گروههای چپگرا انتظارات خاصی از روحانیون علما داشتند. آنها با آنکه میدانستند سهم روحانیون در پیروزی انقلاب پررنگتر و بیشتر از سهم آنهاست؛ اما انتظار داشتند هیچ سهمی در اداره حکومت نداشته باشند و در مقابل اداره حکمت تمام در دست خود آنها باشد.
عراق بعد از آنکه به استقلال رسید و به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته شد، اختلافاتی با ایران پیدا کرد. در واقع عراق که ماحصل تقسیمات قدرتهای استعماری بود، بدون توجه به مسائل قومیتی و مذهبی تشکیل شد و بنابراین از همان ابتدا با چالشهای قومیتی- مذهبی، اختلافاتی با کشورهای همسایه پیدا کرد.
یکی از نمودهای تعارضات فرهنگی حکومت پهلوی، خودکمبینی در برابر بیگانگان بود. این موضع به خودی خود صدها مشکل دیگر را برای حکومت پیش آورده بود و باعث شده بود تا تصورات مردم نسبت به حکومت توام با بدبینی و نفرت باشد
هیئت موتلفه اسلامی، روابط مستمر و پایداری با امام داشت. این هیئت تحت توصیههای امام توانست بسیاری از کاستیهای خود را برطرف کند و از نظر ساختار و تشکیلات گسترش یابد. یکی از توصیههای امام در رابطه با هیئت موتلف، موضوع ساختار هیئت بود
پیوند سیاسی احزاب و حتی شخص شاه با تصمیمهای محافل ذی نفوذ جهانی امری نبود که مورد کتمان کسی باشد، هم شاه و هم حزب ایران نوین در توهم اینکه مبادا مقامات بریتانیا از اقدامات و یا سخنان آنان رنجیده شده باشند رو به سوی داونینگ استریت میآوردند.
یکی از جنبههای سیاسی قدرت شاه، جنبه آشکار و ظاهر قانونی بود. شاه مطابق با قانون اساسی از اختیاراتی برخوردار بود. اما این اختیارات مربوط به قانون اساسی دوره مشروطه نبود، بلکه بر اساسص تغییراتی که بعدها در حکومت پهلوی به وجود آمد، شکل گرفت
قدرت سیاسی شاه دو جنبه داشت. یک جنبه پنهان و یک جنبه آشکار. منظور از جنبه پنهانف اعمال قدرت دیکتاتوری به روشی پنهان بود. به گونهای که کمتر کسی متوجه آن بود
رفراندوم انقلاب سفید، در مطبوعات خارجی با انعکاس گستردهای مواجه شد. برخی از مطبوعات غربی که عمدتا از حامیان شاه بودند به تعریف و تمجید از آن پرداختند و در مقابل برخی از مطبوعات نیز انتقاداتی بر آن وارد کردند.
به طور کلی سازمانهای وابسته به صهیونیسم جهان در اکثر کشورهای دنیا فعال بودند و از حمایت و پشتیبانی مالی و معنوی سازمان مرکزی برخوردار بودند. با این حال در ایران سازمانهای مذکور از پشتیبانی دستگاه حکومت نیز بهرهمند بودند و محمدرضا پهلوی به انحا گوناگون به آنان یاری میرساند.
در رابطه با نخستوزیری هویدا و حامیان او دیدگاههای مختلفی ابراز شده است. یک دیدگاه معتقد است که او از حمایت کشورهای غربی از جمله آمریکا برخوردار بود و برخی نیز برخلاف این دیدگاه معتقدند که آمریکا علت برکناری او از پست نخستوزیری بود. به باور این گروه، آمریکا درصدد بود به جای هویدا فردی را که کاملاً با آمریکاییان در ارتباط بود، بر سرکار آورد. این شخص ...
در اوایل دهه 1350 چندین نهاد سیاسی و امنیتی به موازات ساواک شکل گرفت که مهمترین آن کمیته مشترک ضدخرابکاری بود. شکلگیری این کمیته با اهداف سیاسی و امنیتی خاصی همراه بود که مهمترین آن شناسایی مخالفان بود. در کنار این موضوع اهداف دیگری نیز مطرح بود
در کنار شرایط متعددی که نظامیان جهت ارتقا پیش رو داشتند، وجود برخی از شرایط و ویژگیهای شخصیتی نیز در ارتقا جایگاه نظامیان موثر بود. یکی از این ویژگیها، ابستگی و سرسپردگی به عوامل داخلی و خارجی بود.
چلال را نماینده جریان غربزدگی میدانند. البته پیش او نیز نظریه پردازان بزرگی در ارائه این نظریه پیشگام بودند. با این حال، جلال با بسط این نظریه وجه تمایز خود با سایر متفکران این عرصه را آشکار ساخت. وی همچنین در برابر بسیاری از جنبشهای سیاسی مواضع خود را اعلام کرد و در کنار روحانیت ایستاد
نظامیگری در حکومت پهلوم دوم ارزش و اهمیت زیادی برای افراد داشت، زیرا بسیاری از افراد دریافته بودند که شاه جایگاه ویژهای برای نظامیان قائل است و یکی از بهترین راههای تقرب به شاه، رسیدن به مقام و درجه نظامی است.
حضور بهائیان در حکومت پهلوی از همان ابتدا گسترده نبود؛ بلکه آنها در برخی ازدورهها و به دلیل نقش مثبت خود در بعضی از تحوولات سیاسی، نفوذ گسترده پیدا کردند. تا جایی که تمام بهائیان توانستند به کاری خاص مشغول شوند
شهید دستغیب یکی از ملتزمان و معتقدان به اصل ولایت فقیه بود. ایشان ولایت فقیه را از آن امام میدانست و برخلاف برخی از روحانیون که به دنبال قدرت شخصی بودند، تنها مصلحت حکومت اسلامی را در نظر داشتند. دیدگاه ایشان در رابطه با اصل ولایت فقیه را میتوان در کتابی پیرامون زندگی شخصی ایشان مشاهده کرد
رژیم از طریق افراد و عوامل خود تلاش مینمود به دانشجویان و روشنفکران ایرانی القا نماید که زمان انتخابات آزاد در ایران فرا نرسیده و ایران هنوز آمادگی حکومت دموکراتیک را ندارد. این در حالیست که برخی از افرادی که مأمور این کار بودند خود به نبود آزادی در ایران و لزوم رسیدگی به آن اذعان داشتند
در اواخر سال 1306 کنسولگری انگلیس در بندر لنگه به حکومت این شهر به دلیل سانسور بسته های پستی آنها به وسیله رئیس پست و نظمیه محل شدیدا اعتراض می کند. روسای این دو اداره اعتراف می کنند از مرکز چنین دستوری داشته اند. وزارت داخله از اداره کل تشکیلات نظمیه و نیز از وزارت پست و تلگرف میخواهد مامورین خود را در بندر لنگه را تعقیب و توبیخ کنند
غربزدگی، جریانی است که بسیاری آن را مربوط به دوران حکومت پهلوی دوم میدانند. همچنین بسیاری، جلال آل احمد را رهبر این جنبش تلقی میکنند. اما برخلاف این تصور غربزدگی و انتقاد از آن در دوره مشروطه نیز با اصطلاحی متفاوت مورد انتقاد قرار گرفته بود
علمای ایران در دهه 1350 فتوایی را با عنوان فتوای نجاست کفار صادر کردند. ظاهرا این فتوا بعد از اطلاع علما از جو سیاسی زندان و تغییر گرایشات سیاسی برخی از گروههای سیاسی از جمله مجاهدین خلق و به طور کلی چپها شکل گرفت