نقش انگلیس در قحطی سالهای 1917-1918 که منجربه کشتار وسیع تعداد بیشماری از مردم گردید، بسیار اساسی و تعیین کننده بود. درواقع دامن زدن به این قحطی بخشی از سیاست این کشور بود. انگلیس از راههای مختلفی بر دامنه قحطی و بحران آن روز ایران افزود تا به اهداف سیاسی خاص خود نائل گردد.
در جریان تحولات نهضت ملی شدن نفت، نخستین بار که در محافل و مجامع ایران رسماً اعلام گردید که در ایجاد وقایع خونین سی ام تیر ماه 1331 دولت امریکا و انگلستان دست داشته اند، در تاریخ 17 آذر 1331 در روزنامه اطلاعات و در تاریخ 23 آذر 1331 در مجلس شورای ملی اعلام شد
یکی از راههای تقویت پایههای دیکتاتوری رضاخان که از همان ابتدای روی کار آمدن او آغاز شده بود، طرح تضعیف دولت و تشکیل دولتهای پی در پی بود. بر اساس این حربه، گذشته از آنکه دولتهای مخالف رضاخان کنار میرفتند؛ زمینه برای روی کار آمدن دولتهای موافق او فراهم میشد.
بهائیان برای تبلیغات خود به ابزارها و نهادهای متعددی وابسته بودند. با این حال بهائیان نظامی جایگاه خاصی در میان تبلیغات بهائیان داشتند. مهمترین دلایلی که بهائیان برای امور تبلیغی بیشترین سوء استفاده را از بهائیان نظامی مینمودند، میتوان در این موارد جستجو نمود
بعد از آنکه رژیم شاه، عوامل خارجی از جمله حکومت مصر را مسئول حوادث قیام 15 خرداد معرفی کرد، روزنامه لوموند در مطلبی انتقادآمیز به این موضوع واکنش نشان داد. لوموند با دیدگاهی واقعبینانه به دلایل این موضوع پرداخت
ساختار اجتماعی ایران در قرن بیستم گرچه به مانند قرنهای پیش از آن ساختاری شاهنشاهی با برتری شاه بود؛ اما تغییراتی نسبت به آن نیز داشت. این تغییرات شامل پیدایش طبقات جدیدی است که در قرون قبل از آن وجود نداشت و تحت تاثیر تحولات اجتماعی جدید به وجود آمده بود. هر چند برخی از طبقات نیز به همان شکل سابق و جایگاه اجتماعی مشابه با آن، در این قرن نیز وجود داشتند...
تعداد نظامیان و درجهداران در حکومت پهلوی بسیار زیاد بود. ظاهرا شاه درصدد بود با این اقدام، وفاداری بخش مهمی از نظامیان را جلب کند. زیرا اختصاص دادن درجات نظامی باعث میشد تا نظامیان ضمن بهرهمندی از امتیازات گوناگون، از نظر روانی نیز انگیزه بیشتری داشته باشند.
شاپور ریپورتر که یکی از عوامل اصلی در تحقق کودتای 28 مرداد بود، بعد از کودتا نیز به طرق مختلف به تحکیم پایههای دیکتاتوری حکومت پهلوی کمک کرد. او با تأسیس ساواک، به این سازمان ملحق شد و به طور پنهانی به فعالیت در آن پرداخت.
موشکافی انقلاب سفید و بررسی دلایل شکست آن موضوعی است که میتوان از زوایای مختلفی به آن نگاه کرد. با این حال یکی از دلایل اصلی شکست این سیاست، سیاسی کردن لایحه بود. در حالی که اهداف این لایحه بر امور اقتصادی تاکید داشت
در بحبوحه جنگ جهانی اول، جنوب کشور دست مایه حملات انگلیس و سایر مهاجمان شد. علت اصلی تهاجم بیگانگان، رقابتهای سیاسی و فضای جنگی بود؛ اما روزنامه عصر جدید عوامل داخلی را نیز در بروز آشفتگیهای جنوب کشور موثر میدانست
همزمان با تحولات نزدیک به انقلاب، علاوه بر فضای داخلی کشور، فضای سیاسی برخی از کشورهای خارجی نیز توسط مبارزین انقلابی ناآرام شد. سفارتها از جمله مکانهایی بود که توسط دانشجویان انقلابی، بارها تسخیر شد. عمده سفارتخانههایی که تصرف شدند، جز سفارتخانههای غربی بودند. همین موضوع نشان دهنده عمق بیاعتمادی مبارزین انقلابی به کشورهای غربی بود
گرچه ارتش و نهادهای نظامی در دوره حکومت پهلوی وضعیت خوبی داشتند؛ اما این موضوع شامل حال تمام نظامیان نبود. چنانچه نیروهای نظامی پادگانی در مقایسه با سایر بخشها، وضعیت بسیار نامناسبی داشتند و از وضعیت خود کاملا ناراضی بودند
اوضاع و احوال شهرهای مختلف ایران مقارن با تلاشهای رضاخان برای تغییر سلطنت قاجاریه به سلطنت پهلوی بسیار متفاوت بود. در اصفهان مردم ظاهراً به کلی بیعلاقه بودند، در مشهد شور و علاقه چندانی برای این واقعه وجود نداشت و مردم تغییر سلطنت را نشانه پیروزی انگلیسیها و شکست روسها تلقی میکردند. در تبریز، استقبال سرد بود و مردم میگفتند تلگرامهای خواستار تغییر ...
قیام 15 خرداد و سرکوب مردم و روحانیون، ماجرایی بود که با همکاری شاه و علم صورت گرفت. علم در این حادثه و در تمام جریانات اعتراضی که بعدها در زمان نخستوزیری او رخ داد، نقش مهمی را ایفا نمود. در مقابل شاه نیز همواره حامی او در تمام جریانات بود.
صحبت از محمدرضا شاه جزء خط قرمزهای حکومت پهلوی بود. این حساسیت به حدی شدید بود که اگر فردی درباره شاه صحبت میکرد با تهدید شدید ساواک مواجه میشد. نمونهای از این برخورد را میتوان در برخورد ساواک با آیتالله امامی کاشانی مشاهده کرد
نهضت بابیت در ایران در دوره قاجار شکل گرفت. منشا و دلایل دقیق شکلگیری این فرقه به خوبی مشخص نیست؛ اما در مورد یک موضوع قطعیت بالایی وجود دارد و آن اینکه، استعمارگران در شکلگیری این فرقه نقش کلیدی داشتند
خرید تسلیحات نظامی شاه از خارج به زعم او میتوانست باعث تقویت قدرت نظامی کشور و سلطنت او شود. اما این موضوع در درازمدت دردسرهایی را به همراه داشت که در نهایت باعث شد شاه در وضعیت دوگانه و متناقض بیم و امید قرار گیرد
روابط فرهنگی اسرائیل با حکومت پهلوی، تحت تاثیر اهداف خاصی بود. این اهداف گرچه فرهنگی بودند؛ اما در بطن خود شامل اهداف سیاسی و اقتصادی مختلفی نیز بودند.. هدف نهایی از تمام این فعالیتها، تقویت جایگاه و نگرش مردم ایران نسبت به اسرائیل بود.
همزمان با کشف چاههای نفت در ایران، چندین چاه نفتی نیز در کشورهای همسایه کشف شد. چاههایی که بسیاری از آنها نیز ارزش مادی بالایی داشتند. با این حال در میان تمام چاههایی که کشف شده بودند، نفت ایران ارزش و اهمیت بیشتری برای انگلیس داشت. این کشور به راحتی توانست از منافع مادی این چاهها استفاده کند
خاندان سلطنتی پهلوی، وابستگی عمیقی به غرب و فرهنگ غربی داشت. فرهنگ غربی در نقطه مقابل فرهنگ اسلامی بود. با این حال این خاندان سلطنتی تلاش میکرد خود را مقید و علاقمند به امور مذهبی نیز نشان دهد. این موضوع چند دلیل داشت