رضاشاه مراسمات سنتی ایرانیان را که بسیاری از آنان شامل مراسمات عزاداری برای امامان بود، منافی با توسعه میدانست و تصور میکرد با از بین بردن این مراسمات میتواند باعث پیشرفت و توسعه کشور شود. او درصدد بود مراسمات و آیینهای باستانی را با زور و تحکم جایگزین مراسمات مذهبی کند و از این طریق مذهب را از زندگی ایرانیان حذف نماید.
یکی از نمودهای ساخت استبدادی حکومت پهلوی اول را میتوان در سیاستهای اجباری و ناگهانی رضاشاه مشاهده کرد که طی آن بسیاری از افراد مجبور بودند کارهایی را که سنخیتی با فرهنگ عمومی آنها نداشت و برگرفته از فرهنگ غرب بود انجام دهند.
شاه سیاست متحدالشکل کردن لباس را به بهانههای مختلف وضع نمود. از جمله به این خاطر که لباس اهل علم و عموم مردم متفاوت باشد. اما در واقع سودای غربی سازی فرهنگ ایرانی را داشت و این سخنان تنها سیاست اعلامی بود که پشت آن یک سیاست اعمالی پنهان شده بود. از دیدگاه رضا شاه، متحدالشکل کردن لباس عاملی جهت توسعه کشور بود. در حالی که او تحت تأثیر سفر امانالله ...
بیشتر زنها از زیر چادر بیرون آمدند و همان طور که سیاق کار طبقه نسوان است، گروهی از آنها هر روز در خودآرایی و خودنمایی گامی فراتر نهادند، فرنگی باب و فرنگی ماب شدند، پاره ای از آنها از فرنگی ها هم سر ]جلو[ زدند، اما باطن قضیه خلق و خو و طرز تفکر آنها همان بود که بود، ماند....
در 17 تیرماه 1305، جمعیت تمدن نسوان تهران درصدد برآمد که به بهانهی ترویج معارف و بسط افکار و تهذیب اخلاق و ترقی زنان، تئاتری با عنوان «تمدن نسوان» را به معرض نمایش گذارد. در لوای این شعارها، عادیسازی حضور زنان در مجالس و سست کردن اعتقادات آنان و بهخصوص تحریک آنان به بیحجابی مورد نظر بود.
تأثیر سفر به ترکیه در رضاشاه به حدی است که بعدها خطاب به محمود جم اظهار میدارد: «...از وقتی که به ترکیه رفتم و زنهای آنها را دیدم که حجاب را دور انداختهاند... دیگر از هرچه زن چادری است بدم آمده است. اصلاً چادر و چاقچور دشمن ترقی و پیشرفت مردم است.»
براساس این گزارش، در یک طرف افسری است که حاضر به تن دادن به این اقدام نیست و از طرف دیگر حکومتی است که نه تنها این فرد را «احمق» مینامد، بلکه خواهان اخراج وی در صورت «اصلاح نشدن» است.
زنان اشراف و رجال درباری اگرچه اکثرا، در 17 دی ماه 1314 به رفع حجاب پرداختند؛ اما در فراهم آوردن زمینه کشف حجاب و یا پیشبرد آن، در مقایسه با زنان طبقه روشنفکر و تحصیل کرده که با نظام جدید آموزشی و سیر تجددگرایی ارتباط بیشتری داشتند، فعالیت چشمگیری نکردند.
گفتنی است که کشف حجاب، واقعهای که به دنبال تصویب قانونی در ۱۷ دی ۱۳۱۴ در ایران رخ داد و به موجب آن، زنان و دختران ایرانی از چادر، روبنده و روسری منع شدند.
سند ذیل دو رویکرد متفاوت به مسألهی کشف حجاب در سال 1314 را نشان میدهد. براساس این گزارش، در یک طرف افسری است که حاضر به تن دادن به این اقدام نیست و از طرف دیگر حکومتی است که نه تنها این فرد را «احمق» مینامد...
گفته میشود تاجالملوک به مواد مخدر به خصوص تریاک نیز گرایش داشت و از آن استفاده میکرد. وی حتی به همراه دخترش اشرف، به تجارت مواد مخدر میپرداخت. او چندین ویلا در داخل و خارج از کشور نیز برای خود ترتیب داده بود. تاجالملوک در آستانه انقلاب، ایران را ترک کرد و راهی آمریکا شد. وی چند ماه بعد از مرگ فرزندش محمدرضا بدون اینکه از انقلاب ایران و مرگ فرزندش ...
در تاریخ معاصر ایران به ویژه عصر پهلوی اول و دوم، یکی از عوامل ترویج فرهنگ غربی میتوان به نقش قابل توجه مطبوعات اشاره کرد. با شروع دوره مشروطه فعالیت مطبوعاتی در کشور رشد زیادی یافت؛ به طوری که در مدت کوتاهی تعداد قابل توجهی روزنامه و مجله در مناطق مختلف کشور منتشر و توزیع گردید.
کشف حجاب، وقایعی که به دنبال تصویب قانونی در ۱۷ دی ۱۳۱۴ش در ایران رخ داد و به موجب آن، زنان و دختران ایرانی از استفاده از چادر، روبنده و روسری منع شدند. این قانون اوج سیاستهای رضاخان در زمینه تغییر لباس بود که از سال ۱۳۰۷ آغاز شده بود...
قانون کشف حجاب گذشته از آنکه باعث نارضایتی بسیاری مردان و زنان گردید، موجب خانهنشین شدن نیمی از زنان نیز شد. از آنجا که بسیاری از زنان به دلیل تقید به چادر و پوشش اسلامی، حاضر نبودند بدون حجاب در محافل عمومی حاضر شوند، خانهنشینی و انزوا را به بیرون رفتن ترجیح دادند. این موضوع، گاه به از دست دان شغل همسران این زنان نیز منجر میشد...
گرچه توسعه ارتش، به ویژه تأسیس نیروى هوایى و نیروى دریایى در سالهاى نخستین دهه دوم حکومت شاه، بیشتر به بهانة مقابله با تجاوز خارجى بود؛ ولى آن نیروى نظامى هیچگاه در این مسیر به کار نیامد و به طور خاص، در جریان تجاوز خارجى در شهریور 1320ش بجز عده بسیار قلیل از سرحدات کشور دفاع ننمودند و مانند خود شاه، فرار را بر بقا ترجیح دادند....
کشف حجاب در ایران پدیدهای ناشی از آشنایی با غرب و تجددخواهی افرادی است که افکار و زندگی غربی را تجربه کرده بودند. در حالی که نخستین نشانههای کشف حجاب را میتوان در دربار ناصرالدین شاه قاجار و سپس در محافل روشنفکری مشاهده نمود، رسمیت یافتن آن به دوره دیکتاتوری رضا شاه پهلوی باز میگردد.
آن را چرا نمیخواهی؟ این یکی چطور؟» عرض کردم «بلی». فرمودند: «منظور این تپه و آن تپه نیست. منظور من این است که دو دستگی و جدایی که بین ایران و ترکیه از چندین صد سال وجود دارد و همیشه به زیان هر دو کشور و به سود دشمنان مشترک ما بوده است از میان برود. مهم نیست که این تپه از آن که باشد . آنچه مهم است این است که ما با هم دوست باشیم.»
کشف حجاب؛ زمینه ها، پیامدها و واکنش ها نویسنده: مهدی صلاح مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی؛ 1384 در این اثر کوشش شده است تا سیر کشف حجاب در ایران در عصر رضاشاه با تکیه بر منابع اصلی، در شش فصل بررسی شود. مقدمه کتاب، به بحثی نسبتاً مفصل درباره معرفی انتقادی منابع تحقیق اختصاص یافته است. منابع اصلی کتاب شامل اسناد تاریخی کشف حجاب، اسناد مربوط به قبل ...
این روابط هستم. (تاریخ 20 ساله، ج 6، ص 170) پس از چند روز اقامت در آنکارا و شرکت رضا شاه و کمال پاشا در مجلس ملی ترکیه و بازدید از سربازخانه و قشون و دیدار از نقاط مختلف ترکیه که منظور بیشتر نشان دادن قلاع و استحکامات داردانل بوده و به اتفاق کمال پاشا وارد اسلامبول شدند و در قصر " دولمه باغچه " که از قصرهای با عظمت سلاطین عثمانی و در کنار دریای بسفر ...