رضاشاه و سرکوب کمونیست ها

در دوره رضاشاه، گروه‌های چپ‌گرای کمونیستی به یکی از مخالفان اصلی حکومت رضاشاه تبدیل شدند. رضاشاه، قدرت مخالفت این گروه را بسیار بالا می‌دانست و به نوعی از نفوذ آنها در کشور واهمهع داشت. همین موضوع باعث شد تا او قانون معروف «اقدام علیه امنیت ملی» را به تصویب برساند:

«در سال 1311 قانون معروف به «اقدام علیه امنیت کشور» به تصویب رسید. به موجب آن هرگونه تبلیغ سوسیالیستی و کمونیستی ممنوع شد. به استناد همین قانون بود که در اردیبهشت 1316 گروه کمونیستی دکتر تقی ارانی معروف به «گروه 53 نفر» دستگیر و در آبان 1317 محاکمه شدند. دوره رضاخان مشحون است از سرکوب، خفقان و اختناق و دستگیری‌های بی حد مخالفین، خبرچینی و تشدید فاصله طبقاتی. طبقات نظامی و انتظامی جامعه در این دوره به لحاظ ثروت و مکنت رشدی چشمگیر داشتند. ثروتاندوزی رضاشاه، خود نیز حدیث مفصلی دارد. زندان قصر به عنوان بزرگترین زندان تهران در این دوره، به سه قسمت نمادین تقسیم شده بود. قسمت اول، غار وزرا بود. محلی که به وزرای مغضوب اختصاص داشت. دوم، اتاق قباله بود. جایگاه ویژه مالکان ارضی که از «تقدیم» زمینهایشان به شاه امتناع می‌‌ورزیدند؛ اما پس از چشیدن طعم شکنجه اسناد انتقال املاکشان را امضا می‌‌کردند. به قسمت سوم، در علیم الدوله می‌‌گفتند. از این در کذایی بود که اجساد زندانیانی که در زیر شکنجه کشته می‌‌شدند بیرون می‌‌رفت.»

منبع: سقوط‌:‌ مجموعه مقالات نخستین همایش بررسی علل فروپاشی سلطنت پهلوی، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سیاسی‌‌، 1384، ص 733