12 بهمن روزی مهم و سرنوشت ساز در تاریخ ایران به شمار می‌رود. حضرت امام خمینی(ره) پس از سال‌ها دوری و تبعید و رهبری مبارزه با رژیم پهلوی، امروز وارد تهران شدند.

سخنرانی 13 خرداد 1342 امام خمینی، یکی از سخنرانی‌های مهم و آتشین امام بود که علاوه بر آنکه یکی از کوبنده‌ترین سخنرانی اعتراضی روحانیت به شمار می‌رفت، امام خمینی را نیز به عنوان رهبری مذهبی معرفی کرد. رهبری که سمبل مبارزات استبداد و استعمار بود

دزموند هارنی یکی از ناظران خارجی که در روزهای ملتهب ایران، در تهران حضور داشت، به خوبی شاهد بسیاری از وقایع سیاسی کشور بود. او با توجه به شواهد و قرائن موجود به خوبی دریافته بود که آرامش حاکم بر کشور، آرامشی نسبی و ظاهری است.

جمهوری اسلامی واکنش منطقی ملت به فرایند غربی‌سازی و سکولار ساختن جامعه از سوی حکومت پهلوی و همچنین سرکوب آزادی‌های سیاسی و مشارکت مردم بود. این واکنش در قالب نظامی نوین و بی‌سابقه شکل گرفت که هم واجد محتوای اسلامی بود و هم شکل جمهوری داشت.

حکومت پهلوی در زمان اوج گرفتن تظاهرات مردمی در سال 57، به اقدامات متعددی متوسل می‌شد تا مخالفان را افرادی خرابکار جلوه دهد. یکی از این اقدامات، کشف توطئه‌هایی بود که ظاهرا هیچ کدام وجود نداشتند و تنها از سوی حکومت مطرح می‌شدند.

22 بهمن - انقلاب شکوهمند اسلامی ایران در 22 بهمن سال 1357 به پیروزی رسید و مردم انقلابی، اداره حکومت کشور را به دست گرفتند.سال 1357 در حالی آغاز شد که صدای مهیب انفجار خشم مردم که از 19 دی سال 1356 در قم آغاز شده بود از تبریز، یزد، جهرم، کازرون، تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، رفسنجان، همدان، نجف‌آباد و سایر شهرهای ایران به گوش شاه و آمریکا می‌رسید.

امروز تهران شرایط سخت و پرالتهابی را تجربه می‌کرد. درگیری‌ها بین مأمورین فرمانداری نظامی از یکسو و پرسنل نیروی هوایی و مردم از سوی دیگر در فرح‌آباد که از شب قبل آغاز شده بود، ادامه داشت. مأمورین حکومت نظامی دچار تلفات و خسارات زیادی شده‌ بودند و در پادگان مهرآباد درگیری میان نظامیان نیروی هوائی و مخالفان در جریان بود. در شهر اخباری مبنی بر کشته شدن ...

اما از بعدازظهر روز 21 بهمن‌ماه، در خیابان جام جم، از میدان ونک تا محمودیه جوانان انقلابی همراه کارکنان رادیو و تلویزیون ملی، که در اعتصاب به سر می‌بردند، زنجیره انسانی تشکیل دادند و تا اواسط روز 22 بهمن‌ماه همان‌جا ماندند. در این میان، ارتش نیز با چند تانک و نفربر به مردم انقلابی پیوست و به نشانه پیروزی تیر هوایی شلیک کرد.

مخالفان شاه تنها به مخالفان داخلی محدود نبودند، بلکه بسیاری از ایرانیان خارج از کشور نیز علیرغم آنکه از زندگی، فرهنگ و تحصیلات غربی بهره می‌بردند، مخالف سیاست‌های شاه بودند. از این رو گزارشات زیادی از تظاهرات دانشجویان علیه شاه در کشورهای غربی همچون آلمان وجود دارد. با این حال دستگاه حکومت به جای شناسائی دقیق مخالفان، آن را به عوام چپ و توده‌ای در ...

سیاست حامیان حکومت بعد از رفتن شاه از کشور، نزدیکی به امام و مصالحه با او بود. بر این اساس بسیاری از حامیان داخلی و خارجی شاه، ضمن دیدار حضوری و یا تماس‌های غیرمستقیم با امام، تلاش نمودند تا او را به مصالحه و برقراری روابط جدید ترغیب نمایند.

مهمترین تکیه گاه شاه در حفظ قدرت، ارتش بود. چرا که بسیاری از دوستان و مشاوران فکری شاه او را تنها گذاشته و یا شاه خود آنها را به طرق مختلف و در راستای سیاست نمایشی آشتی ملی، زندانی کرده بود. با این حال ارتش نیز چندان قابل اعتماد نبود. هارنی در این باره می‌نویسد

ماه محرم یکی از ماه‌های مهم برای آغاز اعتراضات سیاسی مردم و انقلابیون بود؛ زیرا فرصت عزاداری‌های دسته‌جمعی امکان اعتراضات گروهی و طرح شعارهای سیاسی را بیش از پیش فراهم می‌ساخت. نمونه این شرایط را می‌توان در محرم سال 57 مشاهده نمود.

با ورود امام به کشور، میلیون‌ها نفر از مردم از سراسر کشور به استقبال او رفتند. سیل جمعیت به اندازه‌ای بود که برخی صحبت از احتمال درگیری‌ها با خشونت بالا می‌دادند. اما برخلاف تصورات پیش آمده سیل عظیم جمعیت نه تنها هیچ‌گونه درگیری به وجود نیاورد؛ بلکه جمعیت به صورت منظم از امام استقبال نمودند.

دانش‌آموزان یکی از گروه‌های سیاسی مهم در مبارزات حکومت پهلوی هستند که معمولا نقش آن‌ها در انقلاب اسلامی نادیده گرفته می‌شود. اما واقعیت آن است که این گروه علیرغم برخی از محدودیت‌های سنی و فکری، جز گروه‌های فعال در مبارزات سیاسی بودند. دانش‌آموزان با تاسی از گروه‌های مختلف همچون گروه‌های مذهبی به طور مستقیم و یا غیرمستقیم، عامل بسیاری از تحرکات سیاسی ...

خروج محمدرضا پهلوی از کشور نه تنها باعث شادی مردم داخل کشور شد که بسیاری از ایرانیان خارج از کشور را نیز به واکنش برانگیخت. در سند دیگر امروز می‌بینیم که دانشجویان ایرانی مقیم هند به همین منظور دست به تظاهرات زده‌اند.

تا پیش از آغاز نهضت امام خمینی که عملا از اوایل دهه 1340 کلید خورد، مبارزات سیاسی مخالفان عمدتا با درون حاکمیت و سیاست‌های آن معطوف بود. اما با آغاز مبارزات امام، این مبارزات از مخالفت با سیاست‌ها به مخالفت با حکومت تغییر کرد و همین موضوع نقطه اصلی تفاوت مبارزات امام با دیگر مبارزان بود.

حمایت از امام خمینی (ره) در سال 1357 در همه‌ی شهرهای کشور به اوج خود رسیده بود، به طوری که رژیم پهلوی در برابر این خیزش عمومی کاملاً مستأصل  شده و از هرگونه تصمیم درستی عاجز گردیده بود.

 حادثه 29 بهمن تبریز که در چهلمین روز شهدای قیام خونین شهر قم به وقوع پیوست، از روزهای ماندگار انقلاب اسلامی ایران به شمار می رود.  دو روز پس از انتشار مقاله «ایران و ارتجاع سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات که در آن به امام خمینی توهین شده بود، در 19 دی 1356، مردم و طلبه های علوم دینی در قم دست به تظاهرات زدند.

از اعلامیه بی طرفی ارتش تا تصرف پادگان عشرت آباد تهران....

با توجه به تشدید بحران سیاسی حکومت پهلوی، آمریکا بتدریج اقدام به خروج شهروندان خود از ایران نمود. این اقدام حکایت از آن داشت که اولاً این کشور به عمق بحران سیاسی پی برده است و ثانیاً آمریکا متوجه تنفر مردم ایران نسبت به خود شده بود.