بررسی دلایل مخالفت رهبری در زمینه مذاکره با آمریکا در مسائل غیرهسته ای

جوان و تاریخ

رهبر معظم انقلاب در روزهای مذاکرات هسته ای و پس از توافق ایران و کشورهای گروه 1+5 بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بارها در زمینه نقشه راه جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی به ویژه در پرونده هسته ای با مردم سخن گفتند و با ترسیم خطوط قرمز این مذاکرات، مسیر حرکت را برای دیپلمات های کشور مشخص ساختند.

در فضای پسابرجام و در شرایط افزایش ضرب آهنگ تلاش های دیپلماتیک در جهت حل و فصل مناقشات و بحران های منطقه ای نظیر بحران یمن، بحران سوریه و فعالیت گروه های تروریستی در این کشور و همچنین عراق ایده هایی در زمینه استفاده از الگوی مذاکرات هسته ای در دیگر فرایندهای دیپلماتیک مطرح شد. یکی از محورهای مطروحه در این زمینه شکل گیری مذاکرات دوجانبه با آمریکایی ها پیرامون مسائل منطقه ای و جهانی بود.

طرح چنین دیدگاه هایی سبب شد رهبر معظم انقلاب در سخنرانی های اخیر خود با ممنوع و غیرمجاز دانستن گفت و گو با آمریکایی ها، مذاکرات هسته ای را موردی استثنایی قلمداد کنند که بنا بر دلایلی خاص رخ داده است.

در این زمینه با مسئول مرکز مطالعات راهبرد بین الملل دانشگاه جامع امام حسین(ع( و مدرس این دانشگاه به گفت و گو پرداختیم که شرح آن در ذیل آمده است:

**پرسش: رهبر معظم انقلاب بارها تاکید داشته اند که به دلایلی خاص مجوز مذاکره با آمریکا را به دولت داده اند. به نظر شما چرا مجوز رهبری در زمینه مذاکره با آمریکایی ها محدود به مذاکرات هسته ای است؟

*پاسخ: دیوار اعتماد ایران به آمریکا سال ها است که فرو ریخته است و ما به این کشور و دولتمردان آن و سیاست هایشان اعتمادی نداریم. مذاکرات هسته ای با آمریکا برای ایران یک تجربه تاریخی است تا ببینیم آیا می توان در پاره ای از مسائل این اعتماد را به دست آورد یا خیر چنانکه رهبری هم فرموده اند اگر خدای متعال اراده کند و مذاکرات هسته ای به نتیجه برسد و غرب حسن نیت نشان دهد شاید بتوان در موضوعات دیگر وارد مذاکره شد. اما اکنون که مذاکرات در عرصه عمل و اجرایی شدن هنوز با ابهام هایی روبه رو است نمی توان از اعتماد سخن گفت.

مذاکرات هسته ای تجربه ای تازه برای ما است که اگر آمریکا از خوی شیطانی خود پایین بیاید و در رابطه ای برابر با ما برخورد کند این امکان وجود دارد که در آینده و نه در حال حاضر در برخی از مسائل با آن مذاکره کرد. خوی شیطانی برای ما خط قرمز محسوب می شود. تا وقتی آمریکایی ها از این خو دست برندارند و در مورد مسائل گذشته از ایران عذرخواهی نکنند امکان مذاکره وجود ندارد.

نکته دوم اینکه استفاده از فناوری های هسته ای حق ما بود. چیزی نبود که غرب بخواهد آن را به ما ارزانی دارد. به همین دلیل رهبری اجازه مذاکره در این زمینه را صادر کرد تا آنان را مجبور کنیم بر این حق ما صحه بگذارند.

سوم اینکه ما با مذاکرات حقانیت خود را به اثبات رساندیم چرا که غرب سال ها ادعا می کرد ایران به دنبال دستیابی به سلاح هسته ای است اما ورود ایران به مذاکرات و پذیرش خودخواسته برخی محدودیت ها، دروغین بودن این ادعای غرب را اثبات کرد.

نرمش قهرمانانه نیز برای اثبات راستی ما و دروغین بودن تبلیغات و ادعاهای غرب بود که در فرایند مذاکرات هسته ای به اجرا درآمد.

**پرسش: به رغم تاکید رهبری بر ممنوعیت مذاکره با آمریکا در دیگر مسائل غیرهسته ای، نمایندگان ایران در نشستی چون وین 2 بر سر یک میز با آمریکایی ها نشستند تا به حل و فصل بحران سوریه بپردازند؟ آیا این منافاتی را بین کارکرد دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم و منویات رهبری به تصویر می کشد؟

پاسخ: خیر، اتفاقا رهبری با شرکت ایران در مذاکرات وین موافق بودند چرا حضور ایران در این مذاکرات به منظور حمایت از حقوق مردم سوریه که غیبت نمایندگانشان در آن آشکار بود، لازم و ضروری می نمود. رهبری بر این باورند که در زمان حاضر مذاکره با آمریکا برای ما هیچ منفعتی به همراه ندارد و هدف این کشور از رابطه با ایران نفوذ در مرزهای ما است.

**پرسش: در تشریح فرایند نفوذ مهمترین دغدغه های رهبری پیرامون چه مولفه های است؟

*پاسخ: آمریکا از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی با جمهوری اسلامی ایران دشمنی داشت و در دوره های مختلف از تاکتیک ها و ابزارهای مختلفی برای شکست انقلاب بهره برد که البته هرگز هم موفق نبود.

در دوره ی کارتر حمله خفیف به ایران طی ماجرای طبس که خداوند کمک کرد و آنها را شکست داد. در دوره ی بوش پدر طرح «نظم نوین جهانی» را به منظور ایجاد نظمی تک قطبی مطرح کردند که موفق نشدند.

در دوره ی کلینتون سیاست «مهار 2 جانبه» را علیه ایران طرح کردند که باز هم شکست خوردند. در دوره ی بوش پسر «حمله پیش دستانه» مطرح شد.

اوباما هم دید هیچ کدام از این سیاست ها جواب نداده، بحث «مذاکره» را مطرح کرد به این امید که ایران مذاکره را نپذیرد و آنها افکار عمومی جهان را برای مقابله بیشتر با ایران در عرصه ی بین المللب به دست آورند اما رهبری مجوز مذاکره را صادر کردند و آنها در دست یابی به اهدافشان ناکام گذاشتند. حال که مذاکره هم برای آنها بی فایده بوده، آنها به پسامذاکره روی آورده اند. دوره ی پسابرجام برای آنها فرصتی برای نفوذ در ایران است که رهبری نسبت به آن بارها هشدار داده اند.

** پرسش: لطفا این مولفه های نفوذ را تشریح کنید:

*پاسخ: نفوذ آمریکا از مولفه های مختلفی برخوردار است. در بحث سیاسی تقویت غرب گرایی و استحاله ی انقلاب مهمترین عنصر نفوذ آمریکا است. دشمنی آمریکا با جمهوری اسلامی ایران که هرگز پایانی ندارد، به خاطر ماهیت استکبار ستیز انقلاب ما است.

هدف آمریکا در وهله ی نخست این است که با نفوذ در کشور، انقلاب ما را استحاله کرده و از جمهوری اسلامی ما نظامی شبیه بسیاری از جمهوری های اسلامی ظاهری سراسر جهان بسازد که دیگر مستقل نیست و برای هژمون آمریکا تهدیدی به شمار نرود. اگر انقلاب اسلامی و آرمان های آن از ما گرفته شود، ماهیت جمهوری اسلامی دگرگون خواهد شد. هدف آمریکا دگرگون کردن ماهیت انقلاب و جمهوری اسلامی است.

در بحث امنیتی هدف این کشور از رابطه با ایران نفوذ اطلاعاتی-امنیتی و تقویت فعالیت های جاسوسی به منظور دستیابی به اهداف خود در ایران است.

در زمینه ی فرهنگی این کشور می خواهد از طریق سیاست های سفلی و نرم در عناصر فرهنگی- اجتماعی کشورمان رخنه کرده و مسیر تامین منافع خود در کشورمان را به راحتی هموار کند. امروز یکی از مهمترین حوزه های نفوذ در فضای فرهنگی کشورمان از طریق فضای مجازی پی گیری می شود. فضای مجازی به عنوان یکی از موثرترین ابزارهای فرهنگی اجتماعی در معرض آسیب نفوذ بیگانگان بوده و نیازمند مدیریت است.

مهمترین زمینه ی نفوذ در زمینه ی اقتصادی هم القای تفکر ناتوانی و وابستگی به غرب در ساختارها، نهادها و ذهن بازیگران اقتصادی است. نفوذ اقتصادی آمریکا پایانی بر اقتصاد مقاومتی خواهد بود.