واقعه عاشورا، یکی از سرنوشت‌سازترین و تأثیرگذارترین رویدادهای تاریخ اسلام است که در دهم محرم سال ۶۱ هجری قمری (برابر با ۱۰ اکتبر ۶۸۰ میلادی) به وقوع پیوست. این واقعه در کربلا، سرزمینی در نزدیکی کوفه در عراق امروزی، رخ داد و نقطه اوج درگیری میان سپاه حسین بن علی (ع)، نوه پیامبر اسلام (ص)، و سپاه یزید بن معاویه، خلیفه وقت اموی، بود.
مراسم محرم و عزاداری برای امام حسین (ع) و یارانش، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین رویدادهای دینی و اجتماعی در جهان اسلام، به ویژه در میان شیعیان، است. این مقاله به بررسی جامع تاریخچه این مراسم، از ریشه‌های اولیه پس از واقعه کربلا تا تحولات و آیین‌های عزاداری در مناطق مختلف جهان اسلام می‌پردازد.
