سفرنامه‌نویسان اروپایی تأکید داشتند که ایرانیان حتی در دوره‌های بحران و یورش بیگانگان، سنت‌های نیاکان خود را زنده نگاه می‌دارند. همین روحیه سبب می‌شد فاتحان نیز به تدریج با فرهنگ ایرانی همسو شوند و در آن حل کردند

پس از غیرقانونی شدن حزب توده در سال ۱۳۲۷، ساختار مخفی آن به فعالیت خود ادامه داد. در این میان، یک حلقه کاملاً سری و جدا از کمیته مرکزی، مسئولیت اجرای مأموریت‌های ویژه، از جمله ترور مخالفان سیاسی و سرکوب اعضای نافرمان حزب را به نیابت از مسکو بر عهده داشت

پس از انعقاد قرارداد ایراکلی و روسیه در ۱۷۸۳، دولت تزاری برای تثبیت موقعیت خود در قفقاز سیاست تحریک اختلافات محلی را در پیش گرفت. در این چارچوب، تورج به عنوان تاجر وارد منطقه شد تا قبایل ترک و کرد کوه‌نشین را علیه ایران و والی گرجستان بشوراند و آنان را به خدمت روسیه بکشاند

تجار اسرائیلی در برخی از بانک‌های مختلط و شرکت‌های تولیدی و خدماتی مشغول فعالیت بودند. این حضور به حدی بود که واردات ایران از اسرائیل نه تنها چند برابر واردات ایران از کشورهای عربی بود، بلکه از واردات ایران از تمام کشورهای مسلمان جهان در آسیا و آفریقا بیشتر بود. این را در کسری تجاری ایران در فاصله‌ی سال‌های 1344ش تا 1356ش می‌توان مشاهده کرد که به 800 ...

در میان اسناد مربوط به خریدهای خارجی رژیم پهلوی، فهرست‌هایی دیده می‌شود که نشان از وابستگی عمیق کشور به خارج حتی در ساده‌ترین نیازها دارد. از واردات لبنیات، گوشت و اسباب‌بازی گرفته تا سفارش جوهر پاک‌کن برای کاخ سلطنتی به درخواست فرح پهلوی، همگی بازتابی از فقدان پایه‌های صنعتی و گرایش شدید درباریان به مظاهر غربی است.

اوضاع و احوال شهرهای مختلف ایران مقارن با تلاشهای رضاخان برای تغییر سلطنت قاجاریه به سلطنت پهلوی بسیار متفاوت بود. در اصفهان مردم ظاهراً به کلی بی‌علاقه بودند، در مشهد شور و علاقه چندانی برای این واقعه وجود نداشت و مردم تغییر سلطنت را نشانه پیروزی انگلیسی‌ها و شکست روس‌ها تلقی می‌کردند. در تبریز، استقبال سرد بود و مردم می‌گفتند تلگرام‌های خواستار تغییر ...

حمایت نظامی روسیه از ایراکلی، مرحله‌ای تازه از عملیات پنهانی آغاز شد. جاسوسان به ظاهر بازرگان، وارد پایتخت گرجستان شدند تا مردم و بزرگان محلی را از تکیه به ایران بازدارند و به پذیرش حمایت روسیه ترغیب کنند

حزب رستاخیز با شعار رشد سیاسی ملت و حضور اجباری همه مردم تشکیل شد، اما در واقع ابزاری برای سرکوب سیاسی و پر کردن خلأ تشکل‌های مردمی بود. اجبار در عضویت، حضور عناصر ضد اسلامی و وابستگان غربی در رأس حزب و سرانجام انحلال آن در سال ۱۳۵۷ نشان داد که این پروژه شکست خورده بود

هنگامی که میرزا حسن خان مشیرالدوله، آخرین تلاش‌های خود را برای حفظ تعادل دولت ناکام دید، در برابر فشار بی‌پایان وزیر جنگ، رضاخان، سر تعظیم فرود آورد و در پاییز ۱۳۰۲ از مقام خود کناره گرفت. این استعفا نه یک پایان، بلکه آغاز یک پرده‌برداری بزرگ بود؛ پرده‌برداری از تئاتر سیاسی‌ای که در آن، غوغاسالاری مطبوعاتی و تهدید نظامی، احمدشاه را به امضای حکم نخست‌وزیری ...

در دهه‌ی ۱۹۹۰، نام کوین میتنیک در آمریکا مترادف با «هکر» بود؛ همان‌قدر ترسناک برای والدین و دولت، که جست‌وجوگر برای عاشقان کامپیوتر. اما پیش از آن‌که او به یک چهره‌ی افسانه‌ای بدل شود، باید به چند دهه قبل‌تر بازگردیم؛ زمانی که تلفن‌های سیمی با صدا حرف می‌زدند و صدایی به‌ظاهر بی‌خطر، ابزار نفوذ به بزرگ‌ترین شبکه‌ی ارتباطی جهان شد

جبهه ملی ایران، به عنوان یکی از مهم‌ترین جنبش‌های سیاسی-اجتماعی تاریخ معاصر ایران، در شرایطی شکل گرفت که کشور تحت نفوذ شدید خارجی و فساد داخلی قرار داشت. در دهه بیست شمسی، ایران همچنان از پیامدهای اشغال متفقین (اشغال سه‌جانبه در جریان جنگ جهانی دوم) رنج می‌برد و امتیازات نفتی ایران در اختیار شرکت نفت ایران و انگلیس (AIOC) بود که به لحاظ اقتصادی، کشور ...

در ابتدا روس‌ها در حمله به ایران که دارای ارتش مدرنی مجاز به بهترین سلاحهای آن روز بود اظهار تردید نمودند و حاضر نشدند مبادرت به جنگ در دو جبهه بنمایند. اما انگلیسیها در این خصوص اطمینان کافی به آنها دادند...

سندی از اداره املاک و مستغلات پهلوی، جزئیات یک دستور مهم را آشکار می‌سازد: واگذاری ۵۰ هکتار از مرغوب‌ترین زمین‌های روستای «رودپشت» به «حسینی»، کارمند عالی‌رتبه بنیاد پهلوی. این نامه که خطاب به رئیس اداره املاک در ساری ارسال شده، نمونه‌ای ملموس از نحوه تخصیص منابع ارزشمند ملی به مقامات نزدیک به ساختار قدرت در آن دوران را به نمایش می‌گذارد.

سفرنامه‌نویسان اروپایی در دوره‌های تاریخی مختلف، به‌ویژه عصر قاجار، اصالت تاریخی ایران و قدمت ریشه‌های آن را ویژگی ممتاز این ملت می‌دانستند. از نگاه آنان، این پایداری نه تنها موجب غرور ملی ایرانیان بود، بلکه به فرهنگ ایران قدرتی خارق‌العاده می‌بخشید تا در طول قرون، مهاجمان خارجی را در خود مستحیل کرده و همسان گرداند. این نویسندگان، همچون ژنرال سایکس ...

قرارداد الجزایر تنها اختلافات مرزی را حل نکرد بلکه سرنوشت کردهای عراق را به‌کلی تغییر داد. با قطع کمک ایران، کردها بی‌پناه شدند و رژیم بعث سرکوبی خونینی را آغاز کرد. این وضعیت نشان داد که هر دو رژیم برای منافع سیاسی خود جنبش‌های مردمی را قربانی می‌کردند

تحلیل‌های روزنامهٔ «آفتاب» دربارهٔ سیاست‌های بریتانیا در دورهٔ پس از مشروطه، در حالی که گزارش رسمی اوکلند در پارلمان انگلستان بر تضمین «منافع فائقه انگلیس در خلیج فارس» تأکید داشت، با ابهام و سکوتی معنادار همراه بود. این یادداشت انتقادی به روشنی نشان می‌دهد که چگونه کمال السلطان صبا، سرمقاله‌نویس روزنامه، با نادیده گرفتن مواردی چون باقی ماندن قوای ...

در دوره حکومت پهلوی، روابط ایران و اسرائیل گسترش زیادی یافت. گسترش این روابط که از نظر مردم ایران غیرقابل پذیرش بود، بیشتر بر پایه منافع اقتصادی و سیاسی اسرائیل پایه گذاری شده بود. البته حکومت شاه نیز به حمایت اسرائیل به عنوان یک متحد سیاسی نیاز داشت تا همچنان بتواند قدرت دیکتاتوری خود را اعمال کند. این موضوع مخالفت و تهدیدهای جدی داخلی و خارجی را ...

اروپاییان بعد از ورود به قاره آفریقا، به تجارت برده‌داری پرداختند. آنها معتقدند زمانی که وارد آفریقا شدند، این کشور فاقد تمدن بود. از این رو آفریقاییان را افرادی وحشی خطاب کرده‌اند؛ اما بسیاری از پژوهشگران تاریخی با این دیدگاه مخالف هستند

روابط رژیم شاه و شوروی تحت تأثیر مسائل مختلف با درجات مختلفی از تیرگی تا آرامش قرار داشته است. با این حال این موضوع بعد از عضویت ایران در پیمان بغداد به یکی از بدترین دوران خود رسید و نارضایتی شوروی را به ارمغان آورد.

شواهد بر جای مانده و خاطرات اکثر دولتمردان پهلوی نظیر اسدالله علم، گواهی روشن بر وجود فساد سیاسی، اقتصادی و اخلاقی گسترده در عالی‌ترین سطح حاکمیت بود. این فساد تنها در مسائل کلان خلاصه نمی‌شد، بلکه تا جزئی‌ترین امور روزمره و شخصی دربار نیز نفوذ کرده بود. در سندی که در ادامه آمده، نامه‌ای از آتابای، معاون وزارت دربار شاهنشاهی، به تشریفات کل شاهنشاهی ...