ایرانیان در عصر قاجاریه آنچنان ضعیف شده بودند که نتوانستند در مقابل ارتش سراپا مجهز روسیه بایستند و سرانجام علیرغم جانفشانی ها و مقاومت بخش های زیادی از منطق شمالی ایران و از جمله گرجستان را از دست دادند. اما به غیر از قدرت روسیه، عوامل دیگری نیز در شکست ما از این کشور موثر بود. از جمله آنکه سالها پیش از آن در حمله اقامحمدخان به این سرزمین خاطرات بدی ...

مهمترین و بی سابقه ترین مراسمی که در دوره محمدرضا پهلوی برگزار شد، جشنهای موسوم به 2500 سال شاهنشاهی ایران در سال 1350 ش در تخت جمشید بود . گویا برای اولین بار در سال 1337 بود که شاه به رغم مشکلات عدیده سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی کشور به فکر افتاد به مناسبت گذشت 2500 سال از پایه گذاری رژیم شاهنشاهی در ایران به دست کوروش هخامنشی جشنی در خور اعتنا برگزار ...

در تاریخ سیاسی ایران بودند رجالی که تلاش کردند تا با خوش خدمتی به دشمنان خود، عمر سیاسی خود را بلند و بلندتر کنند؛ از جمله این شخصیت ها می بایست از یهودی زاده ای با نام حاج ابراهیم کلانتر نام برد . . .

رضا قلی میرزا مصرانه گفت با آنکه علیه جان پادشاه توطئه چیده است ولی مرتکب کار خطایی نشده است و حتی در برابر نادر به وی گفت: «تو آدم ظالمی هستی و باید کشته شوی. آخرین کاری که می‌توانی با من بکنی این است که مرا بکشی.» نادر در میان غضب و ترحم پاسخ داد «نه، نمی‌خواهم تو را بکشم ولی کاری می‌کنم که برای سایر شاهزاده‌های دنیا درس عبرتی باشد.این است که چشمهایت ...

سفیران، چون به حضور شاه می‌رسیدند، پس از تعظیم و بوسیدن پای یا دست او، نامه‌ای را که از فرمانروای خود داشتند، بدو تسلیم می‌کردند و هدایا را با تشریفات خاصی از نظر او می‌گذرانیدند. مثلا سفیر هند (خان عالم) عده همراهانش از هفتصد می‌گذشت. این سفیر با خود از هندوستان جانوران گوناگون مانند فیلان، و گاوان هندی و ببر و پلنگ و آهو و یوز و کرگدن و طوطیهای رنگارنگ ...

بسیاری از رجال عصر پهلوی در ازای خوش خدمتی هایی که به دربار و شخص شاه انجام می دادند پاداشهای مفصل دریاف تی کردند. در این سند به پاداش اهدایی از سوی محمد رضا شاه به پرویز ثابتی اشاره شده است.

ایران در دوره قاجار در قیاس با تمدن غرب روند زوال خود را در پیش گرفته بود. در فرایند عقب ماندگی ایران، بیشترین آسیب را مردم می دیدند که ناچار بودند به طور همزمان ظلم و جور داخلی و خارجی و به عبارتی استثمار ناشی از دو عامل استبداد و استعمار را تحمل کنند . . .

یکی از تشکلهای مخفی ای که در دوران پس از مشروطه در ایران شکل گرفت «کمیته مجازات» است. کمیته ای که با ادعای برخورد با خائنین به ملت ایران تشکیل شده بود. این تشکل که تقریبا ده سال بعد از مشروطه(1295 شمسی) تشکیل شد حدود یکسال فعالیت کرد. . .

رابطه میان اسدالله علم و محمدرضا پهلوی از دو جهت قابل تامل و توجه است. اول اینکه او به واقع مصداق یکی از نخبگانی است که می توان از او تحت عنوان غلام خانه زاد شاه یاد کرد. نوع توصیف او از فرزندان شاه و تعامل او با خود شاه به خوبی بیانگر این مسئله است. دوم که به نوعی نتیجه اولی است، اعتماد عمیقی است که میان این دو وجود دارد . . .

بارها و بارها این نکته مورد تاکید قرار گرفته که در دوره پهلوی اول و دوم مجلس ایران مجلسی فرمایشی بود و همه چیز در عمل توسط شاه رقم زده می شد. اما این مجلس فرمایشی چگونه شکل می گرفت؟ نمایندگان مورد نظر شاه چگونه انتخاب و یا به عبارتی انتصاب می شد؟ پاسخ این پرسش را می توان از نفیسی، یکی از شخصیت های سیاسی آن دوره شنید . . .

در ابتدای دهه 1340 شاه سفری به قم داشت. سفری که در آن هیچ استقبالی از شاه نشد. او در این به خوبی پایه های متزلزل حکومت خود را دید. اما به جای آنکه به فکر ترمیم آن باشد و قوه عقلانیت خود را برای پیدا کردن راهکار به کار اندازد، خشم خود را بروز داد . . .

به خاک و خون کشیدن تظاهرات دانش‌آموزان و دانشجویان در 13 آبان 57 در روزهای آخر زمامداری شریف امامی از تمام جنایات او سهمگین‌تر بود. در پی این اتفاق دکتر قاضی وزیر علوم استعفا داد و دکتر شیبانی رئیس دانشگاه هم هجوم نظامیان به دانشگاه را شدیداً محکوم کرد.

تنبیه بدنی در مکتبخانه های قدیم از امور رایج آموزش بود. اگر در همه مکتبخانه ها هم تنبیه بدنی نبود، اما در بسیاری از آنها تنبیه از شیوه های رایج آموزش بود. گاهی برخی از معلمان نیز ابتکارت غریبی در تنبیه بکار می بردند و گویی به این وسیله تفریح می کردند . . .

عمدتا جنبش های اجتماعی با ائتلاف میان نیروهایی که از نظر خاستگاه اجتماعی متنوع و متفاوت هستند می توانند به اهداف خود در مقابله با استبداد و استعمار پیروز شوند؛ اما مشکل کار این ائتلاف تازه پس از پیروزی آغاز می شود. آنگونه که تاریخ نشان می دهد این نیروها با پایان دادن به حیات استعمار و یا استبداد و یا کنار گذاشتن آن به طور موقت دچار شکاف می شوند و از ...

در این تصویر عبدالحسین تیمورتاش وزیر دربار به همراه چند تن از مقامات وزارت خارجه در سفربه یک کشور اروپائی مشاهده می شود. تیمورتاش در زمان سلطنت رضاخان، به عنوان مشاور امین شاه در حوزه سیاست خارجی مأموریت داشت . . .

تاریخ ایران نسبت به انگلستان سرشار از حس تنفر و انزجار است. این مسئله تنها کسانی را که به نوعی از این دولت ضرر دیده اند شامل نمی شود، بلکه همه مردم ایران را در بر می گیرد. جالب آنکه حتی کسانی که از انگلستان به قدرت و مکنت رسیده اند نیز به دلیل این حس مردم تلاش می کردند تا خود را ضد انگلیسی نشان دهند. رضاشاه پهلوی از این دسته افراد بود . . .

همه حکومتها از چهره اجبار برخوردارند. چهره اجبار، از آن روست که حکومت بتواند نظام را در کشور برقرار کند. اما حکومت های استبدادی برای همه رنگ کردن مردم با خود و مقابله با هرگونه مخالفتی از این ابزار استفاده می کنند. حکومت پهلوی از آن جمله حکومتها بود. ساواک به عنوان دستگاه امنیتی این رژیم، از همه ابزارها برای مواجه با مخالفین سود می جست. یکی از این ...

بعد از مرگ جیران تمام اموال او به فاطمه سپرده شد. فاطمه در دربار تصمیم گرفت که با سواد شود و دو سه نفر از ملاباجی‏های اندرون (معلم های زن آن روز دربار) مأمور تعلیم و تربیت او شدند تا آنکه در سفر سلطانیه، شاه او را صیغه کرد و بعد هم مالیات شهر کاشان و دهات آن را به وی واگذار کرد. ورود این زن به زندگی ناصرالدین شاه و حکومت ایران اینطور رقم خورد . . .

امام خمینی رهبری فرهمند بود. او همه ویژگی هایی که یک رهبر بزرگ می بایست داشته باشد را دارا بود؛ نظریه پردازی قدرتمند بود و در مقام اجرا نیز به خوبی نیروها را بسیج می کرد. آمریکایی ها به خوبی نسبت به این آگاه بودند، حمایت از طرح دستگیری امام را نیز باید بر همین اساس تحلیل کرد . . .

سال 1340 حزب ملل اسلامی با رهبری سیدکاظم موسوی بجنوردی و همراهی جمع زیادی از دوستان و یاران همیشه همراهش تشکیل شد. همان طور که می دانیم جریان و گروهی که او به راه انداخت از مبانی و اندیشه های اسلامی بهره می گرفت. این نکته اگرچه به ظاهر عادی به نظر می رسد، اما اگر بخواهیم در بستر آن زمان به این مسئله توجه کنیم از اهمیت ویژه ای برخوردار است . . .