تصورات اشتباه شاه در مورد نفت

قیمت نفت در دهه 1350 تحت تأثیر سیاست‌های اوپک و کشورهای تولیدکننده نفت با فراز و نشیب‌های فراوانی مواجه شد. در این بین سیاست‌هائی اتخاذ شد که کاملاً به ضرر شاه تمام شد. این در حالی بود شاه پیش از آن و بدون اتخاذ تدابیر مناسب بر این باور بود که افزایش قیمت نفت موضوعی مادام‌العمر است.
«دوشنبه ۱۰ ژانویه ۱۹۷۷ (۲۰ دی ۱۳۵۵)
امروز «پرویز مینا» را به صرف ناهار در سفارتخانه دعوت کردم.و او که مردی است بسیار ملایم و به آرامی سخن می‌گوید، موقع صحبت کردن نشان داد که فوق‌العاده پریشان خاطر است. مینا دلیل عمده ناراحتی خود را جریان کنفرانس اخیر اوپك در قطر می‌دانست و معتقد بود: «... محاسبات نشان می‌دهد که اگر ۱۵ درصد به قیمت نفت صادراتی اوپک افزوده شود، حدود ۱۰ درصد از صادرات نفت کاسته خواهد شد، که این مقدار برای ایران تقریباً به کاهش صادرات ۳۰۰ هزار بشکه در روز منجر می‌شود. ظاهراً هم اهمیتی ندارد، چون افزایش قیمت بخوبی می‌تواند کاهش صادرات را جبران کند. ولی حقیقت چیز دیگری است. به این شکل که: در بین کشورهای عضو اوپك، ونزوئلا مشتریان بخصوصی دارد، کشورهای نفت خیز حوزه مدیترانه مثل لیبی و الجزایر به دلیل نزدیکی چاه‌های نفتشان به بازار مصرف کماکان مثل گذشته نفت خواهند فروخت، برای عراق اصلا مهم نیست که چقدر به مشتری‌هایش تخفیف بدهد، کویت هم آنقدر پول دارد که به هیچ‌وجه توجهی به بالا و پائین رفتن قیمت و میزان صادرات نفت نشان نمی‌دهد. در این میان، فقط ایران است که کاهشی به مراتب بیشتر از آنچه پیش‌بینی شده در صادراتش بوجود خواهد آمد... و حالا مساله اینجاست که ما جریان کنفرانس قطر را برای مردم ایران به عنوان يك پیروزی بزرگ تبلیغ کرده‌ایم، ولی خدا می‌داند که بعداز مدتی دیگر، موقعی که صورتحساب‌های فروش نفت وصول شد چه مصیبتی پیش خواهد آمد...».

منبع: پرویز راجی، خدمتگزار تخت طاووس، ترجمه ح.ا. مهران، تهران، انتشارات اطلاعات، 1373، ص 45