چرایی مخالفت برخی از نمایندگان انگلیس با حمله روسیه

حمله روسیه به ایران گرچه با موافقت کامل انگلیس صورت گرفت؛ اما در محافل داخلی انگلیس مخالفت‌هایی را به دنبال داشت. مخالفان که تعداد آنها چندان زیاد هم نبود، دلایل خاصی از موضع خود داشتند که کاملاً با منافع بریتانیا در خاورمیانه و سایر مستعمرات در ارتباط بود.
«در جلسه‌ای که نمایندگان پارلمان بریتانیا به شدت علیه سیاست‌های سر ادواردگری وزیر وقت امور خارجه سخنرانی می‌کردند، نام‌های افرادی مثل لرد روبرت سیسیل و نیز رهبران مسلمانان مدرس و سایر مسلمانان هند نیز قرائت شد. روبرت سیسیل- عضو گروه مونتاگ / چلمسفورد، نه برای منافع ایران، نه برای دفاع از مشروطه، بلکه برای پیشگیری از اعتراض مسلمانان هند به اردوکشی روسیه به ایران با سیاست‌های رسمی دولت متبوع به مخالفت برخاست. از آن سوی لرد لمینگتون که از سال 1903 تا 1907 حکومت بمبئی را به دست داشت، روز سوم ژانویه 1912 کنفرانسی در ادینبورو ترتیب داده و گفت حکومت هند انگلیس به طور جدی مصمم است «وجود یک ایران مقتدر و مستقل» را تأمین نماید. او خاطرنشان ساخت انگلستان در مسئله ایران از هر نظر اعم از ملاحظات سیاسی، موقعیت جغرافیایی، منافع تجارتی و هر موضوعی که مربوط به ایران باشد، ذی نفع است.»

منبع: حسین آبادیان، بحران مشروطیت در ایران، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، 1383، ص 397