توهم غرب، حقیقت انقلاب

در سال 1357، تحلیلگران غربی با نگاهی هراس‌آلود به ایران، فروپاشی نظام شاهنشاهی را مترادف با «حمام خون» می‌دانستند. آن‌ها بر این باور بودند که چندپارگی سیاسی و مذهبی، کشور را به ورطه جنگ داخلی خواهد کشاند. اما واقعیت چیز دیگری بود: اکثریت مردم ایران، با اعتقادی راسخ به اسلام و رهبری آیت‌الله خمینی، خواهان برپایی جمهوری اسلامی بودند. زبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی وقت آمریکا، در خاطرات خود به تلگرافی از سولیوان، سفیر آمریکا در تهران، اشاره می‌کند که در آن، احتمال وقوع این سناریوی «فکر نکردنی» پیش‌بینی شده بود: «[نقل قول مستقیم از برژینسکی].» این پیش‌بینی، هرچند محتاطانه، نشان می‌داد که حتی در درون دستگاه دیپلماسی آمریکا، کسانی بودند که به درک درستی از پویایی‌های جامعه ایران دست یافته بودند.