از جمله گروه هایی که حکومت پهلوی از آن به شدت هراسان بود، جریان های دانشجویی بودند. از این رو به شدت در تلاش بود که بر آنها مسلط شود و آنها را از مسیر اعتراضی که در ذهنشان بود منحرف و منصرف سازد.

اسناد افشا شده از لانه‌ی جاسوسی آمریکا، ابعاد جدیدی از سیاست‌های قدرت نرم واشنگتن در ایران پیش از انقلاب را آشکار ساخت. این گزارش‌ها نشان می‌دهند که ایالات متحده از طریق نهادهایی نظیر «بنیاد جانسون»، با پوشش ارتباطات علمی و آکادمیک، نه تنها به دنبال نزدیکی با دانشجویان و دانشگاهیان نخبه ایرانی بود، بلکه به‌طور هدفمند برنامه‌هایی برای «بررسی گرایش‌ها ...

بخشی از اختلافات سیاسی ایران و عراق در دوره حکومت پهلوی، ناشی از سیاست خارجی دو کشور و وابستگی آن‌ها به بلوک شرق و غرب بود. ایران که از نظر سیاسی به آمریکا وابسته بود، بارها با وارد کردن این کشور به مسائل داخلی و خارجی خود، باعث تشدید اختلافات از سوی کشورهای همسایه شد.

در آبان ۱۳۵۷، در بحبوحه توفان انقلاب، محمدرضا شاه پهلوی با چهره‌ای نگران و حالتی آشفته، در جلسه‌ای فوق‌العاده با فرماندهان ارتش، به اشتباهات گذشته اعتراف کرد و فرمان عفو عمومی را چاره کار دانست. اما سخنان او، که در دوران سلطنتش بی‌سابقه بود، برای فرماندهان ارتش پیامی تلخ داشت: این اقدامات “بسیار دیر” بود و نشان از عدم درک عمیق شاه از خواست واقعی مردم ...

پس از عملیات ناموفق “ایفیت” در منطقه مرزی مهران در سال ۱۳۵۳، شاهنشاه پهلوی در واکنشی خشمگینانه و غیرمنطقی، دستور تخلیه کامل شهر مهران و ترک تجهیزات آن را صادر کرد. این دستور که از سوی فرمانده نیروی زمینی نیز غیرقابل توجیه نظامی و عقب‌نشینی سیاسی بزرگ تلقی شد، نشان‌دهنده آن بود که تصمیم‌گیری‌ها در بالاترین سطح حکومت، بیش از آنکه بر مبنای منطق نظامی ...

در دهه‌ی چهل خورشیدی، با تحولات سیاسی در آمریکا و تمایل این کشور به ترویج فضای دموکراتیک در ایران، حزب «ایران نوین» به رهبری حسنعلی منصور با حمایت شاه پا به عرصه وجود گذاشت. اما شیوه‌های تبلیغاتی این حزب از همان ابتدا در کانون توجه سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) قرار گرفت. گزارش‌های محرمانه ساواک نشان می‌دهد که چگونه «ایران نوین» با تقلید از تکنیک‌های ...

پس از مرگ نادر و ضعف دولت مرکزی، ایراکلی فرصت یافت با اتکا به حمایت روسیه استقلال گرجستان را از ایران اعلام کند. این قرارداد خودسرانه با روس‌ها که بدون اطلاع ایران بسته شد، گرجستان را رسماً تحت‌الحمایه تزار قرار داد و آغازگر مرحله‌ای تازه از رقابت قدرت‌های بزرگ در قفقاز شد

از همان روزهای ابتدایی به دست گرفتن سلطنت، محمدرضا شاه با وجود ضعف ظاهری قدرت، در سودای حکومتی دیکتاتورمآبانه بود؛ تصویری که در ذهن او از مردم ایران به عنوان «گوسفندان رام و بی‌زبان» شکل گرفته بود. در اوج تب‌وتاب مبارزات ملی شدن نفت و در شرایطی که سانسور دولتی راه هرگونه انتقاد را بسته بود، روزنامه «شاهد» به سردبیری دکتر مظفر بقایی به سنگری برای افشای ...

با آغاز حکومت رضاشاه، روایت تازه‌ای از تاریخ ایران شکل گرفت؛ روایتی که در آن شکوه ایران پیش از اسلام برجسته و نقش دوران اسلامی کم‌رنگ می‌شد. این «اسطوره ملی» تازه نه تنها بازتاب ناسیونالیسم افراطی بود، بلکه وسیله‌ای برای مشروع نشان دادن پادشاهی به‌عنوان ادامه طبیعی قدرت در تاریخ ایران محسوب می‌شد. از بازنویسی کتاب‌های درسی تا جشن‌های دو‌هزار و پانصدمین ...

خاطرات شاهدان عینی نشان می‌دهد که نشانه‌های دیکتاتوری پهلوی اول از همان ابتدا با نادیده گرفتن قانون اساسی و تمرکز شدید قدرت در دست شخص او نمایان شد. این اقدام، یک نقطه عطف بر پایان مشروطیت واقعی و جایگزینی آن با استبداد نظامی بود

انگلستان به دلیل رقابت با روسیه از هر روشی برای تضعیف قدرت این کشور استفاده و استقبال می‌نمود. وارد کردن روسیه به جنگ با ایران یا استفاده از حربه‌هایی در راستای طولانی نمودن جنگ از جمله روش‌های مهم انگلیس برای تضعیف روسیه بود

این تغییر در سیاست آمریکا، با هدف تثبیت منافع بلندمدت ایالات متحده و کاهش فشار سیاسی بر دولت‌های وابسته در کشورهای تحت سلطه صورت گرفت

۱۳ آبان در تاریخ معاصر ایران روزی است که سه واقعه بزرگ و سرنوشت‌ساز در آن رقم خورده است؛ از تبعید رهبر کبیر انقلاب اسلامی تا قیام خونین دانش‌آموزان و تسخیر لانه جاسوسی آمریکا. این روز، نمادی از آگاهی، شجاعت و حضور پررنگ نسل جوان در مسیر استقلال و آزادی کشور است.

پس از انعقاد قرارداد ایراکلی و روسیه در ۱۷۸۳، دولت تزاری برای تثبیت موقعیت خود در قفقاز سیاست تحریک اختلافات محلی را در پیش گرفت. در این چارچوب، تورج به عنوان تاجر وارد منطقه شد تا قبایل ترک و کرد کوه‌نشین را علیه ایران و والی گرجستان بشوراند و آنان را به خدمت روسیه بکشاند

هنگامی که میرزا حسن خان مشیرالدوله، آخرین تلاش‌های خود را برای حفظ تعادل دولت ناکام دید، در برابر فشار بی‌پایان وزیر جنگ، رضاخان، سر تعظیم فرود آورد و در پاییز ۱۳۰۲ از مقام خود کناره گرفت. این استعفا نه یک پایان، بلکه آغاز یک پرده‌برداری بزرگ بود؛ پرده‌برداری از تئاتر سیاسی‌ای که در آن، غوغاسالاری مطبوعاتی و تهدید نظامی، احمدشاه را به امضای حکم نخست‌وزیری ...

در ابتدا روس‌ها در حمله به ایران که دارای ارتش مدرنی مجاز به بهترین سلاحهای آن روز بود اظهار تردید نمودند و حاضر نشدند مبادرت به جنگ در دو جبهه بنمایند. اما انگلیسیها در این خصوص اطمینان کافی به آنها دادند...

در دوره حکومت پهلوی، روابط ایران و اسرائیل گسترش زیادی یافت. گسترش این روابط که از نظر مردم ایران غیرقابل پذیرش بود، بیشتر بر پایه منافع اقتصادی و سیاسی اسرائیل پایه گذاری شده بود. البته حکومت شاه نیز به حمایت اسرائیل به عنوان یک متحد سیاسی نیاز داشت تا همچنان بتواند قدرت دیکتاتوری خود را اعمال کند. این موضوع مخالفت و تهدیدهای جدی داخلی و خارجی را ...

فضای دانشگاه تهران در سال‌های منتهی به انقلاب اسلامی به شدت ملتهب بود. مدیریت ضعیف، اختلافات داخلی و بی‌اعتنایی رئیس دانشکده ادبیات به مسائل دانشجویی، سبب شد اعتراضات از محیط دانشگاه به دیگر مراکز آموزشی گسترش یابد

در سال‌های پایانی حکومت پهلوی، بسیاری از سیاستمداران قدیمی از مسیر سیاست خارجی کشور ابراز نگرانی می‌کردند. تقی‌زاده، که خود از رجال باسابقه ایران بود، این وابستگی نظامی، سیاسی و اقتصادی به آمریکا را بسیار خطرناک می‌دانست و معتقد بود که این وضعیت نه تنها استقلال نیست، بلکه در نهایت به انقلاب مردم علیه حکومتی که دست‌نشانده است، منجر خواهد شد

نخبگان سیاسی ایران در زمانه جنگ جهانی دوم گرایش بسیاری به آلمان داشتند. آنان به دنبال این بودند که آلمان نازی بتواند بر متفقین چیره شود. امری که سررانجام تحقق نیافت. اما دلیل این گرایشات آلمان دوستانه را، نه در جنگ جهانی دوم، که می بایست از پیش از آن و من جمله جنگ جهانی اول شناسایی کرد.