آیا آفریقای پیش از اروپا، بدون‌تمدن بود؟

اروپاییان بعد از ورود به قاره آفریقا، به تجارت برده‌داری پرداختند. آنها معتقدند زمانی که وارد آفریقا شدند، این کشور فاقد تمدن بود. از این رو آفریقاییان را افرادی وحشی خطاب کرده‌اند؛ اما بسیاری از پژوهشگران تاریخی با این دیدگاه مخالف هستند:

« برخلاف تصور رایج آفریقای پیش از اروپاییان قاره‌ای "وحشی" و فاقد تمدن نبود. پ. د. کرتن در تاریخ آفریقای یونسکو این نگرش را‌‌‌‌‌ میراث شووینیسم فرهنگی غرب"‌‌‌‌‌ می‌داند و‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌افزاید: این طرز برخورد و برخورد‌‌‌‌‌های مشابه آن، که‌‌‌‌‌ میراث نـژادپرستی است، شووینیسم فرهنگی پایداری را تقویت کرد که تمدن غربی را‌‌‌‌‌‌ تنها تمدن راستین‌‌‌‌‌ می‌دانست. در اواخر دهه ۱۹۶۰ بی بی سی یک مجموعه تلویزیونی به نام تمدن ساخت که‌‌‌‌‌‌ تنها به‌‌‌‌‌ می‌راث فرهنگی اروپای غربی‌‌‌‌‌ می‌پرداخت در این ،مجموعه پاره‌ای از جوامع دیگر نیز متمدن به حساب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌آمدند... با این همه شووینیسم فرهنگـی بـه اضافـه نـادانی، تاریخنگاران غربی را واداشت.... تـا بـه گـرایـش تأسف بار و مشئوم جداسازی تاریخ آفریقای شمالی از بقیه این قاره دامن بزنند... اما بیرون راندن "نامتمدن‌‌‌‌‌ها از قلمرو تاریخ‌‌‌‌‌‌ تنها بخشی از جنبه سنت بسیار گسترده تاریخنگاری غرب بوده است. توده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مردم غرب نیز از حیطه تاریخ بیرون بودند... تاریخی که بر فعالیت‌‌‌‌‌های اروپاییان تأکید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌ورزد و عامل آفریقایی را نادیده‌‌‌‌‌ می‌گیرد؛ این تاریخ در بدترین حالت خود آفریقاییان را همچون وحشیانی نشان‌‌‌‌‌ می‌داد که اراده و قوه تشخیص آنان ضعیف یـا بـد هدایت شده بود. بنابراین بطور ضمنی این مفهوم را القا‌‌‌‌‌ می‌کرد که موجودات برتری از اروپا آمدند و کارهایی را که آفریقاییان نمیتوانستند انجام دهند به گردن گرفتند. حتی در بهترین حالت تاریخ استعماری برای آفریقاییان‌‌‌‌‌‌ تنها نقش‌‌‌‌‌های درجه دوم در صحنه تاریخ در نظر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ می‌‌گرفت.»

منبع: عبدالله شهبازی، زرسالاران یهودی و پارسی استعمار بریتانیا و ایران، جلد 1، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سیاسی، 1377، صص 232- 233