مهم‌ترین مسائل اقتصاددانان اروپایی در دوره سوداگری

دوران مرکانتیلیسم یا سوداگری بر پایه سیاست‌های مختلفی قرار داشت. این سیاست‌ها در بین بسیاری از کشورهای اروپایی مشترک بود و سال‌ها پابرجا ماند. گرچه اکثر کشورهای اروپایی به این سیاست‌ها پایبند بودند؛ اما در موارد نیز دچار اختلاف و کشمکش می‌شدند.

«دوره شکوفایی سوداگری با رشد و گسترش مانوفاکتور‌‌‌‌ها و صنایع کارگاهی همراه است. نظریه سوداگران در این دوره جذب و گسترش پیشه‌وری و جلوگیری از ورود کالا‌‌‌‌‌های کشور‌‌‌‌‌های دیگر است. کشورهایی که در مسیر گسترش صنایع مانو فاکتوری حرکت‌‌‌‌ می‌کنند، سعی بر آن دارند تا هر چه بیشتر صنعتگران و متخصصان سایر کشور‌‌‌‌ها را جذب کنند. دو مسأله در مرکز بحث اقتصاددانان این دوره قرار دارد: یکی وضع قوانین سخت گمرکی جهت جلوگیری از ورود کالا‌‌‌‌‌های کشور‌‌‌‌‌های دیگر؛ و دیگری جذب صنعتگران و متخصصان. درباره مسایل گمرکی‌‌‌‌ می‌توان از جنگ دو ساله (۵۲) - ۱۶۵۴)‌‌‌‌ میان انگلیس و فرانسه نام برد. هم چنین جنگ گمرکی دیگری‌‌‌‌ میان فرانسه و اسپانیا که بر سر مسایل گمرکی در گرفت. سایر کشور‌‌‌‌‌های اروپایی دارای همین مسایل بودند در فرانسه حقوق گمرگی ورود پارچه‌‌‌‌‌ها ی هلندی و انگلیس به خاطر حمایت از صنایع داخلی به ۸۰ رسید. در فرانسه و انگلستان که دو کشور بزرگ آن زمان بودند تلاش جهت گسترش و رشد مانوفاکتور‌‌‌‌ها از همه بیشتر بود.»

منابع: علیرضا ثقفی خراسانی، سیر تحولات استعمار در ایران، مشهد، نشر نیکا، 1375، ص 37