شهادت حاج آقا مصطفی خمینی گرچه با هدف حذف ایشان صورت گرفت؛ اما جدا از این رژیم شاه اهداف دیگری را نیز دنبال می‌کرد. در واقع جدا از آنکه شخصیت حاج آقا مصطفی خمینی برای رژیم غیرقابل تحمل بود؛ اهداف دیگری نیز در بطن این ماجرا نهفته بود

این سند گزارشی است از گستردگی نهضت امام خمینی (ره) در سراسر کشور در اوایل دهه‌ی چهل. در این سند می‌بینیم که الصاق عکس امام در یکی از مساجد استان کرمانشاه چگونه مقامات امنیتی و سیاسی رژیم پهلوی را به وحشت انداخته است.

موعدش رسیده بود و در بزرگ باز شده بود، امام پله‌ها را پایین آمد، حکم پیری داشت که عبا بر می‌کند، ورود امام عزیز برای مردم ایران حلاوت و سُکر صبح را داشت، نوری وارد شده عسل در دهان می‌گذاشت، پرنده‌ای به ایران آمده بود، قلب‌ها در قفس سینه پرپر می‌زد،

با مسجل شدن بازگشت امام خمینی (ره) پس از سال‌ها تبعید به کشور، مردم از روزهای قبل خود را برای استقبال از ایشان آماده کرده بودند، این سند شور و هیجان عمومی در شهر قم را نشان می‌دهد

بر خلاف تصور رایج، دولت فرانسه هرگز با آغوش باز از حضرت امام خمینی (ره) در سال 1357 استقبال نکرد، بلکه به بهانه‌های مختلف در مسیر حرکت امام سنگ اندازی نیز می‌کرد.

امام از نظر سیاسی روحیات خاصی داشت. او علاوه بر آنکه از قاطعیت بالایی در مواضع سیاسی خود برخوردار بود، به سیاست و قوانین کشورهای دیگر نیز احترام می‌گذاشت. همین ویژگی باعث شده بود که بسیاری از افراد و شخصیت‌های سیاسی را مجذوب ایشان کرده بود

در پی این تلاش‌ها همچنان جلسات مدرسان حوزوی برگزار‌می‌شد تا اعتراض‌‌ها خاموش نشود. آنان در 23 بهمن 44 در منزل آیت‌الله مشکینی جمع شدند که در آن جلسه به غیر از صاحب خانه، آقایان آذری قمی، منتظری، ربانی شیرازی، جنتی و حجتی کرمانی حضور داشتند. نتیجه جلسه آنان پیگیری سه مسئله بود

تبعید بار منفی دارد و برای هر شخصی سخت و سنگین است؛ اما امام و فرزندش بعد از تبعید به عراق به دلیل متانعت طبع خود با مشکلات کمی همراه بودند. آن‌ها با روحیه سازگارانه خود توانستند بسیاری از مشکلات را برطرف کنند. استقبال مردم عراق از امام و فرزندش نیز در هموار شدن مشکلات بی‌تاثیر نبود.

همزمان با قدرت یافتن امام خمینی در جریان انقلاب و مطرح شدن نام او به عنوان رهبر مبارزات مردمی، آمریکا بر آن شد تا اصطلاحا تکلیف خود با انقلاب ایران و رهبر آن را مشخص کند. موضع‌گیری‌ها در رابطه با نحوه تعامل با امام در دستگاه‌های سیاسی آمریکا متعدد و متفاوت بود.

افرادی که در دفت امام حضور داشتند هر کدام به کاری مشغول بودند. کارهای مربوطه طیف وسیعی از فعالیت‌ها را شامل می‌شد که همگی در راستای فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی بود. چنانچه بسیاری از کسانی که در دفاتر مربوط به امام حضور داشتند بر کار و فعالیت شبانه روزی تاکید داشتند.

امام خمینی از لحاظ علمی، یکی از برترین علمای دوران خود محسوب می‌شدند. البته برخی از علما و یا مریدان آنها که به نوعی با ایشان رقابت داشتند، حاضر به پذیرش این واقعیت نبودند و یا تمایلی به تعامل علمی با امام نداشتند. اما علیرغم این شرایط، امام از نظر علمی، جایگاه خاصی پیدا کرده بود.

با ورود امام به کشور، میلیون‌ها نفر از مردم از سراسر کشور به استقبال او رفتند. سیل جمعیت به اندازه‌ای بود که برخی صحبت از احتمال درگیری‌ها با خشونت بالا می‌دادند. اما برخلاف تصورات پیش آمده سیل عظیم جمعیت نه تنها هیچ‌گونه درگیری به وجود نیاورد؛ بلکه جمعیت به صورت منظم از امام استقبال نمودند.

موضوع ورود امام به کشور، مهمترین چالش شاه و قدرت‌های حامی آنها بود. ترس شاه از این بود که ورود امام قدرت او را به طور کلی متزلزل نماید و او را برای همیشه برکنار کند. تحلیلگران غربی نیز پیش‌بینی می‌کردند با ورود امام به کشور احتمالاً درگیری و کودتا شکل بگیرد

سید روح‌الله موسوی خمینی (زاده‌شده به نام سید روح‌الله مصطفوی؛ ۱ مهر ۱۲۸۱ – ۱۳ خرداد ۱۳۶۸) نخستین رهبر و ولی فقیه ایران و از مراجع تقلید شیعه بود که انقلاب ۱۳۵۷ را رهبری و در پی آن، جمهوری اسلامی را از راه همه‌پرسی بنیان گذاشت و تا پایان عمر آن را رهبری کرد.

تلاوت قرآن محمد اصفهانی هنگام ورود امام خمینی ۱۲بهمن ۵۷ انجام شد که تیم برگزار کننده ی مراسم استقبال از امام آقای محمد اصفهانی را از دبستان علوی برای این قرائت در فرودگاه مهرآباد انتخاب کرد.  

بختیار که خوشبینانه مصمم به حفظ رژیم پهلوی بود، تصور می‌کرد می‌تواند با ممانعت از ورود امام به ایران اعتراضات را سرکوب کند. او حتی در جهت تحقق این هدف، حاضر به ملاقات و مذاکره با امام نیز شد..

از رهبری به عنوان مهمترین رکن انقلاب یاد می‌شود. رهبر نقش مهمی در سازماندهی و بسیج مخالفان دارد و نوع مدیریت او عامل مؤثری در شکست و یا پیروزی انقلاب است. البته نقش رهبران انقلاب با توجه به نوع انقلاب‌ها و طیف تأثیرگذاری آن متفاوت است. بدین معنا که در برخی از انقلاب‌ها نقش رهبران بسیار پررنگ و تعیین‌کننده است و در برخی از انقلاب‌ها کمررنگ‌تر.

فرانسه نیز مانند بسیاری از کشورهای غربی، تحولات سیاسی ایران را با دقت هر چه تمام‌تر زیر نظر قرار داده و براساس آن متوجه جدی بودن بحران سیاسی حکومت پهلوی شده بود؛ چنان‌که در کنفرانس گوادلوپ که با حضور رهبران آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه تشکیل شد، ژیسکار دستن نسبت به سایر رهبران تأکید بیشتری بر اضمحلال قدرت پهلوی در ایران داشت.

واکنش‌های عمومی به تبعید حضرت امام خمینی(ره) در مخالفت با لایحه کاپیتولاسیون و سخنرانی علیه سلطه آمریکا در سال 1343 به ترکیه، بسیار گسترده بود و موجی از اعتراض را در سراسر کشور از جمله قم، تبریز، تهران و ... به وجود آورد.

نگرانی و خشم مردم لحظه‌به‌لحظه افزایش می‌یافت. درگیریها شروع شد و با گذشت چند ساعت، شدت گرفت. در این درگیریها، دهها تن به خاک و خون کشیده شدند و شُعارها با فریادهای بغض‌آلود تکرار می‌شد: «وای به حالت بختیار، اگر خمینی دیر بیاد»، «اگر خمینی دیر بیاد، مسلسلها بیرون میاد».