سندی از دوران پهلوی پرده از پرداخت بدهی‌های سنگین دو عضو برجسته دربار، حمیدرضا و عصمت پهلوی، توسط محمدرضا شاه برمی‌دارد. این سند که به نقل از اسدالله علم منتشر شده، حاوی دستور صریح شاه است که تأکید می‌کند هرگونه استقراض یا نیاز مالی باید پیش از اقدام به اطلاع دربار برسد تا در صورت «مصرف صحیح»، شاه شخصاً دستور پرداخت آن را صادر نماید؛ این موضوع نشان‌دهنده ...

این سند تاریخی، برگرفته از گزارشات محرمانه شهربانی، به تفصیل تحرکات و چالش‌های حزب توده را در دهه سی خورشیدی به تصویر می‌کشد. از دستگیری پنج نفر از کارمندان اصلی حزب در شهرهای مختلف و انتقال آنها به تهران به اتهام تحریک به شورش، تا تلاش برای توزیع مرامنامه و نظامنامه حزب دمکرات در ساوه و خرقان و حتی اعتصابات گسترده در آقاجاری و گچساران در پی بازداشت ...

سند منتشرشده امروز پرده از ذهنیتی می‌بردارد که در آن، رجال عصر پهلوی باور چندانی به توان استقلال و اراده ملی نداشتند. آنان در فضایی آکنده از ترس و وابستگی، همه‌چیز را به خواست بیگانگان گره زده بودند و در برابر نفوذ خارجی، خود را ناتوان می‌دیدند. روایت احمد آرامش از «در بند بودن همیشگی ایرانیان در قید قدرت‌های غربی»، تصویری روشن از کشاکش جناح‌های وفادار ...

اسناد محرمانه فاش می‌کند که در روزهای پرتلاطم منتهی به بهمن ۵۷، دولت آمریکا با استقرار هواپیماها در پایگاه‌های منطقه‌ای، دستور خروج اضطراری را به کارکنان خود صادر کرده بود. در حالی که مردم در خیابان‌ها بودند، «همه وسایل منزل جمع‌آوری شده» و آمریکایی‌ها خود را برای فرار دسته‌جمعی آماده می‌کردند، اما آیا واقعاً همه رفته بودند؟

در میان اسناد مربوط به خریدهای خارجی رژیم پهلوی، فهرست‌هایی دیده می‌شود که نشان از وابستگی عمیق کشور به خارج حتی در ساده‌ترین نیازها دارد. از واردات لبنیات، گوشت و اسباب‌بازی گرفته تا سفارش جوهر پاک‌کن برای کاخ سلطنتی به درخواست فرح پهلوی، همگی بازتابی از فقدان پایه‌های صنعتی و گرایش شدید درباریان به مظاهر غربی است.

سندی از اداره املاک و مستغلات پهلوی، جزئیات یک دستور مهم را آشکار می‌سازد: واگذاری ۵۰ هکتار از مرغوب‌ترین زمین‌های روستای «رودپشت» به «حسینی»، کارمند عالی‌رتبه بنیاد پهلوی. این نامه که خطاب به رئیس اداره املاک در ساری ارسال شده، نمونه‌ای ملموس از نحوه تخصیص منابع ارزشمند ملی به مقامات نزدیک به ساختار قدرت در آن دوران را به نمایش می‌گذارد.

شواهد بر جای مانده و خاطرات اکثر دولتمردان پهلوی نظیر اسدالله علم، گواهی روشن بر وجود فساد سیاسی، اقتصادی و اخلاقی گسترده در عالی‌ترین سطح حاکمیت بود. این فساد تنها در مسائل کلان خلاصه نمی‌شد، بلکه تا جزئی‌ترین امور روزمره و شخصی دربار نیز نفوذ کرده بود. در سندی که در ادامه آمده، نامه‌ای از آتابای، معاون وزارت دربار شاهنشاهی، به تشریفات کل شاهنشاهی ...

این سند گزارشی است از ساواک راجع به استفاده‌ی شخصی «غلامرضا نیک‌پی» از امکانات شهرداری در سال 1351. این سند نشان می‌دهد که وی بیش از یک میلیون تومان از بودجه‌ی شهرداری را برای انتقال نهری عمومی به باغ پدرش اختصاص داده است. در بخشی از این سند آمده است: «فاصله چشمه مزبور تا باغ پدر شهردار حدود یک کیلومتر بوده که گفته می‌شود مبلغ یک میلیون تومان از بودجه ...

«حزب رستاخیز ملت ایران» که در تاریخ 11 اسفند 1353 طی کنفرانسی رادیو ـ تلویزیونی به عنوان تنها حزب فراگیر در راستای برنامه‌های بلند پروازانه محمد‌رضا پهلوی برای رسیدن به «دروازه‌های تمدن بزرگ» برپا شده بود، بیش از آنکه از متن جامعه‌ی ایران برخیزد، حاصل فضای ناشی از افزایش درآمدهای سرشار نفت و به تبع ‌آن افزایش قدرت سرکوب رژیم پهلوی بود.

صورت اسامي افراد دستگير شده به دلایل سياسي از قشرهاي مختلف جامعه در این سند مشاهده می شود. تقریبا تمامی طبقات و قشرهای مختلف جامعه از مخالفین سرسخت حکومت پهلوی دوم بودند.

سند محرمانه سپهبد مالک، فرماندار ژاندارمری کل کشور، در بایگانی تاریخ فاش می‌کند: درخواست نشان برای افسرانی که در “مبارزه با قاچاق” خوش درخشیدند! آیا این تقدیر، پوششی بر فعالیت‌های پنهان شبکه‌های پرنفوذ دربار پهلوی دوم در پرسودترین بازار سیاه آن دوران، یعنی قاچاق مواد مخدر، بوده است؟ سندی که پرسش‌های تامل‌برانگیزی را در مورد جدیت مبارزه با قاچاق در ...

دریافت رشوه از جمله مفاسد رایج در عصر پهلوی بود. به گفته‌ی اسناد موجود بسیاری از رجال سرشناس و حتی اعضای خانواده‌ی پهلوی در قبال برخی اعمال نفوذها، رشوه دریافت می‌کردند. در سطح جامعه نیز متأسفانه بسیاری از مسئولین اداری از مراجعه‌ کنندگان خود رشوه می‌گرفتند. سند زیر به دریافت رشوه از سوی مدیر کل اوقاف و زیردستان وی اشاره دارد. در بخشی از این سند آمده ...

پشت پرده یکی از حساس‌ترین دوران تاریخ معاصر ایران؛ حزب توده نه تنها منافع ملی را قربانی ایدئولوژی خود کرد، بلکه اسناد از جاسوسی گسترده سران آن برای شوروی و همراهی با کودتاچیان پرده برمی‌دارد.

در سند ذیل متن صورتجلسه مذاكرات نمايندگان شركت ملي نفت ايران با نمايندگان شركتهاي عضو كنسرسيوم درخصوص استفاده از معافيت مالياتي امريكا با الغاء امتياز در كشورهاي ونزوئلا و كويت و عدم امكان اجراي نحوه عملكرد فوق در ايران ، عدم سرمايه گذاري در ايران و عدم تعهد درمورد برداشت نفت و حفظ منافع قرارداد منعقده آورده شده است.

از ویژگی‌های مطبوعات عصر پهلوی، نداشتن استقلال خبری و وابستگی به نهادهای مختلف خارجی و داخلی بوده است. اسناد نشان می‌دهد که پس از کودتای 28 مرداد 1332 اکثر قریب به اتفاق مطبوعات کشور از نظر سیاسی طرفدار غرب و در خدمت اهداف آنها بوده‌اند. تا آن جا که شادروان جلال آل‌احمد مقاله مفصل «ورشکستگی مطبوعات» را در ابتذال و انحطاط رکن چهارم مشروطه نگاشت.

متن كامل لايحه دفاعيه دكترمصدق نخست وزير در دادگاه غير قانوني تجديد نظر و ارائه ايرادات راجع به نواقص پرونده مثل عدم تحقيق در كودتاي ادعائي 25 مرداد و عدم صلاحيت دادگاه بدليل صلاحيت ديوان كشور در رسيدگي به اتهام نخست وزير و عدم حضور هيات منصفه در دادگاه ، ايراد به عزل خود در 25 مرداد كه بايد به تصويب مجلسين باشد نه به اختيار شاه و شرحي از انتخاب رياست ...

تلگراف محمود پولادين به رياست وزرا درباره عزيمت هايم يهودي آژان مخفي كنسولگري سياسي انگلستان در قزوين به تبريز و درخواست آشنايي با مخاطب جهت انجام ماموريتهاي لازم در تبريز البته بدون اطلاع سفارت انگلستان از اين امر ، بانضمام يادداشت (احتمالا رياست وزرا) مبني بر درخواست ارسال گزارش از وضعيت تبريز توسط نامبرده و تاييد نظر وي دائر بر عدم اطلاع سفارت انگليس ...

استخاره محمدعلی شاه قاجار برای به توپ بستن مجلس شورای ملی

نماینده مجلس شورای ملی، نوربخش، در سال ۱۳۴۴ در پی تاخیر در نصب تلفن منزل خود، با رئیس مجلس، عبداله ریاضی، به مشاجره پرداخت و با پاسخ فرمایشی خود، روحیه‌ی فرمایشی بودن مجالس عصر پهلوی را به تصویر کشید. نوربخش با بیان اینکه اعلیحضرت را در جریان قرار خواهد داد، از حضور در مجلس خودداری کرد

در سال 1342، روابط حسنه میان حکومت پهلوی و رژیم صهیونیستی به وضوح نمایان شد. هم‌زمان با این نزدیکی، فشار بر وعاظ و روحانیون برای عدم انتقاد از اسرائیل به شدت افزایش یافت، به گونه‌ای که سازمان امنیت به آنان تاکید کرد که حق ندارند درباره شاه، اسرائیل و از دست رفتن دین صحبت کنند. در 21 فروردین 1342، هیاتی متشکل از 17 نفر از رؤسای سازمان‌های اصلاحات ارضی ...