اواخر دوره قاجاریه آغاز و در دوره پهلوی دوم ...
نهضت ملی شدن صنعت نفت یکی از تاثیرگذارترین وقایع تاریخ معاصر ایران محسوب میشود. نهضتی که در راس آن جبهه ملی به رهبری مصدق بود و تلاش کرد ایران را از بند استعمار و استثمار برهاند. در این میان، نقش نیروهای اجتماعی مختلف در به ثمر رسیدن این هدف بر کسی پوشیده نیست.
با پایان جنگ اول جهانی و فروپاشی امپراطوری عثمانی، در برخی از مناطق آن خلا قدرت پدید آمد. یکی از این مناطق اراضی فلسطینی نشین بود که شامل مسلمانان، مسیحیان و یهودیان میشد. این امر بهانه را به دست دول غربی و در راس آن انگلستان داد تا با تاسیس کشوری یهود، بذر یکی از مهمترین منازعات خاورمیانه در چند قرن اخیر را بکارد. این روند به خصوص با وقوع جنگ دوم ...
آنچه در شهریور سال 1320ش اتفاق افتاد با سئوالات و ابهامات بسیاری روبرو شد. این که آیا راه دیگری برای نظام سیاسی ایران و شخص رضاشاه بود تا از حمله و اشغال کشور جلوگیری شود یا این سرنوشت محتوم ایران بود. در این ارتباط مطالب بسیاری مطرح شده و بسیاری از کارشناسان خطای رضاشاه در عدم شناخت دقیق نظام بینالملل را عامل اصلی اشغال ایران و ایجاد صدمات و لطمات ...
واقعه عاشورا، یکی از سرنوشتسازترین و تأثیرگذارترین رویدادهای تاریخ اسلام است که در دهم محرم سال ۶۱ هجری قمری (برابر با ۱۰ اکتبر ۶۸۰ میلادی) به وقوع پیوست. این واقعه در کربلا، سرزمینی در نزدیکی کوفه در عراق امروزی، رخ داد و نقطه اوج درگیری میان سپاه حسین بن علی (ع)، نوه پیامبر اسلام (ص)، و سپاه یزید بن معاویه، خلیفه وقت اموی، بود.