روایت ژنرال هایزر از ماموریتش در ایران

یکی از نشانه‌های سرگردانی آمریکا برای چگونگی مقابله با وقوع انقلاب اسلامی، فرستادن ژنرال رابرت هایزر یکی از نظامیان بلندپایه‌اش به تهران بود تا وی بتواند با مدیریت قیام مردمی در ایران، اوضاع سیاسی کشور را آرام کند، تلاشی که بواسطه اتحاد ملی ناکام ماند و سرانجام هایزر در ۱۴ بهمن ۱۳۵۷ ناگزیر به خروج از ایران شد. هايزر در تحليلى از عملكرد خود در ايران مدعى است: من ماندن فرماندهان ارتش را در داخل ايران تضمين كرده بودم و سازمان ارتش را منسجم نگاه داشته بودم. تا آنجا كه توانسته بودم با توجه به سنت وفادارانه عميق ارتشيان به شاه، آنان را وادار به حمايت از دولت غيرنظامى شاپور بختيار بنمايم. فرماندهان ارتش را جهت تهيه طرحهاى لازم ترغيب كرده بودم به گونه ‏اى كه اين طرحها فراهم آمد. از نقطه نظر نظامى ثابت نموده و نشان دادم كه آمريكا نيازهاى لجستيكى آنها راتأمين خواهد كرد و در همه شرايط پشتيبان آنها خواهد بود. وظيفه اصلى من در اين مأموريت به كاربستن همه تلاشهايم در جهت امكان حيات بخشيدن به دولت بختيار يا هر دولت غيرنظامى ديگرى بود كه با غرب سرسازگارى داشته باشد. من اوضاع ايران را با بالاترين مقامات كاخ سفيد به طور روزانه در ميان مى‏ گذاشتم و به خواسته آنان توصيه ‏هايى به سران ارتش مى ‏نمودم تا با كمك آن روشها، با بختيار ارتباط برقرار سازند. اين اقدامات، سرانجام برخى مفسران را به اين نتيجه رهنمون ساخت كه من، مستقيم يا غيرمستقيم، مسئول شكست دولت بختيار بوده ‏ام. اما من اين نتيجه ‏گيرى را خلاف واقعيت مى ‏دانم و معتقدم راههاى موفقيت بختيار فراهم بود اما دولت آمريكا نتوانست وسيله‏ اى تدارك ببيند كه بختيار مطمئن به استفاده از آن راهكارها شود. طبيعى است كه اين مسئله نتيجه‏ اى جز فاجعه براى غرب نداشت.

منبع:رابرت هايزر. مأموريت درتهران (خاطرات ژنرال هايزر).ترجمه ع. رشيدي. تهران ٬ اطلاعات، 1365، ص 21