دهه 1350 را میتوان دهه شکلگیری گروههای مبارز مسلحانه علیه حکومت شاه دانست. در این دهه گروههای سیاسی مختلفی با اصول و عقاید سیاسی متفاوت تشکیل شدند. با این حال اکثر گروههای مبارز در کنار شیوههای مبارزاتی متفاوت، مشی مذهبی یا چپگرایانه داشتند.
در اواسط دهه 1320، شوروی به دنبال کسب امتیاز از منابع نفتی ایران افتاد. اما مجلس ایران با تصویب قانونی تحت عنوان قانون منع امتیاز نفت، دست شوروی از منابع نفتی را کوتاه کرد. تصویب این قانون علاوه بر شوروی، واکنش تند حزب توده را به دنبال داشت
در دوره رضاشاه، گروههای چپگرای کمونیستی به یکی از مخالفان اصلی حکومت رضاشاه تبدیل شدند. رضاشاه، قدرت مخالفت این گروه را بسیار بالا میدانست و به نوعی از نفوذ آنها در کشور واهمهع داشت. همین موضوع باعث شد تا او قانون معروف «اقدام علیه امنیت ملی» را به تصویب برساند
برای استفاده از بودجههای دولتی برای مصارف شخصی در دورهی پهلوی امری رایج در میان مقامات دولتی بود و کمتر کسی به آن تعرض میکرد. در سند زیر به سال 1347 برخی نمایندگان مجلس شورای ملی به استفاده شخصی عبداله ریاضی، رئیس مجلس شورای ملی، از بودجهی مجلس اشاره کردهاند.
مردم ایران همواره نگاه خصمانهای به کشور اسرائیل داشتند و این حکومت را غاصب میدانستند. از این رو به موضوع ارتباط با اسرائیل، نگاه بدبینانهای داشتند. اما علیرغم این نگاه، رابطه با اسرائیل در دوره حکومت پهلوی دوم به صورت پنهانی گسترش یافت
همزمان با شکلگیری استعمار، اقتصاد پلانتوکراتی نیز شکل گرفت. این اقتصاد مبتن بر بکارگیری افراد و بردگانی بودند که عمدتا از کشورهای آفریقایی به بردگی گرفته شده بودند. پلانتوکراتها که مدیریت بردگان را بر عهده داشتند، یکی از قصلالقبترین گروهها در اعمال شکنجه بر بردگان بودند. والوین یکی از پژوهشگران تاریخی درباره پلانتوکراتها آورده است
رضاخان برای تضعیف جایگاه دین و روحانیت در ایران، از تاسیس “کانون ایران باستان” و انتشار هفتهنامهای با همین نام، با هدف معرفی فرهنگ و تمدن باستانی ایران، بهره برد. این اقدام در راستای گسست از مذهب و تأکید بر ناسیونالیسم بود.
پرویز ثابتی، متولد 1315 در سنگسر، با استخدام در ساواک در سال 1337، به سرعت به مقامهای کلیدی رسید. آموزشهای ویژه در اسرائیل و روابط نزدیک با موساد، نقش وی را در تصمیمگیریها و فعالیتهای ساواک، بهویژه در اوایل دهه 1350، پررنگتر کرد. او به عنوان سخنگوی ساواک و مقام امنیتی شناخته میشد و در امور نمایندگیهای ساواک در خارج از کشور نیز مداخله میکرد....
در سال ۱۳۴۳، امپراتور هیلا سیلاسی اتیوپی، در سفری چهار روزه به ایران، در حضور محمدرضا شاه پهلوی، لحظهای تاریخی را رقم زد. این سفر، نمادی از روابط دیپلماتیک آن زمان و حضور امپراتور اتیوپی در جشنهای ۲٥٠٠ ساله شاهنشاهی ایران بود. اما این دیدار، علاوه بر جنبههای دیپلماتیک، تصویر جالبی از روابط ویژه شاه پهلوی با دیکتاتورهای مختلف جهان را نیز به نمایش ...
با وقوع مشروطه، گفتمان سیاسی در عکاسی ایرانی دگرگون شد؛ تصویر مردم، شاه و طبقات اجتماعی، عرصه جدیدی از قدرت و روایت را شکل داد. عکسها نه فقط در تثبیت قدرت، بلکه در درگیر کردن تودهها و برآوردن نیازهای ایدئولوژیک، وارد صحنه شدند، هرچند نقش مستقیم مردم در تولید این تصاویر محدود ماند. این تحولات نشان میدهد که عکاسی چگونه در میان تغییرات سیاسی، به ابزاری ...
سندی تاریخی از سرلشکر حسن پاکروان نشان میدهد که چگونه ساواک در سال ۱۳۴۱ از واکنشهای احتمالی روحانیون و مردم به مناسبت عزای عمومی نگران بوده و تلاش کرده است با نفوذ در مساجد و ایجاد دستههای صلوات، از اظهارات ضد رژیم جلوگیری کند. این سند ابعاد تازهای از رویکرد ساواک در مواجهه با مخالفتهای مذهبی در آن دوران را آشکار میکند.
در این تصویر، شاه محمدرضا پهلوی در جریان بازدید از مرکز کامپیوتر، آمار و اطلاعات دانشگاه مشهد دیده میشود. او در حال عبور از مقابل صفی از اساتید و روسای ادارات دانشگاه است.
دزفول، شهری با تاریخ کهن و فرهنگی غنی، در دوران جنگ تحمیلی با تحمل بیشترین حملات موشکی، به نماد مقاومت ملی بدل شد. روز چهارم خرداد، به پاس این پایداری، به عنوان روز مقاومت دزفول نامگذاری شده و ضمن زنده نگه داشتن یاد شهدا و ایثارگران، بر اهمیت وحدت ملی، توسعه شهر و تقویت توان دفاعی کشور تأکید میکند. این روز، الهامبخش نسلهای جدید برای دفاع از ارزشهای ...
عبدالرحمان وثوق معروف به قاسملو فعال سیاسی و دبیرکل حزب دموکرات کردستان ایران و نماینده مردم استان آذربایجان غربی در مجلس خبرگان قانون اساسی بود که توسط عوامل ناشناس در اتریش ترور شد.
روحانیون، آخوندها و سادات جزء اقشار مذهبی و مورد احترام جامعه قاجاری محسوب میشدند. جدا از منزلت اجتماعی خاص که این گروه را از مردم و سایر طبقات جدا میکرد، لباس و پوشش آنها نیز منحصر و متفاوت از مردم بود.
سوم خرداد 1361، سالروز آزادسازی خرمشهر، نماد مقاومت و پیروزی ایران در برابر تجاوز رژیم بعث عراق است. این شهر، پس از 578 روز اشغال، در جریان عملیات بیتالمقدس و با فداکاری رزمندگان ایرانی آزاد شد. فتح خرمشهر، نقطه عطفی در جنگ تحمیلی بود که موازنه قوا را به نفع ایران تغییر داد و زمینهساز پیروزیهای بعدی شد. این رویداد، در تاریخ ایران به عنوان نمادی ...
بخش مهمی از کمکهای متفقین به شوروی در جنگ جهانی دوم توسط آمریکا و از طریق ایران صورت گرفت. آمریکا در راستای اجرای این سیاست، فرماندهی خلیجفارس را تأسیس کرد و از این طریق مدیریت ارسال تسلیحات به شوروی را بر عهده گرفت
فرانسه در دوره ناپلئون بناپارت و مقارن با حکومت ناصرالدین شاه در ایران، تلاشهایی در جهت بسط و گسترش روابط بازرگانی خود نمود و قراردادی نیز در این زمینه امضا کرد که بیشتر در راستای حفظ منافع فرانسه در مقابله با رقبای اروپایی خود و نفوذ آنان در ایران بود
غیاثالدین ابوالفتح عمر خیام نیشابوری، فیلسوف، ریاضیدان، ستاره شناس، شاعر و طراح تقویم جلالی، از برجستهترین چهرههای علم و ادب ایران در قرن پنجم هجری قمری است. شهرت جهانی او از طریق دستاوردهای علمی و اشعار ماندگارش، در تاریخ ثبت شده است. این مقاله نگاهی اجمالی به زندگی و دستاوردهای این دانشمند بزرگ دارد.
جشن سَده، یکی از جشنهای باستانی ایرانی، در آغاز شامگاه دهم بهمنماه برگزار میشود. در متون تاریخی، این جشن همواره به صورت دستهجمعی و با گردهمایی مردمان شهر، محله و روستا در یک مکان و برپایی یک آتش بزرگ توصیف شده است.