وقتی ارزش مارک آلمان به صفر رسید

رکود بزرگ یا ایستایی بزرگ به رکود گسترده اقتصادی جهان، یک دهه پیش از آغاز جنگ جهانی دوم گفته می‌شود. آغاز بحران بزرگ در دنیا با نوسان، اما در اغلب کشورهای جهان از سال ۱۹۲۹ و پایان آن اواخر دهه ۱۹۳۰ یا اوایل ۱۹۴۰ بوده‌است. بحران بزرگ را می‌توان عمیق‌ترین، طولانی‌ترین و گسترده‌ترین بحران اقتصادی سده بیستم دانست.
استوارت هیوز، استاد دانشگاه هاروارد که تحقیقات زیادی در مورد مسائل قرن 21 اروپا داشته، این بحران اقتصادی را در کشوری مانند آلمان اینطور توصیف می کند:
در تابستان 1923 مارک آلمان عملا به صفر تنزل نموده بود. گاهی یک چمدان پر از اسکناس لازم بود تا قرص کوچک نانی خریده شود. بدتر از این، طرز پرداخت عملا مشکل گردید؛ زیرا قیمت پول تقریبا ساعت به ساعت تنزل می کرد. تا بالاخره فقط پرداخت جنسی معنی و مفهومی داشت و بس. کالاهای بادوام، دارای ارزش واقعی مطمئن در بازار طرف توجه بود و مردم برای خرید و بدست آوردن چیزهایی که ممکن بود در برابر تورم ارزش خود را از دست ندهند به سر و کله هم می زدند. در این شرایط جریان طبیعی اقتصاد غیر ممکن گردید. چون هر نوع فعالیت اقتصادی مطابق برنامه خارج از موضوع و غیر ممکن گردید. تبادل و تولید به ابتدایی ترین شکل روزمره منحصر شد. هیچوقت از زمان اختراع سیستم مالی جدید ارزش ظاهری و اسمی پول این چنین بطور وحشت آور فرو نریخته بود. تمام تضمیمن‌های پرداخت از هر نوع اسکناس، پس انداز، رهن، برات و حواله مطلقا نابود گردید و هر گونه اعتماد و اطمینان به حکومت و آینده عملا از بین رفت.

منبع: استوارت هیوز، ترجمه علی اکبر بامداد. تاریخ اروپا، 1361، ص 196.