گلاب‌هایی که به هندوستان صادر می‌شدند

گلاب یکی از عرقیات بسیار مهم در دوره صفویه بود که علاوه بر خاصیت درمانی، به بسیاری از کشورها نیز صادر می‌شد. بسیاری از خارجیانی که در ایران حضور داشتند گلاب و طعم و بوی گل‌های رز ایران را با گل‌های رز کشورهای خود قابل قیاس می‌دانستند:

«در حواشی همه این خیابان‌‌ها پرچین‌‌هایی مرکب از بوته‌‌‌‌های گل سرخ کشیده‌اند که از گل آن‌‌ها آنگونه که باغبان‌‌ها‌‌‌‌ می‌‌گویند گلابی بسیار اعلا‌‌ می‌کشند که به مقدار زیاد به هرمز و از آنجا به هندوستان صادر‌‌‌‌ می‌‌گردد و در اقصی نقاط هند با قیمت خوب بفروش‌‌ می‌رسد. این گل سرخ همان است که در اسپانیا روزا د الکساندریا و در فرانسه روز دو پروون نامیده‌‌ می‌شود و دارو‌‌هائی که از آن‌‌ می‌سازند برای درمان همان درد‌‌ها ‌‌‌به کار می‌رود که اروپائیان ‌‌‌به کار می‌‌برند. اما با اینکه گل سرخ به عنوان داروئی گرمیزا ‌‌‌به کار می‌رود بالعکس گلابی که از آن‌‌ می‌گیرند همچون گلابی که در اروپا از گل سرخ معمولی گرفته‌‌ می‌شود سرد و خنک کننده است. این خاصیت خنکی خیلی عجیب نیست زیرا تجربه آن را ثابت کرده است به طوری که پزشکان و جراحان در مرض باد سرخ و نزله گرم مالیدن این دارو را به پوست بدن تجویز‌‌ می‌کنند و اگر هنگام تب شدید آن را در دهان بگیرند درجه حرارت بدن پایین‌‌ می‌آید.»

منبع: دن گارسیا د سیلوا فیگوئرا، سفرنامه دن گارسیا د سیلوا فیگوئرا، سفیر اسپانیا در دربار شاه عباس اول، ترجمه غلامرضا سمیعی، تهران، نشر نو، 1363، ص 140