ورود فرهنگ غربی از یک سو و مشکلات اقتصادی ناشی از حضور غرب این نیاز را بیش از پیش پر رنگ می کرد. این مسئله همراهی ساخت های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را نشان می دهد و اینکه چگونه خود اتکایی درون جامعه ما گسسته شد...
باور به نیاز به حمایت دولت از سوی جامعه در ایران در مواجهه با غرب طی فرایندی تدریجی تغییر کرد و ایرانیان بیش از پیش نیاز به دولت را حس می کردند؛ قطعا ورود فرهنگ غربی از یک سو و مشکلات اقتصادی ناشی از حضور غرب این نیاز را بیش از پیش پر رنگ می کرد. این مسئله همراهی ساخت های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را نشان می دهد و اینکه چگونه خود اتکایی درون جامعه ما گسسته شد. عبارات زیر تعبیر علمی آنچه گفته شد است:
«تکاپوهای موفق و نا موفق در عرصه ی اقتصاد و فرهنگ به همان سان که زمینه های دگرگونی صورتبندی اجتماعی را فراهم می ساخت مطالبات سیاسی را نیز افزایش می داد. این افزایش مطالبات کار کردهای دولت را دگرگون می ساخت و با تغییر کارکرد تغییر ساختار و سازمان سیاسی کشور هم ضرورتی گریز ناپذیر گشت.»
منبع: سیدمصطفی تقوی مقدم، فراز و فرود مشروطه، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1391، چاپ دوم، ص 38