واقعه عاشورا، یکی از سرنوشت‌سازترین و تأثیرگذارترین رویدادهای تاریخ اسلام است که در دهم محرم سال ۶۱ هجری قمری (برابر با ۱۰ اکتبر ۶۸۰ میلادی) به وقوع پیوست. این واقعه در کربلا، سرزمینی در نزدیکی کوفه در عراق امروزی، رخ داد و نقطه اوج درگیری میان سپاه حسین بن علی (ع)، نوه پیامبر اسلام (ص)، و سپاه یزید بن معاویه، خلیفه وقت اموی، بود.

مراسم محرم و عزاداری برای امام حسین (ع) و یارانش، یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین رویدادهای دینی و اجتماعی در جهان اسلام، به ویژه در میان شیعیان، است. این مقاله به بررسی جامع تاریخچه این مراسم، از ریشه‌های اولیه پس از واقعه کربلا تا تحولات و آیین‌های عزاداری در مناطق مختلف جهان اسلام می‌پردازد.

مراسم عزاداری ماه محرم در دوره قاجار نیز جز مراسمات مهم مذهبی ایرانیان بود. ایرانیان در ماه محرم، رسوم خاصی داشتند که هر ساله آن را اجرا می‌کردند. در کنار گریه و زاری که جز ملزومات عزاداری بود، تشکیل دسته‌های عزاداری نیز از واجبات این مراسم بود.

استفاده از مناسبت‌های مذهبی و برپایی تظاهرات سیاسی علیه شاه، یکی از روش‌های مبارزاتی مردم در دهه 50 بود. اوج این شکل از مبارزه در سال 57 و در ایام محرم اتفاق افتاد و بر عمق مبارزات مردم غنا بخشید. اهمیت ایام محرم برای شاه و دستگاه سیاسی حاکمه‌ به اندازه‌ای مهم بود که بسیاری از نهادهای مداخله‌گر داخلی و خارجی پیشنهاد کردند اگر قرار است شاه اقدام جدی ...